Chiều 14/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Nhiều đại biểu cho rằng cần nâng cao mạnh vai trò kiểm tra, giám sát của bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Theo đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long), hiện Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam chỉ được quyền báo cáo Ngân hàng Nhà nước, chưa được phép đưa ra kiến nghị trực tiếp cho tổ chức tín dụng dù phát hiện nguy cơ mất an toàn.
Thực tiễn cho thấy thời gian qua, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã phát hiện những sai phạm tại các quỹ tín dụng nhân dân, kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xử lý kịp thời.
Tuy nhiên, việc không có quyền cảnh báo trực tiếp nên nhiều trường hợp xử lý vẫn chậm so với diễn biến rủi ro. Trong khi ở các nước như Mỹ, Hàn Quốc, tổ chức bảo hiểm tiền gửi luôn là tuyến đầu cảnh báo rủi ro.
Đại biểu Thạch Phước Bình phát biểu (Ảnh: Media Quốc hội).
Ông Bình cho rằng, nếu chỉ dừng ở mức kiểm tra, báo cáo, chúng ta đang bỏ qua nguồn lực 25 năm kinh nghiệm, một định chế tài chính công có mạng lưới rộng, tiếp xúc trực tiếp với các tổ chức tham gia bảo hiểm.
Vì vậy, đại biểu kiến nghị bổ sung vào dự thảo luật quy định cho phép bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cảnh báo, khuyến nghị trực tiếp với tổ chức tín dụng khi phát hiện rủi ro, trong kiểm tra đồng thời báo cáo Ngân hàng Nhà nước để có biện pháp giám sát phù hợp.
"Quyền này không phải thanh tra, không phải chế tài nhưng là công cụ cảnh báo sớm giúp giảm thiểu rủi ro hệ thống", ông Bình nói.
Cùng đó, đại biểu đề nghị tăng cường vai trò của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong xử lý tổ chức tín dụng yếu kém. Lý do là hầu hết hơn 1.100 quỹ tín dụng nhân dân có quy mô nhỏ, tài sản đơn giản, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đủ năng lực để chủ trì tái cấu trúc nhưng dự thảo Luật chưa giao thẩm quyền này.
Mặt khác, kinh nghiệm quốc tế cho thấy tổ chức bảo hiểm tiền gửi là đơn vị có điều kiện tiếp cận trực tiếp hệ thống quỹ, gần dân, sát cơ sở, rất thích hợp để chủ trì phục hồi các tổ chức tài chính quy mô nhỏ.
Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung, giao Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam chủ trì xây dựng phương án tái cấu trúc, giải thể hoặc phá sản đối với quỹ tín dụng nhân dân yếu kém, trình Ngân hàng Nhà nước phê duyệt và trực tiếp tổ chức thực hiện.
"Điều này vừa giảm tải cho Ngân hàng Nhà nước trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, vừa phát huy tối đa năng lực Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam phù hợp với chiến lược phát triển ngành ngân hàng", ông Bình nói.
Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung (Ảnh: Media Quốc hội).
Đồng tình, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung (đoàn Phú Thọ) phân tích hiện nay, sau tinh gọn bộ máy, hệ thống ngân hàng Nhà nước chi nhánh tại các tỉnh, thành phố đã giảm xuống chỉ còn có 15 chi nhánh khu vực.
Trong khi đó, đặc thù hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng tại Việt Nam phân tán tại nhiều địa bàn, quy mô hoạt động ngày càng lớn và tính chất hoạt động ngày càng phức tạp.
Vì vậy việc giao cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi chức năng kiểm tra sẽ tận dụng nguồn nhân lực này và hỗ trợ công tác thanh tra của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời có góc nhìn đa chiều, toàn diện hơn về hoạt động của tổ chức tín dụng.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu (Ảnh: Media Quốc hội).
Giải trình, làm rõ thêm nội dung này, bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, Ngân hàng Nhà nước với vai trò là cơ quan quản lý sẽ xác định rõ phạm vi, giới hạn nội dung kiểm tra của tổ chức bảo hiểm tiền gửi để đảm bảo không trùng lặp với nội dung phạm vi kiểm tra của Ngân hàng Nhà nước cũng như của cơ quan có thẩm quyền trong thanh tra, kiểm tra, giám sát tổ chức tín dụng.
Trong quá trình kiểm tra, tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể đưa ra khuyến nghị và cảnh báo đối với các tổ chức tín dụng, theo Thống đốc, đây là kết quả của hoạt động kiểm tra, không nhất thiết là phải đưa vào quy định của luật.
Ngân hàng Nhà nước sẽ nắm toàn bộ, toàn diện về tình hình của một tổ chức tín dụng. Trong khi đó, bảo hiểm tiền gửi chỉ kiểm tra một số nội dung, do đó không thể nắm toàn diện về tổ chức tín dụng nhưng có thể đưa ra khuyến nghị để Ngân hàng Nhà nước cân nhắc và có biện pháp xử lý phù hợp.
Với những ý kiến cần tăng cường vai trò của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, Thống đốc cho biết cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn của quy định này hoàn toàn phù hợp với chủ trương đổi mới trong chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, với mục tiêu quan trọng nhất là bảo vệ người gửi tiền.
"Việc bảo vệ người gửi tiền không chỉ dừng lại ở việc chi trả tiền bảo hiểm trong trường hợp tổ chức tín dụng bị phá sản, mà các quy định tại dự thảo Luật còn cho phép thực hiện biện pháp từ sớm, từ xa để đảm bảo an toàn hệ thống. Chính sách này cũng phù hợp với pháp luật về bảo hiểm tiền gửi của nhiều quốc gia, ví dụ như Mỹ", bà Hồng nói.
Theo bà Hồng, với việc sử dụng nguồn lực tài chính từ quỹ dự phòng nghiệp vụ để xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, dù là để chi trả trực tiếp cho người gửi tiền hay gián tiếp thông qua tham gia tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém, đều là những phương thức nhằm bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền.
