Cảnh báo “vỡ quy hoạch” đối với sầu riêng khi nông dân trồng tự phát

Cảnh báo “vỡ quy hoạch” đối với sầu riêng khi nông dân trồng tự phát

Nguyễn Thành Nhân
Thứ 4, 15/03/2023 | 16:33
Tại Tiền Giang, việc trồng sầu riêng ồ ạt, tự phát đang khiến nông dân đứng trước nhiều rủi ro, nhất là những khu vực chưa đảm bảo hạ tầng thủy lợi.

Ùn ùn chuyển qua trồng sầu riêng

Sau khi đạt đỉnh vào dịp Tết Quý Mão, giá sầu riêng hiện trong tháng 3/2023 đang giảm và có thể còn tiếp tục giảm mạnh. Đây là hệ quả của việc sản xuất không gắn với quy hoạch. 

Giữa tháng 3/2023, ông Phan Văn Hoằng - chủ 8 công (8.000m2) sầu riêng ở xã Hiệp Đức, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang đang lo lắng vì đầu tháng 2/2023, giá sầu riêng Monthong (Thái Lan) được thương lái mua tại vườn từ 160.000-180.000 đồng/kg, thậm chí 200.000 đồng/kg.

Nhưng đến cuối tháng, giá sầu riêng Monthong giảm còn 120.000-130.000 đồng/kg; giá sầu riêng Ri6 từ 120.000-130.000 đồng/kg cũng giảm còn 90.000-100.000 đồng/kg. Với giá này, người trồng vẫn có lời nhưng không lời đậm như trước nữa. 

Được biết, Tiền Giang là tỉnh có diện tích trồng sầu riêng lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long, với hơn 17.000ha. Khoảng giữa tháng 3/2023 các nhà vườn sẽ thu hoạch đồng loạt nên dự đoán khi đó, giá sầu riêng có thể giảm mạnh hơn.

Kinh tế vĩ mô - Cảnh báo “vỡ quy hoạch” đối với sầu riêng khi nông dân trồng tự phát

Sản xuất sầu riêng tại Tiền Giang đang có nguy cơ cung vượt quá cầu, khiến giá bắt đầu đà giảm.

Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Phan Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang cho hay, hiện nay địa phương rất lo lắng khi người dân ồ ạt trồng sầu riêng.

Hàng năm, huyện này đều xây dựng kế hoạch chuyển đổi chi tiết cho từng nhóm cây trồng và diện tích chuyển đổi của từng xã dựa trên cơ sở định hướng Đề án Chuyển đổi cây trồng của tỉnh.

Tuy nhiên, thời gian qua, việc chuyển đổi từ đất lúa sang cây ăn trái, nhất là sầu riêng diễn ra rải rác chưa theo quy hoạch dẫn đến nhiều rủi ro.

Từ năm 2021 đến nay, nông dân đã chuyển từ đất lúa, cây ăn trái già cỗi sang trồng cây ăn trái với diện tích gần 1.400ha, chủ yếu là sầu riêng (930 ha). Từ đó, tổng diện tích sầu riêng hiện có của toàn huyện là khoảng 7.000 ha.

Ông Sơn cho biết: "Hiệu quả của cây sầu riêng đã thấy rõ. Nông dân thu nhập tiền tỷ từ cây sầu riêng đã là chuyện bình thường. Do đó, diện tích sầu riêng cứ tăng lên. Giá sầu riêng tăng cao nên người dân trồng các loại cây ăn trái khác đã chuyển sang trồng sầu riêng”.

UBND huyện Cái Bè đã kêu gọi nông dân phải cân nhắc khi chuyển đổi, nhất là nguồn lực tài chính của gia đình. Bởi cây sầu riêng trồng khoảng 5 năm mới cho hiệu quả kinh tế, cần tránh tình trạng đầu tư nửa chừng rồi thiếu vốn.

Mặt khác, địa phương chưa quy hoạch đầu tư hệ thống thủy lợi để phục vụ trồng sầu riêng nên có một số trường hợp cây chết.

