"Chỉ có sự lựa chọn tối ưu, không có sự lựa chọn hoàn hảo"

Chiều 2/10, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã chủ trì phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9.

Phiên họp diễn ra trong bối cảnh nước ta đã đi được 3/4 quãng đường của năm 2021 trong thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là những tác động tiêu cực của đợt bùng phát lần thứ 4 đại dịch Covid – 19 với biến chủng Delta nguy hiểm.

Cơ bản kiểm soát tốt tình hình dịch

Thông tin về phiên họp Chính phủ thường kỳ dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính diễn ra sáng cùng ngày, Bộ trưởng Trần Văn Sơn cho biết, tại Phiên họp này, Chính phủ, các địa phương đã thảo luận công tác phòng chống dịch Covid – 19; tình hình kinh tế-xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2021, các giải pháp trọng tâm những tháng cuối năm 2021 và thời gian tới.

Về công tác phòng chống dịch Covid – 19, ông Trần Văn Sơn cho biết, các thành viên Chính phủ, lãnh đạo địa phương cho rằng, sau khi kiện toàn, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch Covid-19 đã chủ động rà soát, nắm chắc tình hình, đưa ra những biện pháp mới, chưa có tiền lệ để xử lý tình huống cấp bách do dịch gây ra tại Tp.HCM và một số tỉnh, thành phố. 

Đến nay tình hình dịch cơ bản được kiểm soát tốt trên phạm vi toàn quốc. Tại tâm dịch ở Tp.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, tỷ lệ nhiễm và tử vong giảm sâu. An sinh xã hội, đời sống nhân dân ở những nơi thực hiện giãn cách cơ bản được bảo đảm; trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Thủ tướng cho biết, thực hiện lộ trình chuyển hướng chiến lược sang: Thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, ngành y tế đã có văn bản gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đề nghị các địa phương lấy ý kiến tới cấp quận, huyện, xã, phường, thị trấn để nghiên cứu, đóng góp, bổ sung đề xuất các tiêu chí, giải pháp để ban hành một Hướng dẫn phù hợp với điều kiện cụ thể thực tế hiện nay về phòng chống dịch.

Ý kiến của nhiều lãnh đạo bộ, ngành, địa phương nhận định, căn cứ thực tế vào đặc điểm tình hình dịch bệnh, năng lực y tế và trước yêu cầu cuộc sống; đồng thời trên cơ sở phân tích khoa học nhiều mặt, tham khảo ý kiến nhiều tổ chức, chuyên gia trong nước và quốc tế, đến nay, chúng ta có đủ cơ sở chuyển hướng chiến lược sang thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh và việc sớm ban hành một Hướng dẫn tạm thời, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay về công tác phòng chống dịch theo chuyển hướng chiến lược là cần thiết nhằm thực hiện từng bước việc mở cửa trở lại nền kinh tế, bảo đảm hài hòa giữa mở cửa và an toàn dịch bệnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh hiện nay, chỉ có sự lựa chọn tối ưu, không có sự lựa chọn hoàn hảo. Từ yêu cầu thực tiễn về công tác phòng chống dịch và phát triển kinh tế-xã hội, Thủ tướng nhấn mạnh phải có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Trong phòng chống dịch bệnh, công tác phòng ngừa có ý nghĩa rất quan trọng và quyết định trong bối cảnh chúng ta chưa bao phủ được hết vắc xin. Chúng ta có lộ trình mở của nhưng phải bảo đảm an toàn. Trong thực hiện tiêm chủng, phải có cách làm khoa học, phải có sự ưu tiên cho địa bàn, đối tượng, những nơi, đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao.

Quán triệt thực hiện nguyên tắc 5K + vắc xin, thuốc điều trị + công nghệ + ý thức của nhân dân, với 3 trụ cột chính: cách ly, xét nghiệm, điều trị. Trong 3 trụ cột nêu trên, cách ly cần thực hiện ở phạm vi hẹp nhất có thể, phải chặt, ngặt nghèo, đúng nguyên tắc, bảo đảm hiệu quả. Xét nghiệm phải trên tinh thần khoa học, hợp lý, hiệu quả. Về điều trị, phải có sự phân loại, chăm sóc, tiếp cận y tế từ sớm, từ xa, từ cơ sở, không để dẫn đến quá tải hệ thống y tế và khủng hoảng y tế, hạn chế thấp nhất các ca tử vong.

Thủ tướng cũng lưu ý các địa phương tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người lao động ở các thành phố lớn sớm ổn định cuộc sống, không di chuyển ồ ạt. Trường hợp người dân, người lao động quyết tâm rời thành phố, các khu công nghiệp, các khu chế xuất về quê, các tỉnh thành phối hợp, thực hiện tốt các biện pháp y tế, tổ chức việc đưa đón có trật tự, an toàn, không gây ách tắc; đi liền với đó là thực hiện đồng bộ các giải pháp hỗ trợ cần thiết, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống, ổn định của nhân dân.

Để thực hiện từng bước việc mở cửa trở lại nền kinh tế, bảo đảm hài hòa giữa mở cửa và an toàn dịch bệnh, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng cần đặc biệt quan tâm tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là ở cơ sở; đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Củng cố, phát triển hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở; sẵn sàng tăng cường y tế lưu động, đảm bảo người dân được tiếp cận y tế từ sớm, từ xa, từ cơ sở, không để dẫn đến quá tải hệ thống y tế và khủng hoảng y tế. Hạn chế thấp nhất các ca tử vong.

