Ảnh: REUTERS/Maxim Shemetov.
Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ mô tả tầm nhìn của ông Trump theo sát "chủ nghĩa thực tiễn linh hoạt" và cho rằng Mỹ cần phải khôi phục Học thuyết Monroe của thế kỷ 19, một học thuyết xác định Tây Bán Cầu là vùng ảnh hưởng của Washington.
Chiến lược này đã được ông Trump ký thông qua, cũng cảnh báo châu Âu đối mặt với "khủng hoảng xoá sổ nền văn minh". Chính phủ Mỹ nhìn nhận có lợi ích "chủ chốt" trong việc thương lượng giúp kết thúc cuộc chiến tại Ukraine, và chính quyền Washington mong muốn khôi phục cán cân ổn định chiến lược với Nga.
Khi được phóng viên Pavel Zarubin hỏi về chiến lược mới của chính phủ Mỹ, phát ngôn viện điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết: "Những thay đổi từ phía Mỹ mà chúng tôi biết được có nội dung khớp với tầm nhìn của chúng tôi".
Sự nhất trí toàn diện như vậy giữa chính quyền Moscow và chính quyền Washington là vô cùng hiếm trong nền chính trị toàn cầu.
Chiến lược của ông Trump nhìn chung hoà hợp với quan điểm của Nga
Trong thời kỳ Chiến Tranh Lạnh, chính quyền Moscow đã nhận định Mỹ là một đế chế tư bản suy đồi và chắc chắn sẽ thất thế trước chủ nghĩa Mác, trong khi Tổng thống Mỹ Ronald Reagan vào năm 1983 đã gọi Liên Xô là "một đế chế tà ác" và là "trung tâm những điều xấu xa của thế giới hiện đại".
Sau khi Liên Xô sụp đổ, chính quyền Moscow đã thể hiện mong muốn phối hợp với phương Tây, nhưng khi chính quyền Washington hậu thuẫn mở rộng liên minh NATO, theo như chiến lược năm 1994 của Tổng thống Bill Clinton, sự căng thẳng giữa hai nước bắt đầu leo thang. Sự căng thẳng này đã đạt mức tột độ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin nhậm chức vào cuối năm 1999.
Khi được yêu cầu bình luận về việc văn bản chiến lược của Mỹ cam kết sẽ chấm dứt "quan điểm, cũng như ngăn chặn khả năng liên minh quân sự NATO phải liên tục mở rộng quy mô", ông Peskov đã nhận định cam kết này là một chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, ông Peskov cũng cảnh báo "chính phủ ngầm" – một thuật ngữ mà ông Trump sử dụng nhằm ám chỉ mạng lưới những quan chức Mỹ có ý định phá hoại nỗ lực của những người mong muốn thay đổi hiện trạng – của Mỹ có thế giới quan khác so với ông Trump.
Những người chỉ trích ông Trump cho rằng "chính phủ ngầm" này không tồn tại, và cho rằng ông Trump và các đồng minh đang lan truyền một thuyết âm mưu để lấy cớ cho việc lạm quyền.
Kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tổ chức chiến dịch quân sự tại Ukraine vào năm 2022, chiến lược của chính phủ Mỹ nhìn chung đã coi chính quyền Moscow là phe gây hấn hoặc một yếu tố đe doạ phá vỡ sự ổn định hậu Chiến Tranh lạnh bằng vũ lực.
Trong các bình luận trước cơ quan truyền thông quốc gia Nga TASS, ông Peskov nhận định việc chính phủ Mỹ kêu gọi chính quyền Moscow phối hợp trong các vấn đề ổn định chiến lược thay vì gán mác mối đe doạ trực tiếp cho Nga là một bước thay đổi tích cực.
Chiến lược của ông Trump mô tả khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương là một trong "những chiến trường kinh tế và địa chính trị chủ chốt", và khẳng định mong muốn ngăn chặn xảy ra xung đột với Trung Quốc.
Chính phủ Nga cũng đã chuyển hướng quan tâm tới châu Á – nhất là Trung Quốc – sau khi các nước phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt lên Nga và châu Âu mong muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn dầu và khí đốt của Nga.
Trong tháng 3/2025, trên kênh Fox News, ông Trump đã nhận định "là một người nghiên cứu lịch sử, điều đầu tiên tôi học được là không ai muốn đối đầu với Nga và Trung Quốc khi hai quốc gia này có quan hệ bền chặt".
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
