Dịch đậu mùa khỉ đã lan ra nhiều nước
Các ca mắc bệnh đậu mùa khỉ tiếp tục gia tăng trên toàn cầu. Theo chuyên trang theo dõi bệnh đậu mùa khỉ Global Health, ít nhất 220 ca bệnh được xác nhận và hàng chục ca nghi ngờ ở hơn 20 quốc gia.
Hiện các nhà khoa học đang thu thập manh mối đầu tiên về đợt bùng phát này, bao gồm cách virus lây lan ra khỏi châu Phi - khu vực bệnh được coi là đặc hữu.
Vương quốc Anh và Tây Ban Nha là hai nước ghi nhận nhiều ca bệnh nhất. Không có trường hợp nào tử vong được báo cáo cho đến nay. Chủng virus gây bệnh trong làn sóng này được xác định là chủng Tây Phi với tỷ lệ tử vong là 1%.
Dấu hiệu bệnh đậu mùa khỉ.
Đã phát hiện mới về thuốc chữa đậu mùa khỉ
Theo Bloomberg, các nhà khoa học tại Anh cho biết ít nhất một thuốc kháng virus có triển vọng chống lại bệnh đậu mùa khỉ. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet Infectious Diseases.
Nghiên cứu được thực hiện trên 7 ca nhiễm đậu mùa khỉ bên ngoài châu Phi. Các nhà khoa học phát hiện thuốc kháng virus tecovirimat của SIGA Technologies Inc có thể rút ngắn các triệu chứng và thời gian lây nhiễm cho người khác. Đây là loại thuốc chống virus đậu mùa và đậu mùa khỉ đầu tiên được phê duyệt ở Mỹ. Tại châu Phi, loại virus này được coi là đặc hữu với hàng chục nước ghi nhận người mắc.
Trước đó có một bệnh nhân đã được điều trị bằng tecovirimat và có dấu hiệu giảm các triệu chứng, virus đường hô hấp trên ít hơn người khác. Dù vậy, họ cho rằng nghiên cứu này vẫn còn quá ít ỏi để xác định hiệu quả của tecovirimat với bệnh đậu mùa ở khỉ.
Các chuyên gia tại Bệnh viện Đại học Liverpool NHS Foundation Trust kêu gọi thêm nhiều nghiên cứu về loại thuốc này. Trong nghiên cứu mới công bố, họ còn tìm thấy ít nhất một bằng chứng về hiệu quả chữa đậu mùa khỉ của loại thuốc khác mang tên brincidofovir.
"Bài báo của chúng tôi cho thấy nếu bạn có sự lựa chọn giữa hai loại thuốc này, tecovirimat đã chứng minh nhiều kết quả hứa hẹn hơn cho đến nay", GS Hugh Adler, Bệnh viện Đại học Liverpool NHS Foundation Trust, tác giả chính, chia sẻ.
Thuốc kháng virus Tecovirimat còn được bán dưới tên thương hiệu Tpoxx, vẫn chưa phổ biến rộng rãi. Công ty cho biết công thức thuốc uống được phê duyệt ở Mỹ, Canada và châu Âu để điều trị bệnh đậu mùa, Riêng tại châu Âu và Mỹ, thuốc này được chấp thuận để chữa bệnh đậu mùa khỉ.
Trong khi đó, các nhà nghiên cứu tại Anh nhận thấy brincidofovir dường như không có lợi ích lâm sàng đủ thuyết phục ở 3 người khác được điều trị bằng thuốc sau 7 ngày phát ban. Vì vậy, họ không chắc việc sử dụng brincidofovir cho những người mắc bệnh giai đoạn sớm hoặc sau đó có dẫn tới kết quả khác nhau hay không. Ba bệnh nhân và một nhân viên y tế (tiếp xúc với virus trong bệnh viện) đã hồi phục hoàn toàn. Họ là các ca bệnh trong đợt bùng phát năm 2018-2019.
Đậu mùa khỉ là bệnh gì?
Căn bệnh được phát hiện lần đầu vào năm 1958 trên những con khỉ được nuôi nghiên cứu. Khi đó chúng mắc chứng bệnh giống như đậu mùa.
Virus gây bệnh thuộc chi Orthopoxvirus, bao gồm virus variola - nguyên nhân gây bệnh đậu mùa và virus vaccinia - được sử dụng trong vắc xin đậu mùa và virus đậu mùa bò (cowpox virus).
Đậu mùa khỉ ít lây hơn đậu mùa và có triệu chứng nhẹ hơn. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khoảng 30% bệnh nhân đậu mùa đã chết, trong khi tỉ lệ tử vong do đậu mùa khỉ gần đây là 3% đến 6%.
Cách điều trị và phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ?
Virus xâm nhập cơ thể qua vết thương, đường hô hấp hoặc niêm mạc ở mắt, mũi, miệng.
Lây truyền từ người sang người là do các giọt bắn, tiếp xúc với dịch cơ thể hay vết thương người bệnh. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua tiếp xúc với quần áo hay khăn trải giường và thông qua quan hệ tình dục.
Sau thời gian ủ bệnh từ một đến hai tuần, bệnh nhân bắt đầu sốt, đau nhức cơ, mệt mỏi và có các triệu chứng giống cúm. Khác với đậu mùa, đậu mùa khỉ gây sưng hạch bạch huyết.
Trong vòng vài ngày sau khi sốt, bệnh nhân sẽ phát ban, bắt đầu từ mặt rồi lan ra các bộ phận khác. Vết thương phát triển thành mụn mủ, nếu vết thương hình thành trên mắt thì có thể gây mù lòa.
Theo WHO, bệnh thường kéo dài từ hai đến bốn tuần. Bệnh nhân có thể lây nhiễm cho người khác từ lúc bắt đầu có triệu chứng đến khi bong vảy.
Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, một số bệnh nhân bị tổn thương ở bộ phận sinh dục và phát ban, khó phân biệt với giang mai, HSV, giời leo hay một số bệnh khác.
Đậu mùa khỉ được chẩn đoán thông qua xét nghiệm PCR, dựa trên mẫu xét nghiệm lấy từ vết thương của bệnh nhân.
Bệnh thường nhẹ và hầu hết bệnh nhân khỏi bệnh trong vài tuần. Việc điều trị nhắm vào việc giảm nhẹ các triệu chứng.
Theo Cơ quan An ninh y tế Vương quốc Anh, vắc-xin phòng bệnh đậu mùa có thể được sử dụng cho cả trước và sau khi phơi nhiễm và có hiệu quả tới 85% trong việc ngăn ngừa đậu mùa khỉ.
Các chất khử trùng thông thường đều có thể tiêu diệt virus đậu mùa khỉ.
Trúc Chi (t/h theo Zing, Sức khỏe & Đời sống, Tổi Trẻ)
