Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, chiều 20/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Tp.Hồ Chí Minh.
Nghiên cứu thiết kế xây dựng cầu cạn
ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh sự cần thiết và tầm quan trọng của dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 Tp.Hồ Chí Minh.
Theo đại biểu, đây là tuyến đường huyết mạch, không chỉ phục vụ Tp.Hồ Chí Minh mà còn kết nối, tạo động lực phát triển cho cả vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, liên kết với các tỉnh miền Tây và có ý nghĩa quan trọng trong việc kết nối với biên giới Campuchia.
"Tuyến đường này sẽ liên kết đồng bộ cảng biển, cảng sông, sân bay và các khu đô thị mới, tạo ra một mạng lưới giao thông liên vùng hoàn chỉnh", ông Hòa cho hay.
ĐBQH Phạm Văn Hòa (Ảnh: Media Quốc hội).
Do đó, đại biểu đồng tình với việc xây dựng dự án Vành đai 4 Tp.Hồ Chí Minh theo hình thức PPP (có thu phí), tuy nhiên, nên cân nhắc lại việc xây dựng đường song hành (theo hình thức đầu tư công, không thu phí).
"Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho nhà đầu tư PPP trong việc thu phí, bởi người dân sẽ có xu hướng lựa chọn đi trên đường song hành miễn phí nhiều hơn", ông nói.
Lấy ví dụ cao tốc Tp.Hồ Chí Minh – Trung Lương - Mỹ Thuận, đoạn Tp.Hồ Chí Minh về Trung Lương không thu phí xe đi rất đông nhưng đoạn từ Trung Lương về Mỹ Thuận có thu phí lại rất vắng.
Đại biểu đoàn Đồng Tháp cho rằng nếu thu phí thì nên thu cả hoặc ngược lại, còn nếu để một bên thu một bên không thu sẽ gây khó cho nhà đầu tư.
Lo ngại về tình trạng khan hiếm vật liệu cát, đất san lấp không chỉ cho dự án này mà nhiều dự án cao tốc khác đang triển khai, khiến giá vật liệu bị đẩy lên cao, ông đề xuất, tại những nơi có nền đất yếu, sụt lún như ở Long An, thay vì đắp nền đường, nên nghiên cứu thiết kế xây dựng cầu cạn.
Theo đại biểu, việc này sẽ giúp giảm bớt áp lực về vật liệu san lấp vừa đảm bảo chất lượng công trình lâu dài.
Ông đồng tình với việc chỉ định thầu cho các gói thầu tư vấn để đẩy nhanh tiến độ, tuy nhiên, ông đề nghị cần phải giám sát chặt chẽ chất lượng, hiệu quả và tính khách quan của các đơn vị tư vấn và thẩm định, tránh tình trạng "thổi phồng" tổng mức đầu tư để hưởng lợi.
Về quy định miễn thi tuyển kiến trúc cầu, nút giao thông, ông ủng hộ tuy nhiên cần có các thiết kế mẫu để đảm bảo tính thẩm mỹ, đồng bộ và hiệu quả, tránh việc lựa chọn các đơn vị thiết kế dựa trên quan hệ thân quen mà bỏ qua các phương án tối ưu hơn.
Nêu ý kiến, ĐBQH Trần Văn Tiến (đoàn Vĩnh Phúc) cũng kiến nghị với những đoạn tuyến có kết cấu nền đất đắp nên thiết kế xây dựng cầu cạn, giảm thu hồi đất, giảm khối lượng vật liệu đắp và hạn chế ngập úng, lụt lội.
ĐBQH Trần Văn Tiến (Ảnh: Media Quốc hội).
Băn khoăn về bản vẽ, thuyết minh của dự án chưa có trong hồ sơ trình Quốc hội, đại biểu đề nghị tại vị trí đặt tuyến giai đoạn 1 (trên mặt cắt ngang theo quy hoạch 8 làn xe) nên đặt lệch sang một bên để hạn chế việc đập phá công trình gây lãng phí khi thực hiện đầu tư ở giai đoạn 2.
Với các công trình cầu vượt sông, cầu vượt các đường ngang hoặc cầu cống hầm qua đường, ông cho rằng, nên đầu tư giai đoạn 1 hoàn chỉnh theo mặt cắt quy hoạch nhằm hạn chế việc đập phá gây tốn kém và khó khăn thi công ở giai đoạn sau.
