Chủ tịch Hòa Phát đề nghị dự án đầu tư công phải dùng 70% hàng trong nước

Sáng 31/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc tọa đàm với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp nhằm đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trong thời kỳ mới. 

Tại buổi làm việc, các cơ quan quản lý và đại diện cộng đồng doanh nghiệp đã cùng nhau nhìn nhận thực trạng và đề xuất các giải pháp cụ thể để khu vực kinh tế tư nhân thực sự trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế đất nước.

 Doanh nghiệp cần chủ động tham gia phát triển đất nước 

Phát biểu tại sự kiện, ông Trần Đình Long - Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát đánh giá cao Nghị quyết 68 và đề nghị các văn bản quy phạm sau đó cần rõ ràng, cụ thể hơn trong việc ưu tiên sử dụng hàng sản xuất trong nước trong các dự án đầu tư công.

Ông nhấn mạnh cần quy định rõ tỉ lệ tối thiểu 70% hàng sản xuất trong nước trong các dự án như đường cao tốc, thay vì chỉ "ưu tiên" như hiện tại.

Cùng với đó, văn bản pháp luật phải thể hiện rõ quan điểm bảo vệ và phát triển sản xuất trong nước nhằm tránh việc hiểu lệch và thi hành không thống nhất.

"Chúng tôi rất mong các cấp lãnh đạo dùng từ ngữ công bố rõ ràng là ủng hộ sản xuất trong nước", ông Long nói.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Trung Chính - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC khẳng định Nghị quyết 68 đã giải quyết căn bản các vướng mắc cho doanh nghiệp tư nhân và kêu gọi doanh nghiệp cần đồng hành, chủ động cùng Chính phủ kiến tạo phát triển đất nước.

Ông cho rằng thay vì kiến nghị đơn lẻ, các doanh nghiệp nên phối hợp qua hiệp hội để xây dựng cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn.

Ông cũng nhấn mạnh vai trò tích cực của doanh nghiệp trong việc tham gia rà soát, cắt giảm 30% thủ tục hành chính, đồng thời đề xuất bỏ quy định xin phép giấy phép xây dựng nếu đã có quy hoạch 1/500.

Ông kiến nghị các doanh nghiệp lớn trong nước như Hòa Phát, Vingroup, Thaco, và các doanh nghiệp công nghệ có đủ năng lực tham gia các dự án hạ tầng lớn như đường sắt cao tốc thay vì phải thuê nhà thầu nước ngoài.

Kiến nghị cụ thể từ Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, đánh giá cao Nghị quyết 66 và 68 của Bộ Chính trị, xem đây là "chìa khóa vàng" mở cửa cho doanh nghiệp vượt qua những rào cản lâu nay trong môi trường kinh doanh còn nhiều khó khăn. 

Ông nhấn mạnh đây là cuộc cách mạng về nhận thức vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong phát triển kinh tế, tuy nhiên để biến nhận thức thành hành động cụ thể cần sự phối hợp quyết liệt từ toàn bộ hệ thống chính quyền các cấp.

Theo đó, ông Nguyễn Quốc Hiệp đã nêu ra một số kiến nghị trọng tâm.

Thứ nhất, cơ chế thanh kiểm tra: Cần cụ thể hóa và chỉ rõ cơ quan điều phối công tác thanh tra, kiểm tra để tránh tình trạng kiểm tra chồng chéo nhiều lần trong năm gây tốn kém thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. 

Hiện nay, nhiều cơ quan như thuế, đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy... đều có thể thanh tra doanh nghiệp, nhưng chưa có sự thống nhất điều phối.

Thứ hai, hoàn thiện thể chế, pháp luật: Mặc dù Quốc hội đã ban hành nhiều luật mới như Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 nhằm tháo gỡ khó khăn, nhưng ông Hiệp cho rằng trong thực tế có nhiều quy định chưa hợp lý, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong áp dụng. 

Ví dụ, quy định về định giá đất trong Nghị định 103 khiến doanh nghiệp phải chịu thiệt khi không được tham gia định giá nhưng vẫn phải nộp bổ sung tiền chậm nộp. Ông đề nghị cần sự đóng góp ý kiến sâu sát từ các chuyên gia, doanh nghiệp trước khi ban hành văn bản pháp luật để tránh lãng phí thời gian và chi phí sửa đổi.

Thứ ba, tư duy phục vụ doanh nghiệp: Nghị quyết 68 nhấn mạnh doanh nghiệp là đối tượng phục vụ thay vì đối tượng quản lý. Đây là thay đổi quan trọng về tư duy nhưng để thực hiện cần cải thiện thái độ và năng lực công chức trong hệ thống hành chính. 

Ông chia sẻ thực tế một dự án đấu thầu kéo dài 7 tháng vì thủ tục hành chính không rõ ràng và đề xuất các địa phương nên tổ chức định kỳ gặp mặt doanh nghiệp để lắng nghe và rút kinh nghiệm.

Thứ tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính: Đề nghị giảm bớt thủ tục pháp lý trong các khâu đầu tư kinh doanh, như cấp phép đầu tư, điều chỉnh quy hoạch, cấp phép xây dựng. Với những thủ tục không thể bãi bỏ, cần số hóa quy trình, quy định rõ thời gian và địa chỉ chịu trách nhiệm để doanh nghiệp chủ động thực hiện.

Thứ năm, cơ chế đặc thù cho ngành xây dựng: Trong bối cảnh các dự án trọng điểm quốc gia đang chuẩn bị triển khai, ông kiến nghị thay đổi hệ thống đơn giá định mức chi tiết sang đơn giá tổng hợp như các nước tiên tiến để tạo điều kiện cho nhà thầu phát huy năng lực. 

Cùng với đó, cần cơ chế đặt hàng hoặc chỉ định thầu có điều kiện để các nhà thầu chuẩn bị đầy đủ nguồn lực và công nghệ. Bên cạnh đó, công tác đào tạo lực lượng lao động xây dựng cũng cần phối hợp công tư để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi, tiếp nhận khoa học kỹ thuật mới.

Sau khi lắng nghe các ý kiến của doanh nghiệp, Thủ tướng cho biết rất đồng ý với quan điểm về yêu cầu kinh nghiệm của doanh nghiệp, nhà đầu tư. Thực tế có tình trạng đặt ra yêu cầu nhà đầu tư phải có kinh nghiệm trong một lĩnh vực nào đó thì mới được tham gia.

Thủ tướng cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước phải phân biệt rõ ràng về điều kiện, tiêu chuẩn của nhà đầu tư với điều kiện, tiêu chuẩn của nhà thầu. Nhà đầu tư có tiền thì có thể đầu tư bất kỳ lĩnh vực nào mà người ta có hiệu quả, lợi nhuận, nên không cần phải có kinh nghiệm. 

"Có thể quy định nhà đầu tư casino phải có 2 tỷ USD mới được đầu tư vào casino vào Việt Nam, nhưng đừng đòi hỏi họ phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực này, họ có thể tổ chức kinh doanh, thuê nhà thầu có kinh nghiệm, thuê ai quản lý là việc của họ. Đây chính là ách tắc trong thủ tục hành chính cần giải quyết", Thủ tướng nói.