Bộ GTVT vừa có văn bản gửi UBND tỉnh Thái Nguyên về giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại trạm thu phí Quốc lộ 3, dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên-Chợ Mới và nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100 (khu vực Bờ Đậu, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên).
Theo đó, Bộ GTVT đưa ra 4 phương án đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên nghiên cứu, đánh giá để có cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ xem xét thông qua trước khi báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập.
Cụ thể, phương án 1: Thực hiện theo đúng hợp đồng dự án đã ký kết, nhà đầu tư triển khai thu phí tại 2 trạm (QL3 và trên đường Thái Nguyên Chợ Mới) để hoàn vốn; trong đó trạm Quốc lộ 3 triển khai theo phương án miễn, giảm phí đã thống nhất với tỉnh Thái Nguyên.
Với phương án này, tính toán sơ bộ của Bộ Giao thông Vận tải cho thấy thời gian thu phí tăng từ 25 năm 4 tháng lên khoảng 32 năm 4 tháng (do lùi thời gian bắt đầu thu phí tại trạm Quốc lộ 3 từ tháng 7/2019 sang dự kiến vào cuối năm 2022). Để bảo đảm thời gian hoàn vốn theo hợp đồng đã ký kết (khoảng 25 năm), nhà đầu tư đề nghị bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ khoảng 800 tỷ đồng.
Phương án 2: Chỉ thu phí trên trạm Thái Nguyên-Chợ Mới, không thu phí trên Quốc lộ 3, Doanh nghiệp dự án bàn giao Quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100 cho cơ quan Nhà nước quản lý khai thác và bảo trì. Theo tính toán sơ bộ, để bảo đảm hiệu quả tài chính (với thời gian thu hồi vốn khoảng 25 năm 4 tháng như hợp đồng đã ký), Nhà nước cần hỗ trợ khoảng 3.050 tỷ đồng.
Phương án 3: Di dời trạm thu phí Quốc lộ 3 từ Km77+922 về đặt trên đoạn Km 93-Km100 (trong phạm vi đầu tư nâng cấp, cải tạo).
Kết quả đếm xe và tính toán phương án tài chính cho thấy, do lưu lượng xe đoạn Km 93-Km100 rất thấp nên phương án này không bảo đảm hiệu quả tài chính. Để bảo đảm thời gian hoàn vốn khoảng 25 năm 4 tháng theo hợp đồng đã ký, Nhà nước cần hỗ trợ khoảng 2.550 tỷ đồng.
Phương án 4: Chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn Nhà nước để thanh toán cho doanh nghiệp dự án theo quy định của pháp luật về hợp đồng đối tác công-tư (PPP) .
Theo tính toán sơ bộ theo các quy định của hợp đồng dự án đã ký, Nhà nước cần bố trí khoảng 3.250 tỷ đồng để thanh toán cho doanh nghiệp dự án và chấm dứt hợp đồng dự án trước thời hạn.
Nhà đầu tư BOT Thái Nguyên - Chợ Mới vẫn đang gặp nhiều khó khăn khi việc thu phí mới được triển khai 1/2 trạm.
Dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên-Chợ Mới và nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100 với tổng mức đầu tư khoảng 2.746 tỷ đồng. Dự án được khởi công năm 2015, hoàn thành đưa vào khai thác tháng 5/2017.
Để hoàn vốn, nhà đầu tư được thu phí tại 2 trạm thu phí trên đường Thái Nguyên-Chợ Mới và Quốc lộ 3, thời gian thu phí hoàn vốn khoảng 16 năm 1 tháng và tăng lên 25 năm 4 tháng sau khi phương án miễn, giảm phí cho người dân khu vực được đưa ra.
Tuy nhiên, từ khi triển khai thu phí, tháng 8/2017, trạm BOT Bờ Đậu đã bị phản ứng do vị trí đặt trạm là không hợp lý khi nhiều trường hợp đi Tuyên Quang theo hướng Quốc lộ 37 - tức là không đi đường BOT nhưng vẫn phải trả phí.
Sau đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Nguyên có văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải đề nghị dỡ bỏ trạm BOT Bờ Đậu và trạm thu phí cũng bị tạm dừng thu phí
Đến ngày 20/12/2018, Thủ tướng Chính phủ có văn bản giao Bộ Giao thông Vận tải làm việc, thống nhất với tỉnh Thái Nguyên về phương án miễn, giảm phí cho các phương tiện để triển khai thu phí tại trạm BOT Bờ Đậu.