Đảm bảo nguồn cung vật liệu
Giải trình, làm rõ ý kiến ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, đoạn 48km qua Bình Dương được tỉnh Bình Dương chủ động đầu tư 100% theo hình thức BOT, không sử dụng ngân sách Nhà nước. Do nằm ở vị trí cửa ngõ, có lưu lượng giao thông lớn, việc thu phí hoàn vốn rất khả thi.
"Vì vậy, tổng mức đầu tư 120.000 tỷ đồng Chính phủ trình không bao gồm đoạn tuyến của Bình Dương", Bộ trưởng nói.
Đối với việc phân kỳ đầu tư, Bộ trưởng cho biết, giai đoạn 1 của dự án sẽ đầu tư 4 làn xe, nhưng giải phóng mặt bằng sẽ được thực hiện một lần cho toàn bộ mặt cắt ngang quy hoạch 74,5 mét.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo tính toán, phải đến năm 2049 - 2050, mới đầu tư giai đoạn 2 (mở rộng lên 8 làn xe). Như vậy, việc đầu tư giai đoạn 2 còn rất xa, không ảnh hưởng đến phương án tài chính và thu phí của giai đoạn 1.
Ghi nhận những lo ngại của đại biểu về tình trạng khan hiếm cát, đất san lấp, đặc biệt ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, trong bối cảnh hiện nay, mật độ cao tốc ở khu vực này đang được đầu tư rất lớn, đạt 4,43km/100km², cao hơn nhiều so với mức trung bình cả nước (2,23km/100 km²).
Bộ trưởng cho hay, Chính phủ, các bộ ngành và địa phương đang quyết liệt tìm các giải pháp, bao gồm cả việc nghiên cứu sử dụng cát biển và đảm bảo nguồn cung từ các mỏ tại các địa phương trong khu vực.
Về nguồn vốn đầu tư dự án qua địa phận tỉnh Long An, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, do Long An là tỉnh còn khó khăn, Chính phủ đã có chủ trương dùng ngân sách Trung ương hỗ trợ phần xây lắp, tỉnh chỉ chịu trách nhiệm phần giải phóng mặt bằng.
Đối với băn khoăn của đại biểu Trần Văn Tiến về bản vẽ, thuyết minh dự án, Bộ trưởng khẳng định hồ sơ đã được chuẩn bị đầy đủ và gửi đến các cơ quan thẩm tra của Quốc hội.
"Nếu không có bản vẽ và thuyết minh chi tiết thì không thể tính toán ra các số liệu về tổng mức đầu tư như đã trình", Bộ trưởng cho hay.
Tổng mức đầu tư hơn 120.000 tỷ đồng
Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 Tp.Hồ Chí Minh có điểm đầu tại ngã tư Tóc Tiên - Châu Pha (khu vực nút giao với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu với đường tỉnh 992) và điểm cuối giao với đường trục Bắc - Nam tại khu vực cảng Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, Tp.Hồ Chí Minh. Tổng chiều dài toàn tuyến trên 207km.
Trong đó, tổng chiều dài đầu tư khoảng 159,31km bao gồm: đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu dài 18,23km; đoạn qua tỉnh Đồng Nai dài khoảng 46km; đoạn qua Tp.Hồ Chí Minh dài 20,5km và đoạn qua tỉnh Long An dài 74,5km.
Về quy mô, đường có tốc độ thiết kế 100km/h, quy mô 8 làn xe cao tốc; tổng bề rộng nền đường (bao gồm đường cao tốc và đường song hành) 74,5m.
Giai đoạn 1, đầu tư phân kỳ với quy mô 4 làn xe, tốc độ thiết kế 100km/h, bề rộng nền đường 25,5m; đầu tư đường song hành, đường gom hai bên tuyến đường bộ cao tốc tại các vị trí qua khu dân cư, khu đô thị.
Giai đoạn hoàn chỉnh đầu tư với quy mô 8 làn xe cao tốc, tổng bề rộng nền đường 74,5m; đầu tư đồng bộ đường song hành quy mô tối thiểu 2 làn xe.
Sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 (giai đoạn phân kỳ) của dự án khoảng 120.412 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và vốn nhà đầu tư để thực hiện.
Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước khoảng 69.780 tỷ đồng (chiếm 57,95%), vốn nhà đầu tư khoảng 50.632 tỷ đồng (chiếm 42,05%).
