Diễn biến giá cả và dự báo xu hướng thị trường sau Tết Nhâm Dần 2022

Sức mua tăng mạnh từ 20 - 30% những ngày cận Tết 

Theo tờ Báo Tin tức/TTXVN, nhận định chung về diễn biến giá cả những ngày trước và trong Tết, Cục Quản lý giá cho biết, theo quy luật hàng năm, nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng bắt đầu tăng cao hơn vào ngày 23 tháng Chạp (Tết ông Công ông Táo) và sức mua tiếp tục tăng trong những ngày cận Tết. 

Theo báo cáo tại một số thành phố lớn (Tp.Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ...) tại các chợ truyền thống, sức mua tăng từ 5 - 10% so ngày thường, đặc biệt trong ngày 27 - 29 âm lịch sức mua tăng mạnh từ 20 - 30% tại các chợ lẻ do đây là thời điểm bắt đầu nghỉ Tết; đối với hệ thống siêu thị tăng 20 - 25% so với ngày thường cùng với nhiều chương trình khuyến mại giảm giá của nhiều doanh nghiệp. 

Tuy nhiên, theo Cục Quản lý giá, sức mua nói chung vẫn thấp hơn so với quy luật nhiều năm do những ảnh hưởng chung của dịch bệnh đến tình hình kinh tế xã hội làm giảm thu nhập của người dân. 

Sang những ngày đầu năm mới, nhu cầu mua hàng hóa không cao do người dân đã mua sắm đủ trước Tết. Tại các chợ đầu mối, lượng hàng nhập chợ khoảng 42-50% so ngày thường; giá các mặt hàng đa số đã trở về mức giá ngày thường. Nhiều gian hàng đã kinh doanh buôn bán trở lại, hàng hóa dồi dào, nhưng sức bán vẫn chậm và giảm 25-35% so với năm ngoái do ảnh hưởng dịch bệnh. 

Nhiều siêu thị đã thực hiện đóng cửa muộn và mở cửa sớm trong tuần lễ mua sắm Tết cao điểm. Một số siêu thị mở cửa xuyên Tết (Aeon Mall hay chuỗi hệ thống cửa hàng tiện lợi Circle K). Sang những ngày đầu năm mới, hầu hết các chợ, siêu thị đều chỉ đóng cửa vào ngày mùng 1 và mở cửa rải rác từ ngày mùng 2 đến mùng 4 Tết (Saigon Co.op mở cửa vào mùng 2, Hapromart, Winmart mở cửa từ sáng mùng 4). 

Cục Quản lý giá cho biết, tại các địa phương diễn biến giá cả thị trường các mặt hàng tiêu dùng những ngày trước, trong và sau Tết không có biến động bất thường. Một số mặt hàng thiết yếu phục vụ Tết tăng theo quy luật hoặc theo diễn biến giá thế giới. 

Cụ thể, trên cả nước, những ngày sát Tết giá gạo chất lượng cao, gạo nếp tăng nhẹ từ 3 - 5% so với ngày thường, giá gạo tẻ thường ổn định. Tại miền Bắc, giá gạo tẻ thường ở mức 12.000 - 14.000 đồng/kg; gạo tám thơm Điện Biên từ 18.000 - 22.000 đồng/kg; gạo nếp từ 20.000 - 30.000 đồng/kg. Tại miền Nam, giá bán lẻ trên thị trường gạo trắng thường 25% tấm ở mức 14.000 - 17.000 đồng/kg, gạo thơm chợ Đào 20.000 - 22.000 đồng/kg.

Giá thực phẩm tươi sống ổn định trước Tết do nguồn cung dồi dào và mức giá tương đối ổn định hoặc tăng giá nhẹ. So với ngày thường, giá thịt bò tăng khoảng 10.000 - 20.000 đ/kg tùy từng thị trường địa phương do nhu cầu tăng; giá gà sống tăng khoảng 10.000 - 30.000 đ/kg; giá lợn hơi ổn định so giai đoạn trước Tết kéo theo giá thịt lợn thành phẩm cũng không có biến động lớn. Giá thực phẩm tại các điểm bán hàng bình ổn vẫn ổn định và thấp hơn so với giá thị trường.

Đối với mặt hàng rau củ, trái cây hầu hết tại các địa phương thời điểm trước Tết, giá cơ bản ổn định thậm chí giảm nhẹ so với thời điểm trước do cung khá dồi dào và ổn định. Song sang đến ngày mùng 4 Tết, giá rau tươi tại miền Bắc có biến động tăng do nhu cầu người dân tăng cũng như thời tiết chuyển lạnh sâu tại miền Bắc. Theo đánh giá của Cục Quản lý giá, đây chỉ là biến động cục bộ và giá rau tươi sẽ sớm trở lại giá ngày thường sau các ngày tới khi cung cầu ổn định. 

Giá dịch vụ vận tải cơ bản hiện vẫn ổn định, trong tầm kiểm soát của các địa phương giá cước vận tải các tuyến cố định không tăng hoặc tăng ít. Nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của hành khách tăng cao vào dịp trước và sau Tết Nguyên đán, một số đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện kê khai tăng giá phụ thu chiều rỗng một chiều. Do tác động của dịch Covid-19, nhiều người dân không về quê ăn Tết hoặc đi xe riêng, cũng như đã về từ những ngày trước nên nhu cầu đi lại giảm xuống, lượng khách tại các bến xe Trung tâm khá ít.

Để tăng cường quản lý điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường trong dịp Tết Nguyên đán, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã giao nhiệm vụ trọng tâm là phải tăng cường theo dõi sát biến động giá cả các mặt hàng thiết yếu để kịp thời có các biện pháp quản lý, điều hành phù hợp. Đi đôi với đó là đẩy mạnh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp Tết.

