Các nhà nghiên cứu người Pháp đang làm dấy lên lo ngại về một đại dịch mới sau khi làm thí nghiệm hồi sinh một loại “virus thây ma” bị mắc kẹt dưới hồ nước đóng băng ở Nga trong 50.000 năm.
“Tình hình sẽ thảm khốc hơn nhiều khi sự hồi sinh của loại virus cổ xưa chưa được biết đến gây ra các bệnh về thực vật, động vật hoặc con người”, nghiên cứu về virus cho biết.
Theo Science Alert, nghiên cứu mới này chưa được thẩm định. Nó được thực hiện dưới sự dẫn dắt của nhà vi trùng học Jean-Marie Alempic từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp đứng đầu.
Theo báo cáo sơ bộ, việc nóng lên toàn cầu đang khiến những vùng băng vĩnh cửu rộng lớn tan chảy. Điều này dẫn đến tình trạng “giải phóng các yếu tố hữu cơ bị đóng băng tới 1 triệu năm”, bao gồm cả những mầm bệnh có khả năng gây hại.
“Đó có thể là các vi khuẩn tế bào đã hồi sinh cũng như các loại virus không hoạt động từ thời tiền sử”, các nhà khoa học cho biết.
Giáo sư Jean-Michel Claverie của Đại học Aix-Marseille, đồng tác giả nghiên cứu, đã đưa ra cảnh báo về việc thiếu các cập nhật quan trọng về virus “sống” trong băng vĩnh cửu sau các nghiên cứu ban đầu vào năm 2014 và 2015.
“Điều này dẫn tới giả thuyết sai lầm rằng những trường hợp như vậy rất hiếm xảy ra và virus "thây ma" không phải là mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng”, nhóm tác giả nhận định.
Tại phòng thí nghiệm, các nhà khoa học đã hồi sinh “virus thây ma” từ lớp băng vĩnh cửu ở Siberia. Loại lâu đời nhất, 48.500 năm tuổi, được đặt tên là Pandoravirus yedoma theo tên nhân vật thần thoại Pandora, người đã mở ra chiếc hộp rắc rối chỉ vì sự tò mò.
Đây là độ tuổi kỷ lục đối với một loại virus bị đóng băng quay trở lại trạng thái có khả năng lây nhiễm cho các sinh vật khác. Virus trên phá vỡ kỷ lục trước đó của loại 30.000 năm tuổi được phát hiện ở Siberia vào năm 2013.
Chủng mới này là 1 trong số 13 loại virus được nêu trong nghiên cứu, mỗi loại sở hữu bộ gen riêng, theo Science Alert. Trong khi Pandoravirus được phát hiện bên dưới đáy hồ ở Yukechi Alas, Yakutia, Nga, những loại khác được tìm thấy ở khắp mọi nơi từ lông voi ma mút đến ruột của một con sói Siberia.
Nhóm nghiên cứu phát hiện, tất cả các virus “thây ma” đều có khả năng lây nhiễm và do đó là mối đe dọa sức khỏe. Họ cho rằng chúng ta có thể đối mặt với những đại dịch như Covid-19 trong tương lai khi lớp băng vĩnh cửu tan chảy tiếp tục giải phóng các loại virus ngủ yên trong thời gian dài. Và virus mới có thể chỉ là phần nổi của “tảng băng chìm” vì có khả năng còn nhiều virus ngủ đông chưa được phát hiện.
Minh Hoa (t/h)
