Đợt bùng phát dịch bệnh lần thứ 4 với biến chủng Delta đã gây hậu quả nặng nề, tàn phá nhiều nước trên thế giới và nhiều nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Việc chống dịch lần này là chưa có tiền lệ, do đó phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm. "Phải kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, kiểm soát dịch bệnh. Nếu để kéo dài thì chống dịch không dứt điểm và kinh tế - xã hội cũng không thể phát triển được, không có nguồn lực để chống dịch. Chúng ta quyết tâm không để xảy ra khủng hoảng kinh tế, không để xảy ra khủng hoảng y tế", Thủ tướng nhấn mạnh.
Tp. Hồ Chí Minh không xuất hiện thêm chuỗi lây nhiễm
Báo cáo tại cuộc họp, Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong cho biết những ngày qua, Thành phố không xuất hiện thêm chuỗi lây nhiễm mới, số ca nhiễm mới đang có xu hướng giảm. Bình quân 13 ngày qua, mỗi ngày có 3.800 ca nhiễm mới, so với bình quân 4.600 ca mỗi ngày trong 13 ngày trước đó. Thành phố cũng đã tiến hành kết hợp hài hòa đông y và tây y điều trị, mỗi ngày có bình quân 2.500 ca xuất viện, đến nay đã có hơn 70.000 ca xuất viện. Việc giãn cách theo Chỉ thị 16 cơ bản hiệu quả, số lượng phương tiện tham gia giao thông giảm 75% so với trước khi thực hiện.
Trả lời kiến nghị của các địa phương, Bộ trưởng bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết ngay trong hôm nay (15/8) sẽ gửi lấy ý kiến và ban hành hướng dẫn về tiêu chí kiểm soát được dịch bệnh phù hợp với tình hình tại các địa phương.
Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm, không đưa ra các nội dung trái chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương để có thể thực hiện mục tiêu kép. “Quyết không để ùn tắc giao thông trên đường, ảnh hưởng phát triển kinh tế xã hội, gây bức xúc cho người dân, tăng nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh, cũng không để ùn tắc tại cảng, ảnh hưởng tới xuất khẩu”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh nhiều tỉnh đang phải đối mặt với thực tiễn hằng ngày số người nhiễm rất nhiều, ca bệnh tăng liên tục, trong khi năng lực điều trị tại chỗ rất hạn chế cả về người và trang thiết bị dù có sự chi viện của Trung ương cũng như các tỉnh, thành khác.
Đối với 19 tỉnh, thành phố phía Nam, Phó Thủ tướng đề nghị kiểm soát chặt người, phương tiện ra, vào tại một số địa phương sau khi đã kiểm soát được dịch bệnh, được coi là vùng xanh an toàn gồm 8 tỉnh Kiên Giang, An Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh; ở khu vực Tây Nguyên là các tỉnh Bình Phước, Bình Thuận, Lâm Đồng. Kiểm soát chặt chẽ người, phương tiện di chuyển qua hầm đèo Hải Vân. Tất cả lái xe, người đi trên xe khi ra, vào những địa phương này đều phải xét nghiệm nhanh.
Phó Thủ tướng lưu ý bộ Y tế khi phân bổ vaccine cho các tỉnh phải tính toán có đủ để tiêm cả 2 mũi đối với một số loại vaccine không thể tiêm kết hợp với nhau. Từ nay đến hết tháng 9/2021 chúng ta phải tranh thủ từng ngày, từng giờ để có nhiều vắc-xin nhất, tiêm nhanh nhất có thể cho người dân.
Toàn cảnh phiên họp giữa Thường trực Chính phủ và một số địa phương.
Sự tham gia của người dân có tính chất quyết định
Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng đánh giá các ý kiến phát biểu đều tâm huyết, trách nhiệm, cơ bản đồng ý với báo cáo của Ban Chỉ đạo quốc gia, bổ sung nhiều ý kiến hay, sát thực tế. Thủ tướng giao Ban Chỉ đạo, các cơ quan liên quan tiếp thu các ý kiến xác đáng để hoàn thiện kết luận của Hội nghị.
Thủ tướng nhấn mạnh thêm một số bài học kinh nghiệm quan trọng. Theo đó, lãnh đạo, chỉ đạo phải tập trung, thống nhất, chuyên sâu, quyết liệt, mạnh mẽ và dứt khoát. Phải có sự vào cuộc của nhân dân, nhân dân ý thức, tham gia, ủng hộ, thực hiện nghiêm các quy định, hướng dẫn thì mới có kết quả, nơi nào người dân không ủng hộ thì không có kết quả, thậm chí thất bại.
