"Bốn nguyên tắc của bầu cử phải thuộc lòng như số nhà mình"
Trong hai ngày 18 và 19/12, Hội Luật gia thành phố Đà Nẵng tổ chức các buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại khối phố Ngọc Tam và Thanh Quýt, phường An Thắng. Gần 200 người dân tham dự, trong đó có nhiều cử tri lần đầu tham gia các buổi sinh hoạt pháp luật chuyên đề về bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2026–2031.
Ông Trần Thế Cẩm, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Luật gia TP Đà Nẵng, chia sẻ về ý nghĩa của việc đưa pháp luật đến tận khu dân cư.
Ông Trần Thế Cẩm, Phó chủ tịch thường trực Hội Luật gia thành phố Đà Nẵng, cho biết mục tiêu của đợt tuyên truyền là đưa quy định pháp luật "ra khỏi giấy", đến đúng nơi người dân đang cần. "Luật càng mới, càng nhiều điểm phải hiểu đúng. Nếu không được giải thích kịp thời, những vướng mắc nhỏ có thể thành tranh chấp lớn hoặc dẫn đến vi phạm đáng tiếc", ông Cẩm nói.
Theo ông, việc chọn Ngọc Tam và Thanh Quýt là vì đây là khu dân cư đông, có nhiều lao động làm ăn xa, tạm trú, nhóm thường dễ bỏ lỡ thông tin về bầu cử, thủ tục hành chính. Hội Luật gia cũng phối hợp cán bộ cơ sở để nắm trước các "điểm nóng" câu hỏi, từ đó chuẩn bị nội dung giải đáp theo hướng giản dị, đúng trọng tâm.
Trình bày nội dung Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, ông Đoàn Văn Tri, báo cáo viên pháp luật, mở đầu bằng thông điệp: bầu cử là "ngày hội của toàn dân", nhưng để lá phiếu thực sự có giá trị, mỗi cử tri phải hiểu quyền và nghĩa vụ của mình.
Báo cáo viên pháp luật Đoàn Văn Tri trình bày các nguyên tắc cơ bản của Luật Bầu cử tại buổi tuyên truyền.
Ông nhấn mạnh bốn nguyên tắc nền tảng: phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Bốn nguyên tắc này phải thuộc lòng như số nhà mình. Phổ thông là đủ 18 tuổi trở lên đều có quyền bầu cử; bình đẳng là mỗi người một phiếu như nhau; trực tiếp là tự mình viết phiếu, không bầu hộ; và bỏ phiếu kín để không ai bị can thiệp vào lựa chọn.
Từ các nguyên tắc, báo cáo viên đi sâu vào những tình huống người dân hay gặp nhất: lập danh sách cử tri, niêm yết, khiếu nại nếu thông tin sai sót; điều kiện xin giấy chứng nhận để bỏ phiếu ở nơi khác khi đi làm ăn xa; những trường hợp không được ghi tên trong danh sách cử tri theo quy định.
Nhiều người chăm chú ở phần "tuổi bầu cử – tuổi ứng cử" và tiêu chuẩn người ứng cử đại biểu Quốc hội, HĐND. Ông Tri nhắc lại yêu cầu về phẩm chất, đạo đức, uy tín, sự gắn bó với nhân dân và việc giới thiệu, hiệp thương đúng trình tự theo các hướng dẫn, nghị quyết liên quan.
"Lá phiếu không chỉ là quyền, mà còn là trách nhiệm lựa chọn người xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cộng đồng mình", ông nói, đồng thời lưu ý cử tri nên chủ động theo dõi thông tin ứng cử viên, tham gia giám sát quá trình bầu cử để bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch.
Giải đáp những câu hỏi "nhà ai cũng có phần"
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Thu Ba, Trưởng bộ môn Kinh tế - Luật, Trường Cao đẳng Quảng Nam, dành thời gian hệ thống lại những nội dung người dân dễ nhầm, đặc biệt là về quyền sử dụng đất và các giao dịch đất nông nghiệp.
Bà Nguyễn Thị Thu Ba, Trưởng bộ môn Kinh tế – Luật Trường Cao đẳng Quảng Nam, trao đổi về những điểm mới của Luật Đất đai 2024 tại buổi tuyên truyền pháp luật.
Theo bà Ba, điều người dân cần nhớ đầu tiên là tính chất sở hữu đất đai ở Việt Nam: "Đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Người dân có quyền sử dụng đất và thực hiện quyền đó trong khuôn khổ luật định". Từ nền tảng này, bà giải thích ba cách Nhà nước trao quyền sử dụng đất: giao đất, cho thuê đất, và công nhận quyền sử dụng đất.
Với đất nông nghiệp, bà nhấn mạnh quy định về chuyển đổi quyền sử dụng đất trong phạm vi một tỉnh: cá nhân có đất nông nghiệp do Nhà nước giao, hoặc nhận chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho hợp pháp có thể chuyển đổi với cá nhân khác trong cùng đơn vị hành chính cấp tỉnh; đồng thời "người sử dụng đất không phải nộp thuế thu nhập từ việc chuyển đổi quyền sử dụng đất và lệ phí trước bạ" trong trường hợp chuyển đổi theo quy định.
Người dân theo dõi nội dung tuyên truyền về quyền, nghĩa vụ của cử tri trước thềm bầu cử nhiệm kỳ 2026–2031.
Một nội dung khiến nhiều người ghi chép là điều kiện thực hiện các quyền chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp… "Muốn chuyển quyền thì phải có giấy chứng nhận; đất không tranh chấp; quyền sử dụng đất không bị kê biên; còn trong thời hạn sử dụng… Nắm mấy điều kiện này để tránh mua bán bằng giấy tay, rồi rơi vào rắc rối", bà Ba nói.
Kết thúc hai buổi tuyên truyền, ông Trần Thế Cẩm cho biết Hội Luật gia thành phố sẽ tiếp tục đưa các chuyên đề "đúng nhu cầu" về cơ sở trong thời gian tới, ưu tiên những quy định liên quan bầu cử và đất đai – hai lĩnh vực tác động trực tiếp quyền công dân. "Người dân hiểu luật thì tự bảo vệ mình tốt hơn, cũng góp phần để mọi việc ở khu dân cư vận hành trật tự, minh bạch và đúng pháp luật", ông nói.
