Một năm qua, Iran và Mỹ đã tham gia các cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 với các cường quốc thế giới, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).
Một trong những nút thắt của đàm phán hiện nay là việc Iran yêu cầu Mỹ đưa Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC) - lực lượng quân sự tinh nhuệ của Iran chịu trách nhiệm bảo vệ chế độ Hồi giáo trước các mối đe dọa từ bên trong và bên ngoài - ra khỏi danh sách "các tổ chức khủng bố" của Washington. Mỹ phản đối yêu cầu này.
"Nếu Iran muốn dỡ bỏ các lệnh trừng phạt không liên quan đến JCPOA, họ sẽ cần phải giải quyết các mối quan ngại không liên quan đến JCPOA của chúng tôi", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố.
Ông Price nhấn mạnh, nếu Iran không đưa các vấn đề song phương khác vào đàm phán hạt nhân, Mỹ tin rằng có thể nhanh chóng đi đến một sự đồng thuận về JCPOA và bắt đầu tuân thủ thỏa thuận này trở lại.
Trong khi đó, Iran cho biết, giữa nước này và Mỹ vẫn còn một số vấn đề đang đình trệ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh cho rằng Mỹ phải chịu trách nhiệm về tình trạng bế tắc trong đàm phán hiện nay. Ông nói: “Thông điệp (từ Mỹ) gửi (qua Liên minh châu Âu) chưa đưa ra được giải pháp có thể dẫn đến thỏa thuận... Mỹ mất nhiều thời gian để đưa ra phản hồi” đối với các yêu cầu từ phía Tehran.
Năm 2015, Iran ký JCPOA với nhóm P5+1, gồm 5 ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc cùng với Đức. Tuy nhiên, tháng 5/2018, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran, khiến nước này từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận trên.
Kể từ tháng 4/2021, Iran và các bên còn lại trong thỏa thuận hạt nhân đã tiến hành 8 vòng đàm phán tại Vienna để khôi phục thỏa thuận. Mỹ tham gia gián tiếp thông qua trung gian là Liên minh châu Âu (EU), song hiện các bên đều cho rằng cả Tehran và Washington cần phải có các quyết định chính trị để giải quyết những vấn đề còn tồn tại.
Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, báo Thế giới và Việt Nam)
