Bộ GTVT vừa có báo cáo Thủ tướng Chính phủ tác động tăng giá nhiên liệu đến giá vận tải của các lĩnh vực gồm hàng không, đường bộ, đường sắt, hàng hải và đường thủy.
Chi phí vận tải biến động mạnh
Theo thống kê của Bộ GTVT, từ đầu năm 2022 đến nay (11/1-11/3), đã có 6 kỳ điều hành giá xăng dầu. Theo đó, giá xăng dầu các loại tăng từ 4.625-7.030 đồng/lít/kg, tương đương tăng từ 24,91%-39,56%. Hiện nay, chi phí nhiên liệu đã chiếm tới 40-45% chi phí của vận tải đường bộ (tăng khoảng 10% so với trước đây).
Đường bộ là lĩnh vực nhạy cảm nhất với biến động giá nhiên liệu (tỷ lệ chi phí nhiên liệu trong giá cước dịch vụ vận tải đường bộ hiện khoảng 38 - 40%, cao nhất trong các phương thức vận tải hiện nay). Các doanh nghiệp vận tải đường bộ cũng có xu hướng đề xuất điều chỉnh giá cước vận tải ngay khi giá nhiên liệu đầu vào thay đổi.
Cụ thể, khoảng 80 - 90% số doanh nghiệp vận tải hành khách theo tuyến cố định đã kê khai điều chỉnh tăng giá cước vận tải đề bù đắp chi phí nhiên liệu với mức tăng từ 10 - 15%. Giá cước vận tải hàng hóa cũng được điều chỉnh tăng từ 7 - 10%.
Đối với hàng không, chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng khoảng 30-42% tổng chi phí chuyến bay của các hãng hàng không. Vì vậy, Cục Hàng không Việt Nam đã đề xuất Bộ GTVT xem xét phương án điều chỉnh tăng trần giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa tại Thông tư 17/2019.
Trong giai đoạn chưa điều chỉnh tăng mức giá tối đa, do giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa được thực hiện theo cơ chế giá vé linh hoạt, các hãng hàng không vẫn có thể chủ động điều chỉnh các mức giá và tỷ lệ bán vé tương ứng với từng mức giá để giảm thiểu tác động về chi phí do biến động giá nhiên liệu.
Cục Hàng không Việt Nam đã đề xuất Bộ GTVT xem xét phương án điều chỉnh tăng trần giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa tại Thông tư 17/2019. (Ảnh: Hữu Thắng)
Đối với giá cước vận tải hành khách, ngành đường sắt vẫn giữ ổn định so với trước thời điểm biến động giá nhiên liệu nhằm thu hút hành khách đi tàu cũng như cạnh tranh với các phương thức vận tải khác và góp phần thực hiện các nhiệm vụ kinh tế-xã hội của ngành. Theo đó, mức tăng giá cước vận tải hàng hóa chỉ từ 3-5%.
Nhìn nhận giá nhiên liệu tăng sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp vận tải biển, lãnh đạo Bộ GTVT cho hay hầu hết các hãng tàu chưa điều chỉnh tăng giá cước vận tải theo giá nhiên liệu. Chỉ có một số ít hãng tàu đã điều chỉnh tăng phụ thu giá nhiên liệu từ tháng 3/2022 (như hãng tàu Yangming, hãng tàu SITC). Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng cao và kéo dài có thể sẽ tác động đến giá cước vận tải biển trong thời gian tới.
Đối với vận tải đường thủy nội địa, chi phí nhiên liệu hiện đang chiếm khoảng 45 - 50% chi phí vận tải và 32 - 35% giá dịch vụ vận tải đường thủy nội địa. Để bù đắp cho mức tăng của giá nhiên liệu, giá dịch vụ vận tải đường thủy nội địa đã tăng khoảng 10% so với cùng kỳ.
Đề nghị miễn giảm thuế và phí, giá dịch vụ vận tải
Với mục tiêu giữ ổn định giá và kiểm soát lạm phát, Bộ GTVT đưa ra nhiều giải pháp như đối với các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, trước mắt chưa xem xét điều chỉnh tăng giá, tiếp tục giữ ổn định giá để đảm bảo công tác kiểm soát lạm phát chung cũng như góp phần hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân.
Bộ GTVT yêu cầu các sở giao thông vận tải tham mưu cho ủy ban nhân dân tỉnh theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu, rà soát kê khai giá của doanh nghiệp để đánh giá việc tăng giá dịch vụ vận tải đường bộ phù hợp với biến động của các yếu tố đầu vào, đặc biệt là chi phí xăng dầu.
Lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra việc chấp hành niêm yết giá, thu vé đúng giá niêm yết của các doanh nghiệp; xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tăng giá bất hợp lý, thu cao hơn mức giá kê khai, niêm yết.
Giá cước vận tải thường nhạy cảm nhất đối với biến động giá nhiên liệu. (Ảnh: Hữu Thắng)
Để tiếp tục hỗ trợ cho doanh nghiệp vận tải tháo gỡ khó khăn, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính quyết định theo thẩm quyền hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền miễn, giảm phí sử dụng hạ tầng đường sắt, phí ra vào vùng nước cảng biển, cảng thủy nội địa và giảm thuế giá trị gia tăng cho các dịch vụ vận tải, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT xem xét quyết định theo thẩm quyền hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định chính sách giá dịch vụ liên quan đến hoạt động hàng không nhằm hỗ trợ các hãng hàng không.
Bộ GTVT đề nghị các bộ, ngành triển khai có hiệu quả các gói phục hồi kinh tế theo Nghị quyết 11 ngày 30/1/2022 của Chính phủ và Công điện số 291 ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ, ưu tiên doanh nghiệp vận tải tiếp cận các nguồn vốn vay hỗ trợ.