Là địa phương có diện tích sầu riêng lớn nhất tỉnh Tiền Giang, huyện Cai Lậy có 10.555ha sầu riêng; trong đó có khoảng 8.500ha đang cho trái ổn định, năng suất từ 20 - 23 tấn/ha/năm. Diện tích sầu riêng của huyện tập trung phần nhiều ở các xã phía Nam của Quốc lộ 1 và một phần của thị trấn Bình Phú.

“Do đây là cây trồng có giá trị kinh tế cao nên người dân đã tự chuyển đổi từ cây trồng khác và từ đất lúa kém hiệu quả. Hiện trên địa bàn huyện còn diện tích vườn tạp, canh tác lúa kém hiệu quả khoảng 200 ha năm giữa Quốc lộ 1 và đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận. Nhà vườn có xu hướng chuyển đổi sang trồng sầu riêng”, đại diện Phòng NN&PTTN huyện Cai Lậy cho hay.

Nguy cơ cung vượt cầu

Nhìn nhận thực tế này, ông Nguyễn Văn Mẫn, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang băn khoăn khi việc chuyển đổi sang cây trồng khác tại địa phương thời gian qua rất nhiều, nhưng tăng nhiều nhất vẫn là cây sầu riêng.

Thực tế cho thấy, thời gian qua, việc trồng cây theo phong trào đã mang đến cho nông dân nhiều bài học xương máu. Gần đây nhất là bài học về việc ồ ạt trồng mít Thái.

Do đó, việc phát triển "nóng" cây sầu riêng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt thích ứng và thị trường. Trong đó, việc chuyển đổi tự phát ngoài quy hoạch, hạ tầng thủy lợi chưa đảm bảo cho việc trồng cây ăn trái đang dấy lên lo ngại về khả năng thích ứng của loại cây này.

“Sự gia tăng nhanh diện tích như hiện nay, sầu riêng cũng đứng trước các nguy cơ "cung vượt cầu". Thị trường tiêu thụ khó khăn do phụ thuộc vào Trung Quốc, được mùa mất giá... như các ngành hàng khác trong thời gian vừa qua (thanh long, mít...)”, ông Mẫn chỉ ra.

Lo ngại lớn nhất là sự chuyển đổi sang trồng sầu riêng tại những vùng có điều kiện thổ nhưỡng không phù hợp sẽ dẫn đến nhiều rủi ro trong sản xuất như: Cây không sinh trưởng tốt; chất lượng trái không đảm bảo... người dân khó thu hồi vốn trong khi chi phí đầu tư cho cây sầu riêng là rất lớn.

GS.TS Nguyễn Bảo Vệ, chuyên gia nông học đánh giá, trong thời gian đi thực tế tại nhiều vùng, có những khu vực người dân trồng sầu riêng ngay cả trên những vùng không phù hợp, không hiệu quả với loại cây này.

Có những vùng tuy không bị nước mặn đe doạ, nhưng lại có nguy cơ bị lũ ảnh hưởng. Hoặc có những vùng buộc phải đóng cống để ngăn mặn, khi đó phèn từ dưới đất sẽ xì lên ảnh hưởng đến cây trồng.

Còn theo TS. Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, việc chuyển đổi từ đất lúa sang trồng sầu riêng nếu không được kiểm soát tốt sẽ phá vỡ quy hoạch vùng trồng lúa, ảnh hưởng đến vấn đề an ninh lương thực.

Một vấn đề rất nguy hiểm nữa là nông dân thiếu kinh nghiệm khi chuyển từ cây lúa sang cây ăn trái nên sẽ gặp khó khăn. Ngay cả việc chọn giống cây trồng, nông dân mua giống sầu riêng trôi nổi, không rõ nguồn gốc không đảm bảo chất lượng nên khi trồng sẽ không hiệu quả.

Trước tình trạng người dân ồ ạt trồng sầu riêng, Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang đang phối hợp Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh khẩn trương phối hợp với các địa phương khảo sát chi tiết để xác định vùng trồng sầu riêng thích nghi mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, đảm bảo tính bền vững, chứ không để bà con tự phát.

