Nơi lưu giữ hào khí ngàn năm
Những ngày giữa tháng 10, PV cùng đoàn Farmtrip của Hiệp hội Du lịch tỉnh Gia Lai khám phá những địa danh du lịch, lịch sử, văn hóa nổi tiếng trên địa bàn. Sau hơn 4 tiếng di chuyển trên tuyến Quốc lộ 19 từ hạ đạo lên thượng đạo, đoàn dừng chân tại Tây Sơn Thượng Đạo — vùng đất ghi dấu ấn lịch sử, nơi khởi nguồn phong trào Tây Sơn vang danh sử sách.
Cảnh vật ở đây dần hiện ra trước mắt là một miền thượng đạo lặng lẽ, đậm dấu thời gian. Những bức tường cổ kính và khung cảnh trầm mặc như kể lại câu chuyện oai hùng của dân tộc.
Quần thể Khu du tích Tây Sơn Thượng Đạo
Tây Sơn Thượng Đạo được biết đến là căn cứ địa nơi 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ khởi xướng phong trào khởi nghĩa cuối thế kỷ XVIII. Từ vùng đất này, phong trào nông dân Tây Sơn dâng cao, thổi bùng cuộc chiến tranh giải phóng quy mô lớn, đỉnh cao là chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789, quét sạch 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược, viết nên trang sử vàng chói lọi trong lịch sử dân tộc.
Quần thể di tích Tây Sơn Thượng Đạo gồm 25 điểm, chia thành 9 cụm trải dài qua 4 địa phương của tỉnh Gia Lai
Ngày nay, quần thể di tích Tây Sơn Thượng Đạo gồm 25 điểm, chia thành 9 cụm trải dài qua 4 địa phương: An Khê, Đak Pơ, Kbang và Kông Chro. Năm 1991, nơi đây được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, và đến năm 2021 tiếp tục được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, minh chứng cho giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa và tinh thần của vùng đất này.
Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt trong quần thể khu di tích
Dạo bước trong khu di tích, chúng tôi dừng chân trước Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt, một công trình cổ kính với mái ngói truyền thống và những cột đá chạm khắc hoa văn tinh xảo. Phía trước đền là ao sơn rộng lớn, được bao quanh bởi các trụ đá xám tạo nên điểm nhấn hài hòa, tôn thêm vẻ uy nghiêm và tĩnh tại cho không gian. Nơi đây còn lưu giữ nhiều giá trị lịch sử và tâm linh, là điểm dừng chân linh thiêng trong hành trình "về nguồn" của mỗi người con đất Việt.
Không chỉ dừng ở giá trị lịch sử, vùng đất An Khê còn ẩn chứa nhiều điều kỳ thú. Di tích khảo cổ Rộc Tưng – nơi phát hiện công cụ của người tiền sử cách đây hơn 800.000 năm khiến các nhà khoa học trong và ngoài nước kinh ngạc, mở ra những nhận định mới về quá trình tiến hóa của loài người ở châu Á. Điều đó khiến hành trình đến Tây Sơn Thượng Đạo trở thành chuyến đi trở về với cội nguồn nhân loại.
Bà Huỳnh Thị Thơ, Giám đốc Công ty Du lịch Huỳnh Lê, chia sẻ: "Tây Sơn Thượng Đạo có tiềm năng rất lớn để phát triển thành điểm du lịch văn hóa – lịch sử kết hợp sinh thái, nghỉ dưỡng. Nếu được đầu tư đúng hướng, nơi đây có thể trở thành tổ hợp du lịch độc đáo, gắn kết các vùng miền, tạo thành chuỗi hành trình 'về nguồn' hấp dẫn."
Còn bà Nguyễn Thị Xuân Lan, Giám đốc Công ty TNHH Lữ hành Quốc tế Golden Life, bày tỏ: "Chúng tôi đã nhìn thấy nhiều cơ hội để xây dựng các tour trải nghiệm, kết nối giữa Quy Nhơn – Gia Lai, giữa Tây Sơn Hạ Đạo và Tây Sơn Thượng Đạo, kể lại câu chuyện xuyên suốt về phong trào Tây Sơn".
