Bé gái 4 tuổi được gia đình đưa vào Bệnh viện Đa khoa thị xã Phú Thọ khám hồi tháng 7.
Theo chia sẻ của gia đình, bệnh nhi có tiền sử viêm da cơ địa từ 6 tháng tuổi và đã đi khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương và Bệnh viện Bạch Mai. Tuy nhiên sau đó, gia đình cho bé đi khám và dùng thuốc tại một phòng khám tư.
Khoảng 3 tháng nay, trong khi sử dụng thuốc, bé tăng cân nhanh, trong 3 tháng tăng 2 cân, mặt béo tròn, người mọc nhiều lông.
Qua thăm khám và các kết quả cận lâm sàng, các bác sĩ chẩn đoán trẻ mắc hội chứng Cushing do thuốc - một bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hormon glucocorticoid không kìm hãm được. Nguyên nhân được xác định là do lạm dụng corticoid kéo dài và không đúng chỉ định.
Biểu hiện lâm sàng của hội chứng Cushing bao gồm:
- Mặt tròn béo được miêu tả tròn như mặt trăng.
- Béo thân với nổi bật tăng lượng mỡ trên xương đòn và u mỡ vùng gáy (cổ trâu), vân tím (vết rạn da)
- Thông thường, tay chân và ngón tay rất thon thả
- Da mỏng và teo mòn, vết thương lâu lành và dễ bị bầm. Vết rạn da tím có thể xuất hiện ở bụng. Tăng huyết áp, sỏi thận, loãng xương, không dung nạp glucose, giảm sự đề kháng với nhiễm trùng và rối loạn tâm thần...
- Ở trẻ em có thể thấy chậm phát triển
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Khoa Nhi cho biết, Corticoid là một chất kháng viêm mạnh, thường có trong thành phần của nhiều loại thuốc điều trị các bệnh lý của nhiều chuyên khoa như thuốc nhỏ, xịt trong tai mũi họng; thuốc bôi trong da liễu; thuốc uống chống viêm…
Các thuốc corticoid nếu được dùng đúng chỉ định, đúng liều lượng và thời gian có thể góp phần cứu sống người bệnh với rất nhiều loại bệnh lý nguy hiểm như cơn hen phế quản ác tính, sốc phản vệ, lupus ban đỏ hệ thống, thấp tim, suy tuyến thượng thận, viêm khớp dạng thấp…
Tuy nhiên, nếu dùng với liều lượng cao, kéo dài không có những biện pháp hỗ trợ điều trị để giảm bớt các độc tính của thuốc, corticoid có thể gây ra rất nhiều các tai biến nguy hiểm cho người bệnh. Đặc biệt việc lạm dụng corticoid ở trẻ em sẽ làm chậm quá trình phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ.
Trong thời gian gần đây, ngày càng có nhiều trường hợp tự ý sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc không đúng liều, không đúng chỉ định trong thời gian dài để chữa các bệnh dị ứng, viêm da cơ địa, xương khớp… Từ đó, gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng như: suy tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hóa, tăng đường máu, tăng huyết áp, teo cơ, rối loạn tâm thần, đục thủy tinh thể, suy giảm chức năng miễn dịch gây nhiễm trùng cơ hội…
Gần đây nhất, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) hôm 26/7 thông tin về trường hợp nam thanh niên Hà Nội bỗng rậm lông, tròn mặt sau 5 năm dùng thuốc xịt mũi có hoạt chất chống viêm Dexamethasone mỗi ngày. Bệnh nhân được cảnh báo có nguy cơ cao bị suy thượng thận cấp do lạm dụng corticoid.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo, khi trẻ mắc các bệnh lý như dị ứng, xương khớp, tai mũi họng… cần đến khám tại các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ tư vấn, kê đơn. Nếu phải dùng corticoid để điều trị bệnh thì cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và tái khám định kỳ để được theo dõi tác dụng phụ của thuốc. Việc theo dõi bao gồm: đo huyết áp, cân nặng, chiều cao, tốc độ phát triển của trẻ, xét nghiệm máu, kiểm tra mắt từ 1 - 3 tháng/ lần.
Minh Hoa (t/h theo VTV, VietNamNet)
