Đặc biệt, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã chỉ trích lãnh đạo các nước châu Âu tham gia cuộc họp tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong ngày thứ Hai nhằm thảo luận về các cam kết an ninh cho Ukraine và kết thúc cuộc chiến dài 3 năm rưỡi qua.
Trong một cuộc họp báo sau khi gặp ngoại trưởng Jordan, ông Lavrov cho biết: "Chúng tôi không thể đồng tình với việc các nước đề xuất giải quyết các vấn đề an ninh chung mà không có sự tham gia của Liên bang Nga. Những hoạt động này sẽ không có hiệu quả".
Trong ngày thứ Ba, một số quan chức Mỹ và một số nguồn tin đã cho biết các nhà hoạch định quân sự Mỹ và châu Âu đã bắt đầu cân nhắc các cam kết an ninh hậu chiến cho Ukraine. Ông Lavrov khẳng định, những thảo luận này là vô nghĩa nếu không có sự tham gia của Nga.
"Tôi tin rằng các nước phương Tây và đặc biệt là Mỹ hiểu rõ rằng những thảo luận nghiêm túc về các vấn đề an ninh mà không có sự tham gia của Liên bang Nga sẽ chỉ là mục tiêu không tưởng, là con đường không có hồi kết".
Chủ tịch uỷ ban quân sự NATO cho biết các chỉ huy quân sự NATO đã tổ chức họp trực tuyến trong ngày thứ Tư và đã có "các thảo luận trung thực và hiệu quả" về những cuộc họp xung quanh Ukraine gần đây.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, Đô đốc Giuseppe Cavo Dragone đã viết: "Ưu tiên hàng đầu vẫn là một nền hoà bình lâu dài, công bằng và đáng tin cậy".
Trước Reuters, một quan chức phương Tây cho biết, một nhóm nhỏ các chỉ huy quân sự đã tiếp tục thảo luận tại Washington về các cam kết an ninh sau cuộc họp trực tuyến.
Sau khi các quan chức Ba Lan cho biết một vật thể rơi tại một cánh đồng ngô tại miền Đông Ba Lan có thể là một máy bay không người lái của Nga, chính phủ Ba Lan đã cáo buộc Nga khiêu khích các nước thành viên NATO trong khi nỗ lực kết thúc cuộc chiến tại Ukraine đang được đà tiến triển.
Ảnh: REUTERS/Maksym Kishka.
Bình luận của ông Lavrov đã thể hiện rõ việc chính quyền Moscow yêu cầu chính phủ các nước phương Tây đối thoại trực tiếp với chính quyền này về các vấn đề an ninh liên quan tới Ukraine và châu Âu, một yêu cầu mà chính quyền này khẳng định chưa hề được thoả mãn trong thời gian qua.
Chính quyền Moscow trong tuần này cũng đã tái khẳng định sẽ từ chối "mọi trường hợp quân đội NATO được điều động tới Ukraine".
Ông Lavrov cáo buộc lãnh đạo các nước châu Âu thông qua việc tham gia họp giữa ông Trump và ông Zelenskiy đã có hành vi "leo thang tình hình một cách hung hãn, khá vụng về và thiếu đạo đức nhằm thay đổi quan điểm của chính quyền tổng thống Trump cũng như của riêng tổng thống Mỹ… Chúng tôi chưa hề nhận được bất kỳ ý kiến đóng góp mang tính xây dựng nào từ họ".
Trong ngày thứ Hai, ông Trump đã cho biết chính phủ Mỹ sẽ giúp đảm bảo nền an ninh của Ukraine trong thoả thuận kết thúc chiến tranh với Nga. Ông sau đó đã cho biết đã loại bỏ khả năng điều động binh lính Mỹ tới Ukraine, nhưng chính phủ Mỹ có thể cung cấp hỗ trợ đường không trong thoả thuận kết thúc tình trạng bạo lực này.
Chánh văn phòng tổng thống Zelenskiy, sau một cuộc họp với các cố vấn an ninh quốc gia từ các nước phương Tây và khối NATO, đã cho biết nỗ lực xác định những yếu tố quân sự của cam kết này đã bắt đầu được thực hiện.
Chánh văn phòng Andriy Yermak trên mạng xã hội đã viết: "Đội ngũ của chúng tôi và đặc biệt là quân đội Ukraine đã bắt đầu chủ động xác định các yếu tố quân sự trong các cam kết về an ninh".
Ông Yermak cho biết, Ukraine cũng đang cùng với các đồng minh đề ra một kế hoạch "trong trường hợp phía Nga tiếp tục kéo dài cuộc chiến và cản trở nỗ lực thoả thuận trong các cuộc họp cấp lãnh đạo song phương hoặc ba bên".
Ông Lavrov đã khẳng định, chính phủ Nga ủng hộ những cam kết "thực sự đáng tin cậy" dành cho Ukraine và nhận định những cam kết này có thể mô phỏng một dự thảo hiệp định từng được các phe tham chiến cân nhắc trong năm 2022 tại Istanbul, trong những tuần đầu của cuộc chiến.
Theo nội dung dự thảo đưa ra vào thời điểm đó, Ukraine sẽ được cam kết an ninh bởi một nhóm các nước bao gồm 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ - Trung Quốc, Nga, Mỹ, Anh và Pháp.
Vào thời điểm đó, chính quyền Kyiv đã từ chối đề xuất này với lý do Nga có thể nắm quyền phủ quyết mọi quyết định phản hồi quân sự hỗ trợ cho Ukraine.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