“Chiến thắng hay không phụ thuộc vào lòng dân, sự tham gia của người dân có tính chất quyết định, người dân là chủ thể, là trung tâm của công tác phòng chống dịch. Mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương phải là một pháo đài, nhất là ở cơ sở, mỗi người dân là một chiến sĩ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của chính quyền, sự vào cuộc của MTTQ và các đoàn thể nhân dân”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Đánh giá tình hình dịch bệnh vẫn hết sức phức tạp và có nơi nghiêm trọng, Thủ tướng yêu cầu các địa phương căn cứ diễn biến thực tế để đánh giá, xác định tình hình cụ thể và có giải pháp ứng phó phù hợp theo Nghị quyết 86 của Chính phủ. Tiếp tục quán triệt tinh thần “chống dịch như chống giặc”, đây là ưu tiên số 1 trên phạm vi cả nước trong lúc này, huy động toàn bộ hệ thống chính trị tham gia tích cực vào công tác phòng, chống dịch. Thủ tướng lưu ý, các địa phương đang thực hiện Chỉ thị 16 phải ưu tiên cho công tác chống dịch, nhưng không có nghĩa là chỉ tập trung chống dịch, nơi nào an toàn vẫn phải duy trì sản xuất, sản xuất phải an toàn, an toàn để sản xuất và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên khác.
Thủ tướng yêu khi địa phương quyết định thực hiện giãn cách xã hội thì phải thực hiện nghiêm, thực chất, đúng tinh thần “ai ở đâu ở đó”. Tranh thủ thời gian "vàng" giãn cách để kiểm soát dịch bệnh nhanh nhất có thể, không để lây lan rộng nên phải giãn cách xã hội trên phạm vi rộng. Phải luôn đề cao cảnh giác, thực hiện nghiêm việc phòng ngừa, phát hiện nhanh, xử lý sớm, chủ động áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch ở mức cao hơn, sớm hơn một bước. Thủ tướng nhấn mạnh, phòng chống dịch thì quan trọng nhất là chống lây nhiễm giữa người với người, kiểm soát được con người thì cắt được lây nhiễm.
Hết sức chủ động, tuyệt đối không trông chờ, ỷ lại
Về thực hiện chủ trương “4 tại chỗ”, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 30, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 86 tạo điều kiện tối đa về quy trình, thủ tục về đầu tư, mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm y tế phòng chống dịch. Lãnh đạo địa phương phải kịp thời triển khai mua sắm, bảo đảm điều kiện phòng, chống dịch trên địa bàn, tuyệt đối không trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Trung ương. Thủ tướng chia sẻ nói như vậy không có nghĩa là Trung ương “bỏ mặc”, Trung ương vẫn phải lo nguồn dự trữ để hỗ trợ khi các địa phương gặp khó khăn. Song tinh thần là phải chủ động, mỗi cấp, mỗi ngành theo chức năng, vị trí, vai trò của mình để thực hiện nhiệm vụ, việc của ai người đó phải lo. Các địa phương đẩy mạnh tiết kiệm, dành nguồn lực ưu tiên cho phòng chống dịch vào thời điểm này.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải chủ động, tuyệt đối không trông chờ, ý lại.
Các địa phương, nhất là tại các địa bàn đang thực hiện phong tỏa, cần "thần tốc" xét nghiệm các đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao trên địa bàn nhằm phát hiện nhanh nhất, phong tỏa ổ dịch, cách ly bằng được nguồn lây, phân loại F0 để điều trị phù hợp. Tổ chức tốt việc điều phối, lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm nhanh nhất, tiện lợi nhất. Lưu ý thực hiện xét nghiệm có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm khoa học, hiệu quả, tránh lãng phí, bảo đảm yêu cầu phòng chống dịch, “tiến hành xét nghiệm mà tạo ra ổ dịch mới thì không được”. Thí điểm hướng dẫn người dân, doanh nghiệp tự xét nghiệm và tổ chức thật tốt. TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương tiến hành xét nghiệm diện rộng hoặc xét nghiệm có trọng tâm, trọng điểm theo yếu tố dịch tễ, phù hợp tình hình.