Sau khi xác định vùng trồng sẽ có tài liệu hướng dẫn kỹ thuật phù hợp với từng vùng. Đồng thời, tổ chức các hội thảo tại các địa phương về hướng dẫn kỹ thuật canh tác sầu riêng không để nông dân thất bại…

Bên cạnh đó, Sở NN&PTNT tỉnh Tiền Giang sẽ hướng dẫn các địa phương nên quy hoạch khu vực vùng trồng gắn liền với đầu tư hạ tầng thủy lợi cần thiết. Một trong những vấn đề quan trọng là phải hình thành được các hợp tác xã đủ mạnh để thực hiện truy xuất nguồn gốc, xây dựng mã số vùng trồng (MSVT), liên kết sản xuất và tiêu thụ sầu riêng.

Đừng để phải “giải cứu nông sản”

Cuối tháng 2/2023, Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã gửi công văn đề nghị Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố phía Nam chỉ đạo phát triển cây sầu riêng theo đúng định hướng, quy hoạch.

Theo Cục Trồng trọt, ngày 30/11/2022, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT đã có Chỉ thị số 8084/CT-BNN-TT về việc phát triển bền vững cây sầu riêng, nhưng hiện nay, cây sầu riêng vẫn đang có hiện tượng phát triển “nóng” ở các địa phương thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

Đáng lưu ý là việc mở rộng diện tích trồng sầu riêng ở các vùng có điều kiện đất đai, sinh thái không phù hợp hoặc phá cây cà phê, hồ tiêu để trồng xen sầu riêng, chuyển đổi đất lúa để trồng cây sầu riêng.

Cục Trồng trọt cảnh báo, nguy cơ sầu riêng cung vượt quá cầu, dư thừa, dội chợ, rớt giá là khó tránh khỏi. Thêm nữa, việc trồng sầu riêng ở các vùng nhiễm mặn, nhiễm phèn sẽ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sầu riêng.

Theo đề án của Bộ NN&PTNT về phát triển bền vững cây ăn trái chủ lực đến năm 2030, diện tích sầu riêng cả nước được quy hoạch khoảng 65.000 - 75.000ha. Thế nhưng, đến nay, chỉ riêng ở các tỉnh phía Nam, diện tích trồng sầu riêng đã lên khoảng 80.000ha và tiếp tục tăng thêm.

Tăng diện tích trồng sầu riêng ồ ạt sẽ dẫn đến hậu quả khó lường

Thứ 5, 23/02/2023 | 16:35
Dù đã có chỉ thị phát triển bền vững sản xuất cây sầu riêng nhưng tại một số địa phương vẫn đang có hiện tượng phá cây, chuyển đổi đất lúa để trồng cây sầu riêng.

Từ giáp Tết Nguyên đán đến nay, sầu riêng sốt giá chưa từng có

Thứ 4, 08/02/2023 | 07:00
Từ cận Tết đến nay, giá sầu riêng đang ở mức rất cao. Tính ra, một trái sầu riêng 3-5kg có giá lên đến tiền triệu.

Quản lý tốt mã vùng trồng, nâng cao giá trị cây sầu riêng

Thứ 7, 28/01/2023 | 14:00
Cây sầu riêng hứa hẹn mang lại thu nhập cao cho nông dân Bình Phước khi mã số vùng trồng được nhân rộng đưa trái sầu riêng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Cùng tác giả

Thi tuyển sinh lớp 10 ở Tp.HCM: Phổ điểm càng cao, cạnh tranh càng lớn

Thứ 4, 07/06/2023 | 18:37
Với mức độ phân loại của đề thi, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 tại Tp.HCM dự báo cạnh tranh gay gắt khi phổ điểm khá, giỏi sẽ áp đảo.

Tuần lễ Sách của người làm báo

Thứ 3, 06/06/2023 | 15:00
Tuần lễ Sách của người làm báo được tổ chức lần đầu tiên tại Tp.HCM nhân dịp kỷ niệm 98 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam (21/61925 - 21/6/2023).

