Nga đã lấy lại tàu ngầm duy nhất từng chuyển cho hải quân Ukraine, sau khi kiểm soát bán đảo Crimea năm 2014.
Theo báo Mỹ Newsweek, Ukraine không sở hữu bất kỳ một tàu ngầm nào và vai trò của tàu ngầm thiếu vắng hoàn toàn trong nỗ lực của Ukraine nhằm đối phó Nga.
Thực tế là Ukraine đã không sở hữu tàu ngầm kể từ năm 2014, sau khi chiếc tàu ngầm duy nhất của hải quân nước này bị tịch thu khi các lực lượng Nga chiếm quyền kiểm soát bán đảo Crimea, phong tỏa các căn cứ quân sự.
Rajan Menon, giám đốc chương trình chiến lược tại tổ chức Defense Priorities cho biết, ban đầu chiếc tàu ngầm này phục vụ trong Hạm đội phương Bắc thời Liên Xô.
"Sau khi Liên Xô sụp đổ, tàu ngầm thuộc Hạm đội Biển Đen", ông Menon nói trên tờ Newsweek. "Năm 1997, Nga đã trao tàu ngầm lớp Foxtrot này cho hải quân Ukraine. Tàu mang tên Zaporizhzhia".
Zaporizhzhia là tỉnh và cũng là thành phố lớn nhất của tỉnh cùng tên ở miền nam Ukraine. Nga đã sáp nhập tỉnh Zaporizhzhia trong cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 9/2022.
Ukraine vận hành con tàu một cách khó khăn do thiếu phụ tùng và các trang thiết bị bảo dưỡng. Tàu chỉ thực sự tham gia các sứ mệnh của hải quân Ukraine kể từ năm 2006 hoặc 2007, ông Menon cho biết.
"Khi Nga kiểm soát bán đảo Crimea năm 2014, họ cũng kiểm soát tàu ngầm Zaporizhzhia neo ở cảng", ông Menon nói. "Kể từ đó, Ukraine không còn sở hữu tàu ngầm".
Về số phận 78 thành viên thủy thủ đoàn Ukraine, khoảng một nửa đã ở lại Crimea để phục vụ trong biên chế Hạm đội Biển Đen của Nga.
Trong gần một năm xảy ra xung đột, các tàu ngầm của Hạm đội Biển Đen Nga gần như không gặp phải bất cứ mối đe dọa nào do Ukraine không có tàu ngầm để đối phó. Các tàu ngầm Nga chủ yếu tham gia phóng tên lửa hành trình Kalibr nhằm vào các mục tiêu trong đất liền Ukraine.
Được sự yểm trợ mạnh mẽ từ hải quân là một trong những lý do Nga dễ dàng kiểm soát các thành phố ven biển của Ukraine, ngoại trừ Odessa và các khu vực lân cận.
"Ukraine sở hữu máy bay không người lái, họ có tên lửa chống hạm Neptune và Harpoon. Tôi nghĩ việc không sở hữu tàu ngầm không phải là vấn đề lớn", ông Menon nói. "Tác chiến trên biển không phải là ưu tiên hàng đầu của Ukraine".
Mark Cancian, chuyên gia đến từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) nói nếu "Ukraine có tàu ngầm sẽ có tác động đáng kể tới cán cân quân sự ở Biển Đen và vấn đề hiện tại chỉ là thời gian".
"Huấn luyện thủy thủ tàu ngầm tốn thời gian hơn và dĩ nhiên là tàu ngầm có số lượng ít ỏi trên thế giới, rất tốn kém", ông Cancian nói trên tờ Newsweek.
"Tôi không ngạc nhiên nếu Ukraine tìm cách sở hữu tàu ngầm, nhưng là sau khi kết thúc cuộc xung đột hiện nay", ông Cancian nói thêm.
Trong khi đó, ông Menon cho rằng Ukraine muốn tập trung "tái thiết kinh tế" sau chiến tranh hơn là xây dựng hạm đội tàu ngầm.
Đăng Nguyễn - Newsweek
