Ngày 29/9, tại Quảng Ngãi, Hội Luật gia Việt Nam đã tổ chức buổi tập huấn về kỹ năng tư vấn, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng và kỹ năng về giới trong hoạt động tư vấn pháp luật. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án "Tư vấn pháp luật cho phạm nhân và người chấp hành xong án phạt tù" do Tổ chức Bánh mỳ cho Thế giới (Cộng hòa Liên bang Đức) tài trợ.
Tới dự, có đồng chí Trần Công Phàn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Luật gia Việt Nam; đồng chí Lê Thị Kim Thanh - Ủy viên BCH Hội Luật gia Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật tái hòa nhập cộng đồng trực thuộc Hội Luật gia Việt Nam; đồng chí Phạm Trung Uy - Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Quảng Ngãi và lãnh đạo Hội Luật gia các tỉnh, thành phố; lãnh đạo và các tư vấn viên của các Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia tỉnh, thành phố khu vực miền Trung.
Tự tin trở lại cộng đồng
Phát biểu tại hội nghị, TS. Trần Công Phàn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Luật gia Việt Nam cho biết, tư vấn pháp luật, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng cho phạm nhân, người chấp hành xong án phạt tù là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực, thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước và xã hội.

TS. Trần Công Phàn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Luật gia Việt Nam phát biểu tại hội nghị.
Trong bối cảnh hiện nay, khi nhiều nghị quyết quan trọng đã được Bộ Chính trị ban hành, trong đó có Nghị quyết 66, Hội Luật gia Việt Nam xác định đây vừa là lợi thế, vừa là trách nhiệm của mình trong việc góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Trên tinh thần đó, Trung ương Hội Luật gia Việt Nam đã kịp thời xây dựng kế hoạch triển khai, gắn nhiệm vụ xây dựng pháp luật với công tác tư vấn, trợ giúp pháp lý, bảo đảm các hoạt động được tiến hành đồng bộ và hiệu quả.
Với vai trò, trách nhiệm của một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, nhiều năm qua, Hội Luật gia Việt Nam cùng các cấp hội địa phương đã duy trì và phát huy hiệu quả công tác tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho người dân, trong đó có phạm nhân và những người đã chấp hành xong án phạt tù.
Hoạt động tư vấn pháp luật cho nhóm người này vì thế không chỉ dừng ở hỗ trợ pháp lý, mà còn là “cầu nối” giúp họ hiểu đúng, hành xử đúng pháp luật, qua đó từng bước lấy lại sự tự tin và ổn định cuộc sống sau khi tái hòa nhập cộng đồng.
“Đây là nhóm đối tượng đặc biệt cần được tuyên truyền, tư vấn pháp luật để nhận thức rõ sai lầm, hiểu biết pháp luật, từ đó có cơ hội làm lại cuộc đời và tái hòa nhập cộng đồng”, TS. Trần Công Phàn chia sẻ.
Tuy nhiên, TS. Trần Công Phàn cũng lưu ý, do đây là nhóm đối tượng nhạy cảm, nên công tác tư vấn pháp luật, ngoài kiến thức chuyên môn còn đòi hỏi sự chuyên nghiệp, linh hoạt, kiên nhẫn và kỹ năng giao tiếp của các tư vấn viên pháp luật.