Theo ông Nguyễn Phạm Kiên Trung, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Gia Lai: Khu vực Tây Sơn Thượng Đạo có thể kết hợp với Tây Sơn Hạ Đạo để hình thành một tuyến du lịch văn hóa – lịch sử liền mạch, giúp du khách hiểu rõ hơn về phong trào Tây Sơn – Nguyễn Huệ. Đây là hướng đi nhiều tiềm năng nhưng cần được đầu tư về cơ sở vật chất, xây dựng kịch bản trải nghiệm, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ du lịch".
Đánh thức tiềm năng vùng đất thượng đạo
Hào khí Tây Sơn đã đi qua gần 250 năm nhưng vẫn còn mãi trong kí ức người dân vùng thượng đạo – nơi lòng tự hào dân tộc và tinh thần nghĩa khí như mạch nguồn không bao giờ vơi cạn. Tuy nhiên, để "đánh thức" tiềm năng ấy, Tây Sơn Thượng Đạo cần được quan tâm đầu tư bài bản hơn.
Chị Lê Thị Thu Hoài, hướng dẫn viên văn hóa tại Trung tâm Văn hóa – Thể thao phường An Khê, cho hay: "Cụm di tích hiện thu hút rất ít du khách vì quang cảnh chưa được đầu tư, đường dân sinh cũng chưa được nâng cấp nên việc đi lại còn bất tiện. Sau sáp nhập, chúng tôi mong khu di tích này sẽ được quan tâm hơn, có thêm đường giao thông thuận lợi và hạ tầng du lịch hoàn thiện để thu hút du khách đến tìm hiểu, trải nghiệm".
Đoàn khảo sát nghe giới thiệu về quần thể di tích
Trong khi đó, bà Huỳnh Thị Thơ, Giám đốc Công ty Du lịch Huỳnh Lê, nhận định: "Dù có giá trị về du lịch tâm linh, nhưng Tây Sơn Thượng Đạo chưa có gì hấp dẫn ngoài cái tên. Nếu tổ chức được những tour tái hiện bối cảnh, các show diễn thực cảnh, nơi đây chắc chắn sẽ thu hút khách hơn, đó sẽ là hành trình 'về nguồn' đầy cảm xúc".
Nói về định hướng phát triển tiềm năng Tây Sơn Thượng Đạo, ông Nguyễn Phạm Kiên Trung - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Gia Lai - cho hay: Tây Sơn Thượng Đạo cần sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng, giao thông, bãi đỗ xe, dịch vụ tiện ích, đồng thời xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù, như trải nghiệm lịch sử, không gian thực cảnh, chương trình tương tác để du khách cảm nhận được tinh thần của phong trào Tây Sơn.
Đoàn khảo sát của Hiệp hội Du lịch tỉnh Gia Lai chụp hình lưu niệm tại Quần thể Khu di tích Tây Sơn Thượng Đạo
Tây Sơn Thượng Đạo, vùng đất của những câu chuyện huyền thoại, nơi lịch sử và thiên nhiên hòa quyện đang chờ được đánh thức. Khi hạ tầng được đầu tư, dịch vụ được kết nối và câu chuyện được kể trọn vẹn, chắc chắn nơi đây sẽ trở thành điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch văn hóa – lịch sử của khu vực và cả nước.
Trao đổi với Người Đưa Tin, bà Đỗ Thị Diệu Hạnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai, cho biết: Hiện nay, Sở đã có văn bản tham mưu UBND tỉnh đề xuất Trung ương hỗ trợ kinh phí tu bổ, tôn tạo toàn bộ Quần thể Khu di tích Tây Sơn Thượng Đạo thông qua nguồn vốn từ Chương trình Mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2026-2030.
Theo lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai, UBND tỉnh đang trình Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch tổng thể toàn bộ Quần thể Khu di tích Tây Sơn Thượng Đạo. Đây là bước quan trọng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để khi được Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương phê duyệt, tỉnh có thể triển khai đồng bộ các giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch văn hóa bền vững trong giai đoạn tới. Bên cạnh đó, ngành du lịch sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá điểm đến này thông qua việc đưa vào các tour, tuyến du lịch kết hợp nhằm thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi có di tích để tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng và bảo vệ di tích một cách hiệu quả.
