Như Người Đưa Tin đã đưa, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ký Quyết định số 2203/QĐ-BVHTTDL, chính thức đưa "Tri thức dân gian về Bún bò Huế" vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình Tri thức dân gian.
Đây là bước ngoặt quan trọng, khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc sắc của món ăn mang đậm hồn cốt xứ Huế, đồng thời mở ra nhiều cơ hội trong việc bảo tồn, phát huy và phát triển giá trị di sản trong thời kỳ công nghiệp văn hóa và hội nhập toàn cầu.
Quyết định số 2203/QĐ-BVHTTDL, chính thức đưa "Tri thức dân gian về Bún bò Huế" vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Thông tin từ Sở Văn hoá -Thể thao Tp.Huế, bún bò Huế không đơn thuần là một món ăn đặc sản nổi tiếng trong nước và quốc tế, mà còn là sự kết tinh của hàng trăm năm tri thức dân gian được lưu truyền, bồi đắp qua bao thế hệ. Món ăn này gắn bó mật thiết với các làng nghề truyền thống như làng Vân Cù (làm bún), làng Ô Sa (sản xuất chả), cùng các tập tục ẩm thực trong đời sống tín ngưỡng, sinh hoạt cộng đồng của người Huế.
Từ lựa chọn nguyên liệu, cách hầm nước dùng với xương bò, giò heo, ruốc Huế, đến nghệ thuật nêm nếm gia vị và trình bày món ăn – mọi công đoạn đều thể hiện trình độ tinh xảo, sự cầu kỳ và gu thẩm mỹ đặc trưng của người Huế. Mỗi bát bún bò Huế là một "bản giao hưởng" hương vị, hòa quyện giữa cái đậm đà, cay nồng và thanh tao, phản ánh rõ nét tính cách trầm tĩnh mà sâu sắc của cư dân Cố đô.
Nghệ nhân Nhân dân Tôn Nữ Thị Hà đang nấu món bún bò Huế.
Năm 2014, Bún bò Huế được chuyên gia ẩm thực nổi tiếng Anthony Boudain giới thiệu trên kênh truyền hình CNN của Mỹ “là món súp tuyệt vời nhất mà tôi từng nếm thử”. Năm 2016, Bún bò Huế đã được Tổ chức Kỷ lục Châu Á đưa vào danh sách Top 100 món ăn đạt giá trị châu Á. Năm 2023, Taste Atlas, trang ẩm thực quốc tế, vừa xếp Huế ở vị trí 28 trong 100 thành phố có các món ăn ngon nhất thế giới, trong đó món Bún bò Huế được coi là “là những món ngon xứ Huế phải thử khi đến đây”.
Trải qua những biến thiên lịch sử, di sản tri thức dân gian về bún bò Huế vẫn được gìn giữ và phát huy bởi chính cộng đồng cư dân Huế, đặc biệt là các nghệ nhân ẩm thực, những người lặng lẽ gìn giữ bí quyết, truyền dạy nghề cho thế hệ sau. Những cái tên như Nghệ nhân Nhân dân Hoàng Thị Như Huy, Nghệ nhân Nhân dân Tôn Nữ Thị Hà, Nghệ nhân Dân gian Mai Thị Trà, Nghệ nhân Ưu tú Phan Tôn Gia Hiền... không chỉ là những người nấu ngon, mà còn là kho tri thức sống, góp phần bảo tồn nguyên vẹn kỹ thuật nấu bún bò, từ cách lọc ruốc, canh lửa hầm xương đến cách chan nước dùng sao cho chuẩn vị.
Nỗ lực của họ không chỉ là giữ một món ăn, mà là giữ một phần linh hồn văn hóa Huế, thứ không dễ định lượng nhưng có sức lan tỏa bền bỉ trong tâm thức mỗi người con xứ Huế và du khách gần xa.
TS.Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hoá -Thể thao Tp.Huế chia sẻ, việc "Tri thức dân gian về Bún bò Huế" được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là sự tôn vinh về mặt tinh thần. Đây còn là nền tảng pháp lý vững chắc để TP.Huế tiếp tục đẩy mạnh các chiến lược bảo tồn, truyền dạy, quảng bá và thương mại hóa văn hóa ẩm thực, trong định hướng phát triển thành Thành phố sáng tạo UNESCO trong lĩnh vực ẩm thực.
Trong thời gian tới, chính quyền sẽ phối hợp cùng các sở, ngành, cộng đồng nghệ nhân và các cơ sở kinh doanh để xây dựng chuỗi hoạt động tôn vinh di sản, tổ chức lớp truyền dạy nghề nấu bún bò, lễ hội ẩm thực, chương trình du lịch trải nghiệm, giúp lan tỏa giá trị di sản đến cộng đồng trong và ngoài nước.