Quang cảnh hội nghị.
Chính vì vậy, buổi tập huấn được tổ chức nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết cho đội ngũ cán bộ, hội viên luật gia, tư vấn viên, cộng tác viên pháp luật - những người trực tiếp tham gia tư vấn pháp luật, để nâng cao hiệu quả hỗ trợ pháp lý, đặc biệt là đối với người đã chấp hành xong án phạt tù, đang trong quá trình tái hòa nhập cộng đồng.
Phó Chủ tịch thường trực Hội Luật gia Việt Nam kỳ vọng, sau lớp tập huấn này, các cán bộ, tư vấn viên pháp luật của Hội Luật gia các tỉnh/thành sẽ thu nhận được những kiến thức, kỹ năng bổ ích, có thể áp dụng trong công việc của mình. Qua đó, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động hỗ trợ tái hoà nhập cộng đồng của Hội Luật gia các tỉnh/thành, đồng thời, giúp cho những người đã từng "lầm đường, lạc lối" trở về hoà nhập với cộng đồng.
"4 chữ vàng" khi tư vấn pháp luật
Trình bày tại hội nghị, Luật sư, TS. Đỗ Ngân Bình - Nguyên phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật (Đại học Luật Hà Nội), chuyên gia pháp lý cấp cao, giảng viên chính Trường Đại học Luật Hà Nội nhấn mạnh, khi thực hiện tư vấn pháp luật, tư vấn viên cần giữ vững “4 chữ vàng”: đúng luật; dựa vào chứng cứ; dễ hiểu và dám chịu trách nhiệm.

Luật sư, TS. Đỗ Ngân Bình - Nguyên phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật (Đại học Luật Hà Nội), chuyên gia pháp lý cấp cao, giảng viên chính Trường Đại học Luật Hà Nội.
Theo đó, trước hết mọi ý kiến tư vấn phải tuân thủ pháp luật, tức là luôn nêu rõ cơ sở pháp lý làm nền tảng cho hướng giải quyết, hoàn thiện hồ sơ pháp lý bằng cách xác minh, tìm kiếm và bổ sung chứng cứ cần thiết để bảo đảm tính chính xác và khả thi của giải pháp. Đồng thời, tư vấn viên pháp luật cần suy nghĩ đến phương án bảo vệ quyền lợi của người được tư vấn trong mọi tình huống.
Với nhóm đặc thù là phạm nhân và người mới chấp hành xong hình phạt tù, TS. Bình lưu ý rằng cách tiếp cận phải linh hoạt, mềm dẻo và luôn hướng tới lợi ích tối đa cho người cần tư vấn.
Vì thế, theo TS. Đỗ Ngân Bình, khi tiếp cận nhóm người yêu cầu tư vấn này, tư vấn viên pháp luật cần thể hiện sự cảm thông, tìm hiểu kỹ hoàn cảnh và quá khứ của người yêu cầu tư vấn trước khi đưa ra hướng tư vấn pháp luật.
"Muốn hiểu đúng tâm lý của họ thì phải thực sự lắng nghe, cảm nhận bằng sự đồng cảm và biết điều chỉnh cảm xúc trong quá trình trao đổi để giúp người được tư vấn mở lòng hơn", bà trình bày.

Lãnh đạo và các tư vấn viên của các Trung tâm TVPL thuộc Hội Luật gia tỉnh, thành phố khu vực miền Trung tham dự hội nghị.
Tại buổi tập huấn, các đại biểu cũng được lắng nghe những kỹ năng cần thiết cho công tác tư vấn pháp luật, như kỹ năng giao tiếp, nắm bắt tâm lý, tư vấn về quyền lợi và nghĩa vụ sau khi mãn hạn tù, thủ tục pháp lý liên quan đến tái hòa nhập, cũng như các vấn đề về giới trong hoạt động tư vấn.
Bên cạnh đó, nhiều bài tập tình huống cũng được đưa ra, nhằm chia sẻ kinh nghiệm, thông tin, nắm bắt các kỹ năng, kiến thức đã học thông qua các vụ việc cụ thể.
Yopaz - đơn vị phát triển phần mềm (https:yopaz.jp) - đã đồng hành cùng Hội Luật gia Việt Nam tại chương trình tập huấn này thông qua việc triển khai công cụ AI giúp đọc dữ liệu, nhận diện thông tin đại biểu và tự động gửi nhắc lịch tham dự. Sự hợp tác này mở ra cơ hội ứng dụng công nghệ vào việc hỗ trợ hiệu quả hơn cho các hoạt động của Hội.
Quỳnh Chi