Norman Cheng, chủ một doanh nghiệp ở Trung Quốc, dự định mở một nhà máy thông minh ở Việt Nam vào năm tới, dự án trị giá 30 triệu USD bao gồm tự động hóa và về cơ bản sẽ tương tự nhà máy mà ông đã mở vào tháng trước tại tỉnh Quảng Đông, trung tâm sản xuất phía nam Trung Quốc. Và giống như khả năng bảo vệ mà những chiếc mũ bảo hiểm công ty của anh ấy sản xuất mang lại cho con người, anh ấy coi việc chuyển hướng công ty ra khỏi Trung Quốc là một vấn đề mang tính tồn vong.
Quyết định của một trong những nhà sản xuất mũ bảo hiểm lớn nhất thế giới, Strategy Sports, đã được đưa ra trong một thời gian dài và không phải do lo ngại về vấn đề năng lực. Cheng cho biết họ có rất nhiều thứ ở Trung Quốc, nơi nhà máy tự động hóa đầu tiên của họ đi vào hoạt động cách đây hai năm, có khả năng sản xuất hàng triệu mũ bảo hiểm mỗi năm.
Thay vào đó, động thái này là một nỗ lực có chủ ý và chiến thuật để phòng ngừa rủi ro địa chính trị ngày càng tăng và giữ chân các khách hàng phương Tây – nhiều người trong số họ trở nên lo lắng và thận trọng hơn về chuỗi cung ứng “Made in China”, tìm cách phòng ngừa rủi ro bằng cách tìm nguồn cung ứng từ một quốc gia khác.
Cheng giải thích: “Chúng tôi đã không phải xây dựng một nhà máy mới ở Việt Nam nếu chúng tôi chỉ xem xét năng lực sản xuất. Nhưng từ quan điểm địa chính trị, tôi phải xây dựng ở Việt Nam.”
Việc chỉ dựa vào các hoạt động tại Trung Quốc không còn được coi là lựa chọn an toàn nhất cho các nhà sản xuất vì vị thế “công xưởng của thế giới” của quốc gia này không còn lớn mạnh như trước đây. Trung Quốc hiện phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng tồi tệ khiến các công ty gặp khó khăn hơn trong việc thuê lao động lành nghề.
Tại Việt Nam, cơ sở theo kế hoạch của Cheng sẽ có mức độ tự động hóa cao, cho phép 400 công nhân sản xuất khoảng 8 triệu mũ bảo hiểm mỗi năm. Nó cũng sẽ sử dụng năng lượng xanh, với các tấm pin mặt trời và khả năng tái chế nước mưa.
Dan Digre, Giám đốc điều hành của nhà sản xuất loa Misco Speakers, có trụ sở tại bang Minnesota của Mỹ, cho biết ông đã phải trì hoãn các chuyến hàng từ 4 đến 5 tháng do lượng hàng tồn kho của khách hàng quá nhiều. Tuy nhiên, ông không cho rằng xu hướng này sẽ làm chệch hướng các điều chỉnh chuỗi cung ứng.
Digre cho biết công ty của ông cũng đã điều chỉnh chuỗi cung ứng của mình để tránh các mức thuế trừng phạt mà Mỹ và Trung Quốc áp đặt lên nhau trong cuộc chiến thương mại bắt đầu vào năm 2018.
Giữa xu hướng ngày càng tăng của các công ty di dời và đa dạng hóa hoạt động để giảm bớt sự liên quan đến Trung Quốc, các nhà phân tích đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tác động kinh tế. Và nhiều người đã kêu gọi Bắc Kinh thực hiện các bước để giữ chân các công ty nước ngoài hàng đầu trong bối cảnh điều chỉnh chuỗi cung ứng như vậy, đồng thời thúc giục các công ty Trung Quốc nâng cấp chuỗi công nghiệp của họ.
Giới lãnh đạo Trung Quốc đã phản ứng bằng một nỗ lực toàn diện để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn báo cáo sự sụt giảm dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong bốn tháng đầu năm nay. Và các cuộc tấn công an ninh quốc gia gần đây của nó đối với các công ty tư vấn nước ngoài đã thúc đẩy các công ty nước ngoài đánh giá lại các rủi ro liên quan đến hoạt động tại Trung Quốc.
Huy Nguyễn (Theo SCMP)
