Bộ Tài chính "điểm danh" các doanh nghiệp đầu mối không gửi thông tin về chi phí nhập xăng dầu

Theo Bộ Tài chính, căn cứ quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 1/11/2021 sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu và Thông tư số 104/2021/TT-BTC ngày 18/11/2021 xác định yếu tố cấu thành trong công thức giá cơ sở xăng dầu trên cơ sở đề nghị của Bộ Công Thương tại công văn số 6436/BCT-TTTN, Bộ Tài chính đã có văn bản số 10856/BTC-QLG ngày 21/10/2022 gửi các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu về việc báo cáo chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam; premium trong nước, chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng và chi phí kinh doanh xăng dầu.

Tuy nhiên cho đến nay, Bộ Tài chính chưa nhận được báo cáo của nhiều đơn vị. Bộ Tài chính cho biết các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chưa gửi báo cáo chi phí gồm Công ty cổ phần dầu khí Đông Phương, Công ty TNHH sản xuất thương mại Hưng Phát, Tổng công ty thương mại Sài Gòn - TNHH MTV, Công ty cổ phần tập đoàn Thiên Minh Đức, Công ty TNHH xăng dầu Tây Nam S.W.P, Công ty cổ phần nhiên liệu Phúc Lâm, Công ty TNHH Xăng dầu Giang Nam, Công ty TNHH Trung Linh Phát, Công ty cổ phần Phúc Lộc Ninh, Công ty TNHH Xăng dầu Vĩnh Long Petro.

Để kịp thời tổng hợp, rà soát và đánh giá, Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị trên khẩn trương báo cáo các nội dung theo yêu cầu tại công văn số 10856/BTC-QLG về Bộ Tài chính chậm nhất trong ngày 3/11.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu báo cáo và chứng từ kèm theo. Cũng trong ngày 2/11, Bộ Tài chính đã có công văn gửi Bộ Công Thương về việc phối hợp cung cấp thông tin.

Theo đó, trên cơ sở đề nghị của Bộ Công Thương về tiếp tục rà soát và điều chỉnh các khoản chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị phối hợp cung cấp thêm các thông tin số liệu cụ thể và đánh giá làm rõ mức độ biến động tăng bất thường của các khoản chi phí.

Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương phối hợp có công văn gửi Bộ Tài chính trước ngày 5/11 để có đủ cơ sở tổng hợp, đánh giá mức độ biến động, có phương án điều chỉnh theo quy định.

Mới đây, tại buổi báo cáo, giải trình trước Quốc hội về một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, so với nhu cầu xăng dầu của nước ta khoảng 19,2 triệu tấn/năm, nguồn từ sản xuất trong nước và nguồn nhập khẩu không đạt kế hoạch đề ra. Trong quý III, nhập khẩu xăng dầu giảm 35-40% nên vẫn thiếu hụt nguồn cung.

Thời gian qua, để giúp ổn định giá các mặt hàng xăng dầu, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua việc giảm thuế bảo vệ môi trường với tổng mức giảm khoảng 28.000 tỷ đồng, giảm thuế nhập khẩu từ 20% xuống 10%.

Chi phí xăng dầu, premium cũng đã được tăng 2 lần trong năm nay. Định mức chi phí vận chuyển và quản lý của 1 lít xăng RON92 đã vào khoảng gần 2.000 đồng.

Hiện nay, Bộ Tài chính đã có văn bản ngày 21/10/2022 xin ý kiến các công ty đầu mối, Bộ Công Thương để tiếp tục nâng chi phí định mức, tuy nhiên chưa nhận được nhiều ý kiến phản hồi.

Bộ trưởng cho biết, Bộ cũng sẽ đề nghị Chính phủ sửa Nghị định 95 theo hướng giao toàn bộ công tác quản lý mặt hàng xăng dầu về Bộ Công Thương, kể cả việc quyết định về giá và chi phí định mức để bảo đảm tăng cường điều hành chủ động nguồn cung, chủ động trong điều chỉnh chi phí định mức, tháo gỡ các khó khăn để đảm bảo nguồn cung xăng dầu tốt nhất cho đời sống và sản xuất kinh doanh.

Hiện tình trạng khan hiếm xăng dầu, đứt gãy nguồn cung và tạm đóng cửa một số cơ sở kinh doanh xăng dầu tiếp tục tái diễn ở TPHCM trong những ngày gần đây, còn ở Hà Nội, cục bộ một số nơi cũng xuất hiện tình trạng tương tự.

Giá xăng dầu thế giới biến động nhiều và mạnh

Chiều 2/11, tại cuộc họp về nguồn cung xăng dầu, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã báo cáo về tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ tại 1 số địa phương.

Ông Đông cho biết, bối cảnh hiện nay thị trường mặt hàng xăng dầu trên thế giới có biến động rất bất thường do xung đột chính trị giữa các nước, nhất là kể từ khi cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine xảy ra gây khủng hoảng về nguồn cung xăng dầu trên toàn thế giới.

Trong khi đó, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu 20-30% lượng xăng dầu thành phẩm phục vụ nhu cầu tiêu thụ nội địa và nhập khẩu nguyên liệu dầu thô để phục vụ hoạt động sản xuất xăng dầu thành phẩm của hai Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn và Nghi Sơn. Vì vậy, các vấn đề trên thị trường thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp đến biến động của thị trường xăng dầu trong nước.

Bên cạnh đó, giá xăng dầu thế giới biến động nhiều và mạnh. Cụ thể, giá xăng dầu thành phẩm thế giới bình quân 10 tháng đầu năm 2022 đã tăng 57- 85% so với cùng kỳ năm 2021. Giai đoạn cuối tháng 6 đến cuối tháng 9/2022, giá xăng dầu có xu hướng giảm liên tục với biên độ lớn. Từ đầu tháng 10 đến nay, giá thành phẩm xăng dầu thế giới lại có xu hướng tăng trở lại do quyết định giảm sản lượng khai thác dầu của OPEC+ và hiện nay tiếp tục diễn biến phức tạp khó lường.

Nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị thua lỗ do đã nhập khẩu khối lượng xăng dầu tương đối lớn với giá cao (trong quý II), từ quý III giá lại giảm liên tục. Do thua lỗ, nhiều doanh nghiệp đã thu hẹp hoạt động kinh doanh, nhập khẩu cầm chừng, cắt giảm các chi phí kinh doanh trong đó có việc cắt giảm mạnh chiết khấu bán hàng dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu không đủ chi phí duy trì kinh doanh và cắt giảm sản lượng hoặc gián đoạn việc bán hàng.

Tỉ giá USD/VND tăng cao; tình hình mưa bão ảnh hưởng đến việc vận chuyển xăng dầu cũng là những nguyên nhân làm chậm nguồn cung ứng xăng dầu trong một số thời điểm.

Về nhóm nguyên nhân chủ quan, Bộ Công Thương đưa ra 4 vấn đề: Các chi phí kinh doanh xăng dầu thực tế (chi phí vận chuyển, premium…) tăng cao nhưng những chi phí này chưa được rà soát, điều chỉnh tăng kịp thời; DN khó tiếp cận nguồn ngoại tệ, nguồn tín dụng; một số DN đầu mối khu vực phía nam bị tước Giấy phép kinh doanh xăng dầu trong thời gian 1-1,5 tháng (do vi phạm hành chính) dẫn đến ảnh hưởng tới nguồn cung xăng dầu tại một số địa bàn; có doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị Tổng cục Hải quan ngừng thông quan mặt hàng xăng dầu do không đáp ứng điều kiện về việc kết nối dữ liệu điện tử.

Tuệ Minh