Tháo gỡ bằng được các "điểm nghẽn"

Về tình hình KT-XH tháng 9 và 9 tháng năm 2021, Chính phủ thống nhất nhận định, dù trong bối cảnh khó khăn do tác động của dịch bệnh kéo dài, song tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2021 tiếp tục được duy trì. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn được bảo đảm. Mặc dù tăng trưởng kinh tế quý III giảm mạnh do nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh bị tạm dừng nhưng tính chung 9 tháng, nền kinh tế vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng dương 1,42%. Nhìn một cách tổng thể, khách quan, trong bối cảnh khó khăn do tác động của dịch bệnh khi nhiều nước trong khu vực và thế giới  kinh tế suy giảm mạnh, thậm trí tăng trưởng là âm, nước ta vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng như trên là một kết quả rất đáng trân trọng, đáng ghi nhận, thành quả này là sự nỗ lực chung của các cấp, các ngành và toàn dân trong nỗ lực vừa chống dịch, vừa duy trì sản xuất kinh doanh.

Sản xuất khu vực nông nghiệp vẫn là điểm sáng, tăng trưởng dương, giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế; an ninh lương thực, thực phẩm được đảm bảo. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tháng 9 tăng 5% so với tháng trước (sau tháng 8 giảm); tính chung 9 tháng tăng 4,45%. Trên 70% doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo lạc quan về tình hình sản xuất kinh doanh quý IV.Vốn FDI đăng ký 9 tháng ước đạt 22,15 tỷ USD, tăng 4,4%, trong đó số các dự án quy mô lớn tăng mạnh. 

An sinh xã hội được đặc biệt quan tâm trong điều kiện dịch bệnh. Đã có trên 18 triệu người được hỗ trợ với gần 15 nghìn tỷ đồng; đã ban hành chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp với kinh phí khoảng 38 nghìn tỷ đồng. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững. Đối ngoại được đẩy mạnh, đặc biệt ngoại giao vắc-xin.

Bên cạnh kết quả đạt được, các thành viên Chính phủ cho rằng, nền kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn, thách thức, cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả để xử lý, khắc phục trong đó nổi lên là: hoạt động sản xuất, kinh doanh, lưu thông hàng hóa bị đình trệ, chi phí tăng cao, một số chuỗi sản xuất bị đứt gãy cục bộ; nguy cơ nợ xấu gia tăng; giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp. Việc làm, sinh kế, đời sống một bộ phận người dân, người lao động bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là ở những địa bàn có dịch bùng phát...

"Đợt dịch thứ 4 khác trước rất nhiều, lây lan nhanh. Đợt này dịch tấn công vào trung tâm kinh tế, các thành phố lớn - nơi chiếm tới trên 60% GDP cả nước. Hệ thống y tế cơ sở bị quá tải, không đáp ứng được", Bộ trưởng Trần Văn Sơn nhấn mạnh. 

Kết luận phiên họp, sau khi phân tích bối cảnh tình hình trong nước, khu vực và quốc tế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế của nước ta sẽ phụ thuộc rất lớn vào việc phục hồi sản xuất, kinh doanh và thực hiện chiến lược “thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh; nhiệm vụ những tháng cuối năm là hết sức nặng nề. Vì vậy, các cấp, các ngành phải quán triệt và thực hiện nghiêm, thống nhất quan điểm để vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa khôi phục và thúc đẩy phát triển KTXH. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong đó cần tập trung xây dựng, hoàn thiện Chiến lược khôi phục và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới đồng bộ với Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch Covid-19 trong tình hình mới. Các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch phục hồi và phát triển KTXH, mở lại các hoạt động sản xuất kinh doanh, giao thông, lưu thông hàng hóa, du lịch, giáo dục đào tạo... theo lộ trình từng bước.

Phối hợp linh hoạt chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ, tạo ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô; kiểm soát tốt lạm phát, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Có chính sách kích thích nền kinh tế, đưa dòng tiền vào nền kinh tế đúng hướng. Tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ các lĩnh vực kinh tế có rủi ro cao.

Bảo đảm lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân thông suốt nội tỉnh và liên tỉnh, không để ách tắc, không để mỗi địa phương một kiểu; hướng dẫn công khai, rõ về các yêu cầu trong bảo đảm an toàn chống dịch và thống nhất trên toàn quốc để các địa phương thực hiện, từng doanh nghiệp, người dân dễ dàng tra cứu và tuân thủ. 

Triển khai các giải pháp phục hồi hoạt động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất...; tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp để giữ đơn hàng, duy trì chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, nỗ lực giành đơn hàng cho mùa cao điểm mua sắm cuối năm ở châu Âu, Bắc Mỹ, nhất là các ngành hàng chủ lực (dệt may, da giày…), các doanh nghiệp FDI. 

Tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để có giải pháp phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, thúc đẩy xuất khẩu.

Đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác xây dựng thể chế; tiếp tục rà soát, kịp thời tháo gỡ bằng được các “điểm nghẽn”, “nút thắt” trong hoạt động đầu tư, kinh doanh. 

Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các chính sách xã hội trong bối cảnh KTXH chịu tác động nghiêm trọng của dịch bệnh và việc thực hiện giãn cách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, an dân, ổn định chính trị, xã hội; triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động. Có giải pháp bảo đảm lao động, sẵn sàng đưa người lao động trở lại làm việc để khôi phục, phát triển sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế. 

Khẩn trương xây dựng hướng dẫn tổ chức dạy và học phù hợp tình hình, mức độ nguy cơ dịch bệnh từng địa phương. Hỗ trợ máy tính, thiết bị học tập trực tuyến, giá cước viễn thông, internet cho học sinh, sinh viên vùng khó khăn. Thực hiện các chính sách, giải pháp hỗ trợ học sinh, sinh viên, nhất là các cháu gặp khó khăn, bị mồ côi do dịch Covid-19.