Trong số 54 bị cáo của vụ đại án “chuyến bay giải cứu”, có bị cáo Vũ Hồng Nam – nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản là một trong số 21 bị cáo bị truy tố về tội “Nhận hối lộ” theo điểm a khoản 4 Điều 354 Bộ Luật Hình sự.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao trình bày tại phiên tòa, năm 2018, Vũ Hồng Nam được bổ nhiệm làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Nhật Bản, có trách nhiệm chỉ đạo, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đại sứ quán, trong đó có chức năng bảo hộ công dân.
Trong thời điểm diễn ra đại dịch Covid-19, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã tổ chức 57 chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam về nước. Do số lượng công dân Việt Nam tại Nhật Bản có nhu cầu về nước rất lớn, nên Vũ Hồng Nam đã gửi nhiều công điện, điện một về nước đề nghị Chính phủ tăng cường các chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước.
Bị cáo Vũ Hồng Nam - Cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản, được dẫn giải tới tòa (Ảnh: Hữu Thắng).
Tháng 10/2020, Lê Văn Nghĩa - Giám đốc Công ty Nhật Minh đã liên hệ với Vũ Hồng Nam, đặt vấn đề và được Vũ Hồng Nam đồng ý giúp cho Công ty Nhật Minh bán vé máy bay và đưa công dân Việt Nam từ Nhật Bản về nước cách ly tại khách sạn của Nghĩa tại Khánh Hòa.
Sau đó, Vũ Hồng Nam đã ký các Công điện gửi về UBND tỉnh Khánh Hòa, Thanh Hóa, Thái Nguyên xin cách ly cho công dân và gửi Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống Covid-19, Bộ Y tế, Cục Lãnh sự... để xin phê duyệt chuyến bay do Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản tổ chức.
Từ tháng 11/2020 đến cuối tháng 9/2021, Vũ Hồng Nam đã xin phê duyệt được 6 chuyến bay combo, đưa khoảng 1.490 công dân từ Nhật Bản về nước, giao cho Công ty Nhật Minh của Lê Văn Nghĩa tổ chức thực hiện (5 chuyến do Đại sứ quán cung cấp danh sách, 1 chuyến do Công ty Nhật Minh tự bán vé).
Công ty Nhật Minh có lợi nhuận 18 tỷ đồng và đã đưa tiền 2 lần cho Vũ Hồng Nam với tổng số tiền hơn 1,8 tỷ đồng (bao gồm 60.000 USD và 450 triệu đồng).
Cụ thể, lần 1 là sau khi đã tổ chức được 3 chuyến bay đưa công dân về nước (vào các ngày 3/11/2020, 5/11/2020 và 27/11/2020), Lê Văn Nghĩa đã hẹn gặp Vũ Hồng Nam khi Nam về dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Ngày 4/1/2021, Nghĩa gặp Nam tại Tp.Hồ Chí Minh.
Tại cuộc gặp này, Nghĩa đã đưa cho Nam một túi quà gồm 450 triệu đồng, 10.000 USD, một hộp yến sào và đặt vấn đề tiếp tục nhờ Nam giúp đỡ Công ty Nhật Minh tổ chức chuyển bay đưa công dân từ Nhật Bản về nước. Vũ Hồng Nam nhận túi quả và đồng ý tiếp tục giúp đỡ.
Lần 2, sau khi tổ chức 3 chuyến bay đưa công dân từ Nhật Bản về nước (vào các ngày 9/4/2021, 4/5/2021 và 28/9/2021), Nghĩa hẹn gặp Vũ Hồng Nam tại nhà riêng của Nam ở ngõ 107 đường Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội vào buổi tối ngày 13/12/2021. Tại cuộc gặp này, Nghĩa đưa cho Vũ Hồng Nam 50.000 USD vì đã giúp Công ty Nhật Minh được tổ chức bán vé 3 chuyến bay nêu trên.
Bên cạnh cựu Đại sứ Vũ Hồng Nam, cựu Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Osaka (Nhật Bản) Nguyễn Hồng Hà cũng có hành vi ra điều kiện phải chia phần lợi nhuận thu được trên số lượng công dân trên các chuyến bay giải cứu từ Nhật Bản về nước.
Cụ thể, với vai trò Tổng Lãnh sự tại Osaka, Nhật Bản; Nguyễn Hồng Hà có nhiệm vụ bảo hộ công dân trong khu vực lãnh sự và chỉ đạo công tác phối hợp, tổ chức các chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam về nước khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát.
Bị cáo Nguyễn Hồng Hà - Cựu Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản.
Trong quá trình tổ chức các chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam về nước, dẫu tháng 3/2021, Nguyễn Thị Thanh Hằng - Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky đã bàn bạc với Nguyễn Hồng Hà về việc tổ chức chuyến bay đua công dân Việt Nam từ Osaka, Nhật Bản về nước.
Theo đó, hai bên thỏa thuận: Hà kỹ công văn gửi Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao xin tổ chức chuyến bay; Hằng lo thủ tục thuê tàu bay, xuất bản về máy bay cho công dân và Hằng phải chia đôi lợi nhuận thu được từ việc tổ chức chuyến bay với Hà. Thực hiện thỏa thuận trên, từ tháng 6/2021 đến tháng 11/2021, Nguyễn Hồng Hà đã 2 lần nhận tiền của Nguyễn Thị Thanh Hằng với tổng số tiền hơn 2 tỷ đồng.
Sau khi vụ án được khởi tố ngày 28/01/2022, từ ngày 30/01/2022 đến 8/02/2022, Nguyễn Hồng Hà chuyển khoản trả lại gần 1,5 tỷ đồng cho Nguyễn Thị Thanh Hằng. Khi Cơ quan điều tra khởi tố bị can, ngày 13/9/2022, Nguyễn Hồng Hà tiếp tục nộp số tiền 600 triệu đồng để khắc phục hậu quả.
Nguyễn Hồng Hà cũng bị Viện Kiểm sát truy tố về tội “Nhận hối lộ” theo điểm a khoản 4 Điều 354 Bộ Luật Hình sự với mức hình phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
