Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff (phải) gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Moscow vào ngày 6/8/2025. Ảnh: AFP.
Theo tờ Politico, bản kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm được đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đặc biệt thúc đẩy. Ông Witkoff được cho là đã gặp đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev tại thành phố Miami, bang Florida cuối tháng trước để trao đổi về nội dung bản kế hoạch. Cuộc gặp diễn ra vào thời điểm cuộc họp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đổ vỡ.
Nguồn tin nói rằng giới chức Ukraine và châu Âu cảm thấy bị “qua mặt”, bởi họ tin ông Trump gần đây đã bắt đầu nghiêng về lập trường của Ukraine và phương Tây, trong đó cho rằng Nga thiếu thiện chí trong đàm phán. Nội dung kế hoạch hòa bình rò rỉ khiến các quan chức châu Âu và Ukraine bất ngờ vì không được thông báo hay tham vấn.
Kế hoạch hòa bình hiện tại của Nhà Trắng yêu cầu Ukraine phải cắt giảm quy mô quân đội, giải giáp một phần vũ khí và nhượng bộ Nga về lãnh thổ ở vùng Donetsk và Lugansk.
NBC News cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã phê duyệt bản kế hoạch hòa bình 28 điểm. Washington được cho là kỳ vọng Kiev sẽ đồng ý với các điểm chính của đề xuất.
Theo Politico, một vấn đề chưa rõ ràng là vai trò của NATO trong bản đề xuất. Ukraine từ lâu xem tư cách thành viên NATO là cơ chế bảo đảm an ninh trước nguy cơ một cuộc tấn công khác từ Nga. Một số nước châu Âu ủng hộ, trong khi Mỹ phản đối. Nga coi việc Ukraine không được phép gia nhập NATO là một trong các điều kiện để khôi phục hòa bình.
Ông Zelensky hiện chưa lên tiếng bình luận về đề xuất mới của Mỹ. Ảnh: AFP.
Giới chức châu Âu nói trên tờ Politico rằng họ vẫn đang cố gắng làm rõ kế hoạch hòa bình mới của Mỹ. Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul nói Berlin “không được thông báo gì”, nhưng vẫn ủng hộ mọi nỗ lực có thể thúc đẩy Nga đàm phán.
Về phía Ukraine, Chánh văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelensky, ông Andriy Yermak cho biết Kiev duy trì “liên lạc liên tục” với đội ngũ của ông Trump, bao gồm cả ông Witkoff, và sẽ phối hợp với Washington để tìm cách “đạt được hòa bình công bằng và bền vững”.
Ngoại trưởng Anh Yvette Cooper lưu ý Nga chưa thực sự đồng ý với bất cứ đề xuất hòa bình nào cho đến nay và “chỉ lựa chọn leo thang”. Một nhà ngoại giao Anh nói London không nhận được tóm tắt nào về kế hoạch, dù Cố vấn an ninh quốc gia Jonathan Powell có quan hệ thân thiết với ông Witkoff.
Nhiều quan chức châu Âu và Ukraine mô tả cách tiếp cận của ông Witkoff là “rủi ro”, do ông thường làm việc một mình, không tham vấn đồng minh và đôi khi quá nghiêng về phía Nga.
Trong khi đó, một quan chức Nhà Trắng khác bác bỏ quan điểm cho rằng Moscow chỉ muốn đàm phán với riêng ông Witkoff, nhấn mạnh Nga chắc chắn phải trao đổi với Washington.
Đăng Nguyễn - Politico
