Suốt cả tuần qua, dư luận đi từ cảm xúc phẫn nộ vụ trung tâm Kiểm soát bệnh tật CDC thuộc sở Y tế Hà Nội có chuyện Giám đốc cấu kết các cá nhân và doanh nghiệp “phù phép”, thổi giá máy xét nghiệm Covid-19 Realtime PCR từ 2,3 tỉ đồng lên 7 tỉ đồng, đến ngạc nhiên khi nhiều tỉnh khác hé lộ các mức giá khác nhau với độ chênh là hàng tỉ đồng.
Giá thực tế của một máy xét nghiệm Covid -19 là bao nhiêu?
Chuyện “mua đắt, mua rẻ” có lẽ sẽ chẳng ồn ào nếu giá trị thực tế và giá được “kê khống” từ chính những người có trách nhiệm không vênh nhau “một trời một vực” giữa các địa phương.
Ở Quảng Trị, chiếc máy này được mua với giá 1,45 tỉ đồng. Ở Quảng Nam, nó có giá 7,2 tỉ đồng. Tại Quảng Bình, mức giá mà tỉnh phê duyệt mua máy khoảng 3 tỉ đồng gồm giá máy hơn 1,6 tỉ đồng, còn lại là hệ thống tách chiết và một số phụ kiện. Ở Bắc Ninh, hệ thống Realtime PCR tự động được mua từ năm 2019 với giá 5,9 tỉ đồng, còn tỉnh Thái Bình mua máy với giá 5,8 tỉ đồng.
Thậm chí, một số địa phương như Hải Phòng, Lào Cai, chiếc máy này còn có thể đi mượn để dùng. Dư luận tạm định giá nó là “0 đồng”.
Ở Quảng Ninh, sở Y tế khẳng định vẫn chưa thanh quyết toán tiền mua máy xét nghiệm Realtime PCR với nhà cung cấp. Vậy là, việc sử dụng máy xét nghiệm Covid-19 thời gian qua cũng “miễn phí”.
Tưởng như là chuyện đáng mừng khi doanh nghiệp đồng hành cùng tỉnh trong cuộc chiến chống dịch Covid -19, nhưng thực tế, có tồn tại một “bữa cơm” miễn phí thật hay không, hay là việc “ông mất cẳng giò, bà thò chai rượu”?
Rõ ràng, máy xét nghiệm Covid-19 đã thực hiện được chức năng rất tốt trong thời gian qua khi trả ra hàng nghìn kết quả xét nghiệm nhanh và chính xác nhất đến tay người dân. Đặc biệt là giữa đại dịch, kết quả nhanh và chính xác thỏa mong mỏi như “nắng hạn chờ mưa” của người dân khi thấp thỏm lo lắng chuyện nhiễm hay không nhiễm.
Được biết, cả nước hiện có 112 phòng xét nghiệm Realtime-PCR có năng lực xét nghiệm phát hiện SARS-CoV-2 (công suất tối đa khoảng hơn 27.000 mẫu/ngày), trong đó 48 phòng đã được phép xét nghiệm khẳng định COVID-19 (công suất tối đa khoảng 14.300 mẫu/ngày).
Thế nhưng, toan tính, mưu lợi của con người đã khiến cho chiếc máy vô tri “oằn mình” làm công cụ “vét cho đầy túi tham”. Vụ việc ở CDC Hà Nội đã nói lên điều đó.
Được biết, hệ thống máy xét nghiệm Realtime PCR tự động gồm: các loại máy tách chiết tự động, máy đọc RT-PCR, máy ly tâm lạnh, tủ an toàn sinh học… Hệ thống máy này có thể có những mức giá khác nhau, tùy vào thương hiệu, chất lượng và công nghệ mà nó được tạo ra.
Thế nhưng, việc đàm phán giảm giá thiết bị tới hàng trăm triệu đồng thành công sau khi đã "chỉ định thầu" và lắp đặt hoàn thiện, đưa vào sử dụng thiết bị như ở Quảng Ninh, Thái Bình, thì đúng là chúng ta không thể không quan ngại khi giá thành liên tục “nhảy múa” từ tỉnh này sang tỉnh khác.
Máy xét nghiệm Covid-19 Realtime PCR đang bị “loạn giá” hay là do lòng tham sân si, tính cơ hội và cả tâm trục lợi của con người khiến giá trị thực tế của nó bị méo mó theo kiểu “ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”? Xin được gửi câu hỏi này đến những vị đã ký vào các văn bản đồng ý mua máy xét nghiệm Covid-19 cho địa phương mình. Bởi trước khi đặt bút ký, không lẽ trong suy nghĩ của các vị không thoáng suy xét đúng sai?
Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh phải có trách nhiệm khi sử dụng từng đồng tiền thuế của dân. Nhưng ở đây là hàng tỉ đồng, thậm chí là gần chục tỉ đồng tiền ngân sách, xin hỏi, trách nhiệm của các vị ở đâu? Hay đó lại là trách nhiệm của tất cả chúng ta?
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa có ý kiến chỉ đạo xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu có sai phạm trong vấn đề mua trang thiết bị phòng, chống Covid-19.
Thủ tướng đã chỉ đạo, mọi khuất tất không thể không sáng tỏ.
Tin vui chiều nay từ cuộc họp Thường trực Chính phủ nghe báo cáo của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch COVID-19, Việt Nam đã cơ bản đẩy lùi được dịch bệnh Covid-19. Chúng ta không thể để bức tranh nỗ lực của cả dân tộc trong trận chiến chống “giặc” Covid -19 bị một số cá nhân vẽ lên màu tiêu cực.
Dương Thu
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
