Kashiwazaki-Kariwa – nhà máy điện hạt nhân có công suất lớn nhất thế giới – đang đứng trước cơ hội thực sự để trở lại vận hành sau hơn 14 năm "ngủ đông".
Trong bối cảnh Nhật Bản đang tìm cách tăng cường nguồn cung điện trong nước, đầu tháng này, Hội đồng tỉnh Niigata đã bắt đầu thảo luận về việc có nên khởi động lại một phần nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa hay không, cụ thể là Tổ máy số 6.
Nằm bên bờ biển Nhật Bản, cách Tokyo khoảng 300 km về phía Đông Bắc, Kashiwazaki-Kariwa từng là biểu tượng sức mạnh năng lượng hạt nhân của Nhật Bản với tổng công suất 7 tổ máy vượt 8.000 MW.
Nhà máy này đã ngừng hoạt động từ năm 2012, sau sự cố tan chảy lõi lò phản ứng tại nhà máy Fukushima Daiichi bị sóng thần tàn phá năm 2011. Cả 2 nhà máy đều do Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) vận hành.
"Việc sử dụng năng lượng hạt nhân là rất cần thiết ở Nhật Bản, một quốc gia có nguồn tài nguyên hạn chế", Chủ tịch TEPCO, ông Tomiaki Kobayakawa, phát biểu khi dẫn các đại biểu cấp cao từ Liên đoàn Doanh nghiệp Nhật Bản tham quan nhà máy.
Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa đã ngừng hoạt động từ năm 2012, sau sự cố tan chảy lõi lò phản ứng tại nhà máy Fukushima Daiichi bị sóng thần tàn phá năm 2011. Ảnh: NEI Magazine
Sau thảm họa Fukushima, Nhật Bản đã đóng cửa toàn bộ 54 lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động vào thời điểm đó, khiến nước này phụ thuộc rất nhiều vào nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch.
Thủ tướng Sanae Takaichi cho biết bà ủng hộ việc khởi động lại thêm các nhà máy điện hạt nhân để tăng cường an ninh năng lượng và giải quyết vấn đề chi phí năng lượng nhập khẩu, vốn chiếm từ 60-70% sản lượng điện của Nhật Bản.
TEPCO đã và đang cải thiện an toàn cho mảng kinh doanh điện hạt nhân của mình, ông Kobayakawa cho biết, khi khoảng 20 nhân viên – mặc bộ đồ bảo hộ màu xanh dày – thực hiện các cuộc diễn tập an toàn tại nhà máy.
Khả năng khởi động lại Tổ máy số 6 của nhà máy – lần đầu tiên kể từ thảm họa Fukushima – đang khuấy động bầu không khí của khu vực ven biển yên bình bao gồm thành phố Kashiwazaki và làng Kariwa, nơi sinh sống của khoảng 80.000 người. Người dân địa phương có những lo ngại rất thực tế.
"Nỗi lo lớn nhất của cư dân là liệu họ có thể sơ tán kịp thời hay không, nếu xảy ra sự cố", ông Yukihiko Hoshino, một thành viên của hội đồng thành phố Kashiwazaki, cho biết. Theo ông, hình ảnh hàng chục nghìn người vẫn chưa thể trở về nhà gần Fukushima Daiichi suốt 14 năm qua vẫn là một lời nhắc nhở.
Phiên họp của Hội đồng tỉnh Niigata sẽ kéo dài đến ngày 22/12. TEPCO dự kiến có thể đưa Tổ máy số 6 vào vận hành ngay từ tháng 1/2026 nếu được chấp thuận, còn Tổ máy số 7 sẽ được tái khởi động sau đó, trong khi 5 tổ máy cũ hơn có khả năng sẽ bị cho ngừng hoạt động vĩnh viễn.
Sau nhiều năm nhu cầu điện giảm dần, Nhật Bản hiện đang chứng kiến sự gia tăng trở lại nhờ các trung tâm dữ liệu và công nghệ AI. Việc chỉ một Tổ máy số 6 (công suất 1.356 MW) hoạt động trở lại đã có thể tăng thêm 2% nguồn cung điện cho khu vực thủ đô Tokyo.
Với Kashiwazaki-Kariwa, "gã khổng lồ ngủ yên" không chỉ có cơ hội tỉnh giấc mà còn có thể trở thành một mắt xích quan trọng giúp Nhật Bản cân bằng lại bài toán năng lượng đầy thách thức: Vừa đảm bảo nguồn cung ổn định, vừa tiến gần hơn tới mục tiêu trung hòa carbon – mà không phải phụ thuộc quá nhiều vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu.
Cơ hội đang rộng mở, nhưng quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay 80.000 cư dân Niigata và các đại biểu của họ.
Minh Đức (Theo Reuters, Anadolu)
