Ngày 29/9, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) về đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan, hướng tới hình thành khu thương mại tự do tại Cảng HKQT Long Thành.
Theo đó, Bộ Xây dựng đánh giá cao ý tưởng của ACV với kỳ vọng tận dụng hiệu quả hạ tầng và lợi thế của sân bay Long Thành để thu hút đầu tư, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Cảng HKQT Long Thành đã được quy hoạch, bố trí không gian để phát triển trung tâm logistics vận tải hàng hóa hàng không.
Theo quy hoạch được phê duyệt, tại khu vực Tây Nam sân bay Long Thành đã bố trí kho giao nhận hàng hóa và “thành phố hàng hóa” (Cargo City) với diện tích khoảng 136ha.
Đây là khu vực định hướng phát triển trung tâm logistics hàng không của cảng.
Về việc kết hợp khu phi thuế quan, Bộ Xây dựng đề nghị ACV xác định rõ hoạt động dự kiến tại khu 136 ha này, đồng thời nghiên cứu điều kiện, thủ tục và thẩm quyền thành lập để hoàn thiện Đề án.
Ngoài ra, vì nội dung liên quan đến khu phi thuế quan thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng đề nghị ACV báo cáo, xin ý kiến hướng dẫn từ Bộ Tài chính.
Bộ Xây dựng cũng cho rằng nội dung Đề án hiện mới dừng ở mức ý tưởng. ACV cần tiếp tục rà soát, cụ thể hóa nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch và lộ trình chi tiết để làm cơ sở triển khai.
Tuy nhiên, Bộ lưu ý việc hình thành khu phi thuế quan hoặc khu thương mại tự do sẽ phải tuân thủ trình tự, thủ tục, quy mô và thẩm quyền khác nhau theo quy định pháp luật hiện hành.
Do vậy, ACV cần căn cứ vào chủng loại, nhu cầu vận tải hàng không cũng như vai trò của Cảng HKQT Long Thành để xác định rõ mục tiêu, từ đó đề xuất mô hình phát triển phù hợp.
Bộ Xây dựng nhận định, mô hình khu thương mại tự do là xu hướng mới, được nhiều quốc gia triển khai nhằm áp dụng các cơ chế, chính sách vượt trội trong phạm vi không gian xác định, từ đó kiểm chứng hiệu quả trước khi nhân rộng.
Trên thế giới, khu thương mại tự do đã phát triển với nhiều hình thức, nhưng tại Việt Nam hiện mới dừng ở mức thí điểm tại một số địa phương.
Bộ Xây dựng có văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) về đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan, hướng tới hình thành khu thương mại tự do tại Cảng HKQT Long Thành.
Quốc hội đã ban hành 2 nghị quyết (136/2024/QH15 và 226/2025/QH15) về thẩm quyền và quy trình thành lập các khu chức năng trong khu thương mại tự do tại Đà Nẵng và Hải Phòng. Bộ Tài chính đang hoàn thiện Đề án trình Bộ Chính trị để xây dựng khung pháp lý chung.
Tại Đồng Nai, UBND tỉnh nghiên cứu đề xuất hình thành khu thương mại tự do gần sân bay Long Thành, kết nối cảng Phước An.
Bộ Xây dựng đề nghị ACV phối hợp với tỉnh để thống nhất phạm vi, quy mô và xác định vai trò của khu logistics 136ha trong tổng thể quy hoạch. Đồng thời, ACV phải làm việc với Bộ Tài chính về thủ tục thành lập khu phi thuế quan, bổ sung rõ mục tiêu, cơ chế, lộ trình và phương án huy động vốn.
Trước đó, ACV đã đề xuất xây dựng trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan tại Long Thành, hướng tới hình thành khu thương mại tự do quốc tế.
ACV khẳng định, mô hình này là cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh, trước mắt sẽ áp dụng cơ chế thuế và hải quan hiện hành, làm nền tảng phát triển lên khu thương mại tự do trong tương lai.
