Cựu cố vấn an ninh quốc gia và ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger đã đến thăm Bắc Kinh và gặp mặt Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc hôm 18/7.
Chuyến thăm bất ngờ của ông Kissinger diễn ra trong lúc ông John Kerry, đặc phái viên về khí hậu của Mỹ, đang ở Bắc Kinh để gặp các quan chức Trung Quốc nhằm thảo luận về cách hợp tác đối phó với khủng hoảng khí hậu.
Ông Kerry là người mới nhất trong một loạt quan chức cấp cao của Mỹ, bao gồm Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, tới Trung Quốc nhằm mục đích xoa dịu căng thẳng giữa hai siêu cường.
Các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh đối thoại quốc phòng cấp cao giữa 2 bên bị đóng băng sau chuyến thăm của cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tới Đài Loan vào tháng 8/2022, điều mà Bắc Kinh coi là vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của họ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết, Washington đã biết về chuyến công du của ông Kissinger tới Trung Quốc, nhưng ông ấy là một công dân bình thường và không hành động thay mặt cho chính phủ Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tiếp ông Henry Kissinger - nhà ngoại giao kỳ cựu 100 tuổi hôm 18/7. Ảnh: SCMP
Tại cuộc gặp này, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói rằng Trung Quốc muốn có một mối quan hệ lành mạnh và ổn định với Mỹ, nhưng mối quan hệ này đã bị phía Mỹ làm tổn hại.
Tại cuộc gặp này, ông Lý nói rằng mối quan hệ Trung - Mỹ đang “lơ lửng ở điểm thấp nhất kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức vào năm 1979.
Ông Lý cho rằng mối quan hệ này ngày càng đi xuống là do “một số người ở phía Mỹ không đi cùng hướng với chúng tôi”, theo một thông cáo báo chí trên tài khoản mạng xã hội chính thức của Bộ Quốc phòng Trung Quốc.
“Thực tế về sự phụ thuộc lẫn nhau giữa hai nước đang bị bỏ quên, lịch sử hợp tác cùng có lợi đang bị hiểu sai và bầu không khí giao tiếp thân thiện đang bị hủy hoại”, ông Lý nói thêm.
“Trung Quốc đang đi theo con đường phát triển hòa bình và đó là điều may mắn chứ không phải là điều bất hạnh cho thế giới, và Mỹ nên đưa ra phán quyết chiến lược đúng đắn”, ông khuyến nghị.
Ông Lý đã từ chối một cuộc gặp chính thức với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin tại hội nghị thượng đỉnh quốc phòng ở Singapore vào tháng trước sau khi bị Mỹ trừng phạt ông với cáo buộc tham gia vào việc mua vũ khí của Nga.
Thủ tướng Lý Cường gặp ông John Kerry, đặc phái viên của tổng thống Mỹ về vấn đề khí hậu, tại Bắc Kinh hôm 18/7. Ảnh: China Daily
Đề cập đến cuộc gặp năm ngoái giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và ông Joe Biden, ông Lý nói thêm: “Chúng tôi hy vọng rằng phía Mỹ sẽ hợp tác với chúng tôi để thực hiện sự đồng thuận của 2 nguyên thủ quốc gia và cùng thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ giữa 2 quốc gia cũng như quân đội 2 bên”.
Trong khi đó, ông Kissinger cho biết, ông đến thăm “với tư cách là một người bạn của Trung Quốc”, đồng thời nói thêm rằng 2 nước nên “giải quyết những hiểu lầm, cùng tồn tại hòa bình và tránh đối đầu”.
Ông Kissinger, cố vấn an ninh quốc gia và ngoại trưởng dưới thời Tổng thống Richard Nixon, đã đóng vai trò quan trọng trong việc bình thường hóa quan hệ Mỹ - Trung trong những năm 1970. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, ông Kissinger vẫn được nhiều người ở Bắc Kinh coi là “bạn của Trung Quốc”.
“Lịch sử và thực tế đã liên tục chứng minh rằng cả Mỹ và Trung Quốc đều không thể đối xử với nhau như kẻ thù”, vị cựu ngoại trưởng 100 tuổi cho biết.
“Một cuộc chiến tranh giữa 2 nước sẽ không mang lại bất kỳ kết quả có ý nghĩa nào cho người dân của hai bên”, ông Kissinger khẳng định.
Ông đề nghị 2 nước tăng cường liên lạc giữa quân đội, đồng thời “làm hết sức mình để tạo ra kết quả tích cực cho sự phát triển quan hệ giữa 2 nước và duy trì hòa bình và ổn định thế giới”.
Nguyễn Tuyết (Theo SCMP, The Guardian, Reuters)