Do đó, trong thời gian nghỉ Tết đã thành lập kênh thông tin báo cáo hàng ngày giữa các Sở Tài chính với Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá) để kịp thời cập nhật đầy đủ các diễn biến của giá cả thị trường.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ tổ chức, triển khai các nhiệm vụ quản lý, điều hành và bình ổn giá thị trường, nắm bắt tình hình thực hiện quản lý, bình ổn giá, chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Dự đoán xu hướng thị trường sau Tết Nhâm Dần 

Cục Quản lý giá cho biết, sau Tết sẽ có một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá như giá các mặt hàng xăng dầu và LPG đang ở mức cao do chịu tác động từ thị trường thế giới. Trong kỳ điều hành ngày 11/2/2022, giá xăng dầu dự báo sẽ chịu áp lực điều chỉnh tăng rất lớn từ giá thế giới. Từ đó, gây sức ép lớn đến mặt bằng giá nói chung và giá các mặt hàng sử dụng xăng dầu là đầu vào cho sản xuất. Bên cạnh đó, giá nhiều mặt hàng nguyên liệu, vật tư vẫn chịu áp lực lớn từ xu hướng tăng giá trên thế giới. Cùng với đó, các chính sách hỗ trợ, kích thích kinh tế cũng sẽ có tác động nhất định lên mặt bằng giá cả. 

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân như, nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng được nhu cầu của người dân nên giá cả dự kiến không có nhiều biến động, sớm trở lại bình thường sau Tết. Giá các dịch vụ viễn thông, bưu chính cơ bản giữ giá ổn định, hoặc triển khai chương trình giảm giá cho một số khách hàng. Đặc biệt, thực hiện chủ trương chung phòng chống dịch Covid-19, các địa phương cũng hạn chế tổ chức các hoạt động lễ hội vui chơi ngày Tết và các lễ hội đầu năm. Do đó, các dịch vụ ăn uống ngoài gia đình, vui chơi, đi lại sẽ không có diễn biến bất thường về giá. 

Đồng thời từ ngày 1/2, thuế giá trị gia tăng của nhiều hàng hóa, dịch vụ giảm từ mức 10% xuống còn 8% theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11 tháng 01 năm 2022 của Quốc hội, từ đó cũng góp phần giảm áp lực lên mặt bằng giá. Bên cạnh đó, kinh nghiệm và sự kiên định trong chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát của Quốc hội, Chính phủ trong những năm qua và thời gian tới giúp củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân vào môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, từ đó ổn định kỳ vọng lạm phát.

Theo Cục Quản lý giá, việc quản lý, điều hành giá năm 2022 cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động, linh hoạt ngay từ những tháng đầu năm 2022, bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm ở mức khoảng 4% theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Đồng thời tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và hàng hóa do Nhà nước quản lý khi điều kiện cho phép và đẩy mạnh công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật về giá, trình Quốc hội xem xét cho ý kiến vào dự thảo Luật giá sửa đổi. 

Vì vậy, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, chặt chẽ phối hợp với chính sách tiền tệ linh hoạt để tạo sự hài hòa, hiệu quả, hợp lý với các chính sách kinh tế vĩ mô chung; tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kiểm soát lạm phát cơ bản và tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát chung. 

Trước xu hướng tăng giá các mặt hàng nguyên nhiên vật liệu, năng lượng sau Tết, các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần tập trung kiểm soát giá cả ngay từ những tháng đầu năm. Đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương chủ động nắm bắt diễn biến giá xăng dầu thế giới, phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để tính toán mức sử dụng, trích lập quỹ bình ổn giá phù hợp trong kỳ điều hành ngày 11/2 nhằm hạn chế tác động mạnh đến thị trường trong nước dịp sau Tết. 

Cục Quản lý giá cho rằng, phải tổ chức triển khai hiệu quả và giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá; công khai thông tin về giá; xây dựng hoặc lồng ghép với các chương trình, kế hoạch để đẩy mạnh thực hiện kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý giá, thuế, phí, lệ phí trên địa bàn, nhất là đối với những hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng thiết yếu như giá cước vận tải, nông sản thực phẩm, trông giữ xe...Xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm, lợi dụng dịp lễ, tết, cao điểm để tăng giá cước vận tải ở mức cao bất hợp lý, các trường hợp đưa tin thất thiệt gây bất ổn thị trường, giá cả. 

Đối với giá một số mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá, theo Cục Quản lý giá cần tiếp tục điều hành thận trọng, nhất là trong những tháng đầu năm để đảm bảo dư địa điều hành cho CPI cả năm. Trên cơ sở các kịch bản cụ thể đã xây dựng đầu năm, các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực chủ động phối hợp với Bộ Tài chính, Tổng cục Thống kê trong việc rà soát, tính toán các phương án điều chỉnh, đánh giá tác động đối với kinh tế xã hội, mặt bằng giá, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về chính sách, văn bản quy phạm pháp luật để chủ động có phương án điều hành phù hợp khi có dư địa. 

Cùng với đó, kiểm soát chặt chẽ mức giá và các chi phí nhập, chi phí xuất cấp, chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia thuộc phạm vi quản lý trực tiếp; đề xuất và chỉ đạo kịp thời việc xuất cấp hàng dự trữ quốc gia đối với các địa phương bị thiên tai, bão lũ, dịch bệnh và trong thời gian giáp hạt...; công khai minh bạch thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng gây bất ổn thị trường.

Hương Anh (tổng hợp)