Bạn Phạm Thị Xuân (TP.Hạ Long, Quảng Ninh) hỏi: Vợ chồng tôi lấy nhau được hơn 3 năm, sau khi lấy về tôi mới biết chồng tôi là một người mê cờ bạc đỏ đen. Vừa rồi chồng tôi có đi chơi bài và vay của bà X. số tiền 1 tỷ đồng mà tôi không hay biết. Do chơi cờ bạc thua hết số tiền và biết bà X. sẽ đến nhà đòi nợ nên chồng tôi đã bỏ trốn. Giờ bà X. và người nhà bà X. đến nhà tôi chửi bới, gây sức ép buộc tôi phải trả nợ thay chồng. Trong trường hợp này tôi có phải chịu trách nhiệm trả toàn bộ số tiền đó không? Nếu ra tòa tôi không có khả năng trả thì bị xử phạt như thế nào? Tôi muốn thu thập chứng cứ việc chồng sử dụng tiền không đúng mục đích thì cần làm như thế nào?.
Luật sư trả lời:
Theo điều 37 luật Hôn nhân và gia đình, vợ, chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản sau :
Thứ nhất, nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm.
Thứ hai, nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình.
Thứ ba, nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.
Thứ tư, nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình.
Thứ năm, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường.
Thứ sáu, nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.
Bên cạnh đó, tại khoản 20 điều 3 luật Hôn nhân và gia đình quy định về nhu cầu thiết yếu của gia đình thì nhu cầu thiết yếu là nhu cầu sinh hoạt thông thường về ăn, mặc, ở, học tập, khám bệnh, chữa bệnh và nhu cầu sinh hoạt thông thường khác không thể thiếu cho cuộc sống của mỗi người, mỗi gia đình.
Theo nội dung chị trình bày, thì chồng chị chủ động vay tiền của bà X. mà không thỏa thuận với chị, không được sự đồng ý của chị. Số tiền vay này chồng chị vay sử dụng vào mục đích đánh bạc, không phục vụ các nhu cầu thiết yếu của gia đình. Đây được coi là nghĩa vụ riêng của chồng chị. Chính vì thế, chị không có nghĩa vụ phải trả nợ cho bà X. thay cho chồng của chị.
Trường hợp này nếu bà X. yêu cầu chị trả nợ thay cho chồng của chị thì chị có quyền từ chối trả. Lúc này, bà X. chỉ có thể tìm gặp chồng chị để đòi tiền hoặc khởi kiện chồng chị tại tòa án để giải quyết.
Về việc chứng minh người chồng vay tiền không nhằm mục đích chung cho gia đình mà tiêu dùng cá nhân, cờ bạc... phải dựa vào hoàn cảnh thực tế của gia đình chị, do chị cung cấp thông tin, lời khai của người chồng, người làm chứng...
Trường hợp bà X. gây áp lực, đe dọa để buộc gia đình chị phải trả nợ thì chị có thể làm một số việc sau để bảo vệ gia đình mình:
Một là, làm ngay đơn trình báo, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của chủ nợ gửi cơ quan công an nơi chị cư trú để có biện pháp ngăn chặn. Hành vi vi phạm pháp luật của chủ nợ có thể là cướp, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích, đe doa giết người, làm nhục người khác, hủy hoại tài sản...
Hai là, không cam kết hay ký bất kỳ giấy tờ gì do chủ nợ đưa ra.
Ba là, nếu các con của chị còn nhỏ thì có thể thể cho các cháu tạm lánh về nhà người thân trong khoảng thời gian nhất định.
Bốn là, lắp camera an ninh ở những vị trí có thể bị tiếp cận, kết hợp cả camera công khai và camera bí mật.
Năm là, phổ biến kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho các thành viên trong gia đình trong các tình huống như ở nơi vắng người, di chuyển sáng sớm hoặc đêm muộn, khi có người theo dõi, đeo bám...
Sáu là, ghi nhớ số điện thoại của trực ban công an xã, phường nơi chị cư trú để liện hệ ngay khi cần.
Bảy là, mạnh dạn chia sẻ việc bị siết nợ với các hộ gia đình liền kề để có sự hỗ trợ, giúp đỡ khi cần thiết.
Tám là, không cho những người siết nợ vào nhà, trừ trường hợp có sự tham gia của chính quyền địa phương.
Cuối cùng, khi đối diện với những người đến siết nợ cần giữ khoảng cách nhất định bởi chúng có thể mang theo hung khí và manh động.
Hoàng Mai
