Thực tiễn tại Thái Nguyên cho thấy, chính đội ngũ cán bộ cơ sở – những người trực tiếp "chạm" tới người dân – đã và đang giữ vai trò then chốt, quyết định hiệu quả đưa chính sách vào cuộc sống. Theo các báo cáo đánh giá giảm nghèo sau sáp nhập đơn vị hành chính, tại nhiều xã vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của Thái Nguyên, nghèo thông tin vẫn là một trong những chiều thiếu hụt dai dẳng.
Trong bối cảnh đó, nếu chỉ dừng lại ở việc ban hành chính sách hay đầu tư phương tiện truyền thông, hiệu quả sẽ khó đạt như mong muốn. Cán bộ cơ sở trở thành "mắt xích" quyết định, đóng vai trò chuyển hóa thông tin từ văn bản chính sách thành hành động cụ thể của người dân.
Cán bộ cơ sở – lực lượng tuyến đầu của truyền thông giảm nghèo
Triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Thái Nguyên xác định truyền thông và giảm nghèo về thông tin là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Năm 2025, từ tổng nguồn vốn 358,686 tỷ đồng, Dự án 6 được bố trí 5.157 triệu đồng để phục vụ công tác truyền thông, nâng cao năng lực tiếp cận thông tin cho người dân.
Trong đó, đội ngũ cán bộ cơ sở – bao gồm cán bộ xã, trưởng xóm, cán bộ đoàn thể, cộng tác viên giảm nghèo – là lực lượng trực tiếp triển khai. Họ không chỉ truyền đạt thông tin, mà còn giải thích, hướng dẫn, thuyết phục và đồng hành cùng người dân trong quá trình tiếp cận chính sách.
Thực tiễn cho thấy, ở những địa bàn mà cán bộ cơ sở sâu sát, linh hoạt trong cách làm, công tác giảm nghèo về thông tin đạt hiệu quả rõ nét hơn. Thay vì truyền tải chính sách bằng ngôn ngữ hành chính khô cứng, cán bộ cơ sở đã chuyển hóa thông tin theo cách gần gũi, dễ hiểu, gắn với nhu cầu cụ thể của từng nhóm đối tượng.
Cán bộ cơ sở xã Phủ Thông tuyên truyền, nâng cao năng lực tiếp cận thông tin cho người dân
Thông qua sinh hoạt xóm, họp thôn, hệ thống truyền thanh, các điểm thông tin cộng đồng hay tiếp xúc trực tiếp tại hộ gia đình, cán bộ cơ sở giúp người dân hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, quy trình thủ tục và cách thức tham gia các chương trình hỗ trợ. Đây chính là yếu tố then chốt giúp truyền thông thay đổi hành vi phát huy hiệu quả.
Một điểm nổi bật trong cách làm của Thái Nguyên là vai trò "kép" của cán bộ cơ sở khi vừa làm truyền thông, vừa kết nối người dân với các nguồn lực phát triển. Thông qua mạng lưới 3.880 Tổ tiết kiệm và vay vốn, cán bộ cơ sở trở thành cầu nối đưa tín dụng chính sách đến đúng đối tượng, đồng thời hướng dẫn người dân sử dụng vốn hiệu quả.
Từ "đối tượng thụ hưởng" đến "chủ thể hành động"
Nhờ đó, nhiều hộ nghèo đã mạnh dạn tiếp cận vốn vay, tham gia đào tạo nghề, chuyển đổi mô hình sản xuất và từng bước cải thiện thu nhập. Giai đoạn 2022–2024, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm cho khoảng 150.000 lao động, trong đó có 20.000 lượt người đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài – kết quả có đóng góp không nhỏ từ sự vào cuộc tích cực của đội ngũ cán bộ cơ sở.
Điều đáng ghi nhận là thông qua vai trò dẫn dắt của cán bộ cơ sở, người dân dần thay đổi tư duy từ thụ động sang chủ động. Nhiều hộ nghèo không chỉ chờ hỗ trợ, mà đã tự tìm hiểu thông tin, đăng ký tham gia các mô hình sinh kế, chương trình OCOP, sản xuất nông nghiệp sạch và liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Đến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Thái Nguyên giảm còn 2,04%, vượt kế hoạch đề ra; kết quả rà soát sau sáp nhập cho thấy xu hướng giảm nghèo tiếp tục được duy trì bền vững, khẳng định hiệu quả của các giải pháp đồng bộ, trong đó yếu tố con người ở cơ sở giữ vai trò quyết định.
Bồi dưỡng cán bộ cơ sở – đầu tư cho giảm nghèo bền vững
Mặc dù có nỗ lực lớn, những thách thức tại cơ sở vẫn rất rõ rệt. Thực tế tại Thái Nguyên sau sáp nhập cho thấy, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều toàn tỉnh còn ở mức 9,13%, tương đương 38.543 hộ. Đáng chú ý, 83,93% trong số này là các hộ dân tộc thiểu số, nhóm đối tượng cần sự hỗ trợ thông tin đặc thù nhất.
Trước những thách thức này, Thái Nguyên tiếp tục chú trọng nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở thông qua tập huấn kỹ năng truyền thông, kỹ năng số, kỹ năng tiếp cận cộng đồng và giải quyết vấn đề.
Thực tiễn cho thấy, đầu tư cho cán bộ cơ sở không chỉ là giải pháp tình thế, mà là đầu tư cho năng lực tự vươn lên của cộng đồng, bảo đảm giảm nghèo thông tin diễn ra bền vững và không bị đứt gãy qua các giai đoạn chương trình.
Hà Anh
Vai trò cán bộ cơ sở trong giảm nghèo thông tin tại Thái Nguyên
- Lực lượng nòng cốt: Hơn 3.800 Tổ tiết kiệm và vay vốn, hàng nghìn cán bộ xã, trưởng xóm, cộng tác viên giảm nghèo trực tiếp tham gia truyền thông chính sách đến hộ nghèo, cận nghèo.
- Kênh truyền tải chủ lực: Cán bộ cơ sở là "đầu mối" vận hành hệ thống truyền thanh thông minh, điểm thông tin cộng đồng và truyền thông trực tiếp tại thôn, xóm.
- Hiệu quả thực tiễn: Giúp người dân kịp thời tiếp cận các chính sách về tín dụng ưu đãi, đào tạo nghề, hỗ trợ sinh kế, nhà ở và dịch vụ công trực tuyến.
- Tác động thay đổi hành vi: Người dân chuyển từ thụ động chờ hỗ trợ sang chủ động tìm hiểu thông tin, đăng ký tham gia chương trình giảm nghèo.
- Kết quả chung: Góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Thái Nguyên giảm còn 2,04% vào cuối năm 2024, vượt kế hoạch đề ra.
