Tháng 3/1970, ông Trần Văn Thêm và người em trai tên là Nguyễn Khắc Văn lên vùng Tam Dương – Vĩnh Phú để bán thuốc lào và mua quả trám. Đêm ngày 23/7/1970 hai anh em ghé vào ngủ tại lều cắt tóc lụp xụp thuộc xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương. Đến khoảng 00h10p, ông Thêm bất ngờ bị một tên cướp dùng vật nặng đánh vào đầu, thấy tiếng kêu của anh trai, ông Khắc Văn choàng dậy và bị tên cướp đánh liên tiếp vào đầu. Gây án xong, tên cướp liền lao xuống sông chạy thoát. Ông Văn được người dân đưa vào bệnh viện huyện ngay sau đó, tuy nhiên vì vết thương quá nặng nên đã tử vong ngay trên đường đi cấp cứu.
Ông Thêm chia sẻ với PV báo Người đưa tin : “Ngay sau khi xảy ra sự việc, công an xã Đồng Tĩnh và công an huyện Tam Dương lấy lí do tài sản không bị mất, chỉ có tôi là người duy nhất ở hiện trường vào đêm hôm đó nên tôi bị bắt với tội danh là Giết người. Năm 1973, Viện KSND và tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đưa ra xét xử và kết tội tôi với mức án tử hình”.
"Năm 1974, tòa án nhân dân tối cao kết tội y án sơ thẩm với mức án tử hình. Vì tôi liên tục kêu oan, chống án nên thời điểm đó chưa bị đem ra xử bắn”, ông Thêm nhớ lại.
Vào cuối năm 1974, công an tỉnh Vĩnh Phúc bắt được một đối tượng cướp của là Phan Thanh Nhàn, 17 tuổi, trú tại thôn Phần Thạch, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phú. Tại cơ quan điều tra, Nhàn khai nhận mình chính là hung thủ giết người tại lều cắt tóc. Qua lời khai của đối tượng, đối chiếu với hiện trường xảy ra vụ án, tổ chức lại thực nghiệm hiện trường, với hung khí (búa bổ củi) xét thấy, Nhàn chính là thủ phạm chính trong vụ án, còn Trần Văn Thêm bị kết án tử hình là oan sai. Do vậy, đầu năm 1976, ông Thêm được Toàn án nhân dân tối cao quyết định tha, và trả lại tự do.
Ông Trần Văn Thêm chia sẻ với PV
Từ khi ông Thêm được trả lại tự do, Ủy ban Thẩm phán Tòa án Tối cao khi ấy đã quyết