Các địa phương căn cứ tình hình dịch bệnh ở từng địa bàn và điều kiện cụ thể của từng trường hợp, chủ động thực hiện cách ly F0, F1 tập trung hoặc tại nhà, nhằm đảm bảo an toàn, không để lây nhiễm chéo (nếu cách ly tập trung) và lây lan ra cộng đồng (nếu cách ly tại nhà). Đối với địa bàn ít ca mắc, vẫn phải cách ly tập trung. Tăng cường kiểm tra để thực hiện thật chặt, thật nghiêm công tác này.
Các cơ sở điều trị (kể cả bệnh viện dã chiến, bệnh viện tư nhân) phải bảo đảm các điều kiện về môi trường, ô xy y tế, thuốc, trang thiết bị, vật tư và nhân lực y tế. Đặc biệt lưu ý không coi F0 chưa có triệu chứng là người bệnh để có phương án cách ly (tại các trung tâm thu dung hoặc tại nhà khi bảo đảm đủ các điều kiện cần thiết) và chăm sóc phù hợp về dinh dưỡng, thể chất, tinh thần, nhằm giảm tỷ lệ F0 có triệu chứng; chú ý việc bảo đảm điều kiện và điều trị, can thiệp y tế kịp thời nhằm giảm tối đa các trường hợp tử vong. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất vào thời điểm này.
Bộ Y tế rà soát, hoàn thiện các quy định về chăm sóc, điều trị người nhiễm bệnh và những người nghi nhiễm đang cách ly nhằm giảm tỷ lệ người nhiễm, người nhiễm bệnh có triệu chứng, người bệnh tăng nặng…, giảm tỷ lệ diễn biến nặng hơn ở tất cả các tầng, các lớp chăm sóc, điều trị. Tổ chức việc huy động, tập huấn và phân bổ nhân lực cần thiết cho các địa phương có số mắc bệnh lớn, nhiều bệnh nhân nặng (như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương...). Hướng dẫn cách làm các túi thuốc an sinh, cấp miễn phí và hướng dẫn các F0 tại nhà sử dụng.
Đặc biệt, để giảm tỷ lệ tử vong, Thủ tướng gợi ý một số biện pháp để Bộ Y tế và các địa phương nghiên cứu, xem xét, có hướng dẫn cụ thể, như ưu tiên tiêm, bao phủ vaccine cho các đối tượng trên 50 tuổi, có điểm tiêm riêng cho người cao tuổi. Giảm số ca mắc, hướng dẫn cụ thể về việc cần làm để duy trì vùng xanh bền vững. Loại bỏ ngay các giấy tờ thủ tục hành chính với các trường hợp nhập viện cấp cứu, nhập viện trước, làm thủ tục sau. Tiếp tục nghiên cứu thí điểm theo dõi, điều trị F0 hiệu quả ngay tại cộng đồng thông qua các tổ y tế. Nâng cao năng lực bệnh viện tuyến huyện, nơi gần người bệnh nhất, bộ Y tế hướng dẫn, tập huấn, hỗ trợ từ xa cho tuyến huyện, huyện hướng dẫn tuyến xã, tăng cường trang thiết bị, ô xy, giường ICU...
Tăng cường thông tin truyền thông, quán triệt đến người dân tinh thần vacine đã được cấp phép theo quy định về Việt Nam: Vắc-xin tốt nhất là vắc-xin được tiêm sớm nhất; khắc phục ngay tình trạng kén chọn, chờ đợi vaccine trong khi đang rất khan hiếm vắc-xin và dịch bệnh vẫn đang lây lan nhanh, làm nhiều người tử vong. Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, xử lý ngay những hành vi tiêu cực trong việc tiêm vắc-xin như trả tiền để được tiêm. Nghiên cứu tăng thêm phụ cấp cho đội ngũ làm nhiệm vụ tiêm vắc-xin.
Các địa phương tăng cường hoạt động hiệu quả của Tổ Covid cộng đồng, tổ chức các kênh, nhân lực ứng trực 24/24 để kịp thời tiếp nhận, xử lý các phản ánh, yêu cầu của người dân. Không để ai thiếu ăn thiếu mặc, đáp ứng các yêu cầu y tế của người dân mọi lúc, mọi nơi.
Hỗ trợ doanh nghiệp xét nghiệm, duy trì sản xuất
Các địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm giao thông vận tải; rà soát, bãi bỏ ngay các quy định không phù hợp; tăng cường phối hợp tốt với các Bộ và địa phương liên quan, thống nhất thực hiện các biện pháp kiểm soát theo đúng chỉ đạo của Trung ương, tạo điều kiện cho việc vận tải, lưu thông hàng hóa trên địa bàn, nhất là hàng hóa thiết yếu phục vụ phòng, chống dịch, phục vụ đời sống nhân dân và nguyên vật liệu sản xuất, hàng hóa xuất khẩu...