Tuyển sinh lớp 10 ở Tp.HCM: Một số hình ảnh về buổi thi đầu tiên

Thứ 2, 05/06/2023 | 13:51
Hơn 96.000 thí sinh tại Tp.HCM bước vào ngày làm thủ tục dự thi, sinh hoạt quy chế thi, chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10 trong 2 ngày 6 và 7/6.

Tp.HCM cải thiện tăng trưởng kinh tế từ quý II nhờ nhiều giải pháp

Thứ 6, 02/06/2023 | 16:25
Chuyển biến về sản xuất công nghiệp và bán lẻ hàng hóa có thể khiến GRDP của Tp.HCM tăng trong quý II sau quý I ảm đạm.

Bồi dưỡng kiến thức về xây dựng Đảng cho các cơ quan báo chí

Thứ 6, 02/06/2023 | 15:10
Hội nghị trực tuyến bồi dưỡng kiến thức về xây dựng Đảng cho lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên các cơ quan thông tấn, báo chí năm 2023 đã được diễn ra sáng 2/6.
Cùng chuyên mục

Kiểm điểm tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm về chống khai thác IUU

Thứ 4, 07/06/2023 | 19:55
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện chống khai thác IUU.

Miền Bắc thiếu điện trầm trọng, EVN mong khách hàng cảm thông

Thứ 4, 07/06/2023 | 17:33
Với việc thiếu hụt khoảng 4.350 MW, khu vực phía Bắc đang đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày trong thời gian tới.

Bộ Tài chính bổ sung quy định xác định xuất xứ hàng hóa xuất nhập khẩu

Thứ 4, 07/06/2023 | 14:49
Theo Thông tư số 33, trước khi làm thủ tục hải quan đối với lô hàng xuất nhập khẩu, nếu tổ chức có đề nghị xác định trước xuất xứ hàng hóa thì nộp bộ hồ sơ đề nghị.

Nghệ An: Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực thiếu đơn hàng

Thứ 4, 07/06/2023 | 14:00
Nhiều doanh nghiệp có vai trò xuất khẩu hàng đầu của Nghệ An, tạo việc làm cho nhiều lao động hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn thiếu đơn hàng, xuất khẩu giảm,...

Nỗ lực tìm hướng đi bền vững cho nông sản chủ lực “xuất ngoại”

Thứ 4, 07/06/2023 | 07:00
Để hạn chế rủi ro trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, song song với việc nâng cao chất lượng, khẳng định thương hiệu Việt Nam cũng là con đường cần đẩy mạnh hiện nay.
     
Nổi bật trong ngày

Lâm Đồng: Thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen

Thứ 3, 06/06/2023 | 20:30
Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng vừa có ý kiến về hồ sơ đất đai, ranh giới và những nội dung thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen tại huyện Đạ Huoai.

Giá vàng 6/6: Giá vàng thế giới tăng mạnh

Thứ 3, 06/06/2023 | 10:40
Giá vàng thế giới ngày 6/6 tăng mạnh 15 USD/ounce, lên 1.960 USD/ounce.

Ngược xu hướng thế giới, giá cà phê Việt Nam dự báo tăng

Thứ 3, 06/06/2023 | 07:00
So với đầu năm, giá cà phê hiện tại đã tăng khoảng 40%, và dự báo giá cà phê có thể lên 70.000 đồng/kg trong thời gian tới.

Chủ động tìm đầu ra cho mùa vải bội thu ở Bắc Giang

Thứ 3, 06/06/2023 | 19:39
Nhận định năm nay quả vải tiếp tục được mùa, Bộ Công Thương cùng các ngành chức năng, chính quyền các địa phương sớm xây dựng kế hoạch, chủ động kết nối, tìm đầu ra.

Thị trường nội địa: "Điểm tựa" vững chắc khi xuất khẩu gặp khó

Thứ 3, 06/06/2023 | 07:00
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gặp khó thì đầu tư trở lại để khai thác sức mua từ thị trường trong nước với 100 triệu dân là đường tiến cho nhiều doanh nghiệp.