Về hoạt động sản xuất, các bộ Y tế, Công Thương và địa phương cần lắng nghe ý kiến phản ánh của doanh nghiệp và người dân, khẩn trương nghiên cứu, điều chỉnh và hướng dẫn thực hiện cho phù hợp các mô hình như “ba tại chỗ”, “một cung đường, hai điểm đến”. Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ ban hành Nghị quyết về việc hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, trong đó có việc hỗ trợ về xét nghiệm, tổ chức ăn ở cho công nhân… để duy trì sản xuất và thúc đẩy sản xuất ngay sau khi dịch bệnh được kiểm soát, giữ chuỗi cung ứng không đứt gãy…
Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh ngoại giao vắc-xin, thuốc chữa bệnh, kể cả vay, chuyển nhượng, nhập khẩu, thúc đẩy mạnh mẽ sản xuất thuốc và vắc-xin trong nước.
Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội chỉ đạo triển khai nhanh các chính sách bảo đảm an sinh xã hội và đời sống nhân dân, kịp thời cập nhật đối tượng cần hỗ trợ; nghiên cứu, mở rộng mô hình túi an sinh của Tp, Hồ Chí Minh. Các địa phương bảo đảm việc lưu thông, cung ứng lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm thiết yếu; hỗ trợ cung cấp ngay lương thực, thực phẩm cho tất cả những người lao động nghèo, mất thu nhập, không còn dự trữ, không để bất kỳ ai bị thiếu đói trên địa bàn. Chính phủ thống nhất hỗ trợ hoàn toàn việc mai táng bệnh nhân tử vong do Covid-19.
Thủ tướng đề nghị lực lượng công an, quân đội vào cuộc tích cực hơn nữa để nắm tình hình, “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người”, vận động người dân chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống dịch. Lực lượng công an bảo đảm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Quân đội phát huy vai trò “đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân sản xuất”.
Công tác thông tin, truyền thông phải bảo đảm kịp thời, công khai, khách quan để người dân nhận thức đầy đủ mức độ nguy hiểm của dịch bệnh; tăng cường các thông tin tích cực, cổ vũ, động viên các lực lượng, các địa phương và nhân dân phòng, chống dịch; hệ thống thông tin chính thống phải dẫn dắt, định hướng thông tin của mạng xã hội, tránh các thông tin xấu độc, bịa đặt, thông tin giả mạo, xuyên tạc, chống đối; tăng cường thông tin về các kiến thức phòng chống dịch.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì cùng các cơ quan liên quan thúc đẩy chuyển đổi số; hoàn thành các nền tảng công nghệ trên cơ sở dữ liệu dùng chung, cung cấp các công cụ để các bộ ngành, địa phương sử dụng; đo các chỉ số di chuyển hằng ngày ở các địa phương để biết được người dân di chuyển thế nào khi thực hiện Chỉ thị 15, 16…
Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tổ chức năm học mới phù hợp tình hình, nghiên cứu kế hoạch tiêm vaccine cho học sinh. Nhân rộng các cách làm hay, mô hình tốt, xử lý nghiêm các vi phạm, rút kinh nghiệm để tổ chức thực hiện tốt hơn. Đẩy mạnh ngoại giao vắc-xin, thuốc chữa bệnh, kể cả vay, chuyển nhượng, nhập khẩu, thúc đẩy mạnh mẽ sản xuất thuốc và vắc-xin trong nước. Lãnh đạo các tỉnh, thành phố phải gặp gỡ và giải quyết các khó khăn của doanh nghiệp tại địa phương. Tổ chức hiến máu nhân đạo để bảo đảm nguồn máu dự trữ. Các Phó Thủ tướng, các bộ ngành chủ động xử lý các kiến nghị của địa phương.
Thủ tướng nhấn mạnh, điều rất quan trọng là củng cố niềm tin chiến thắng cho nhân dân, doanh nghiệp với sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của MTTQ và các đoàn thể, đặc biệt là sự ủng hộ của nhân dân để vượt qua đại dịch, đưa đất nước tiếp tục đi lên, người dân được ấm no, hạnh phúc, an toàn, cố gắng giữ vững chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng hàng hòa, cung ứng lao động, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô. Thực hiện Lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa”.
Công Luân
