Trước tình hình dịch Covid-19 gây ảnh hưởng tiêu cực, gây ách tắc và làm đứt gẫy chuỗi cung ứng sản xuất, phân phối, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu thóc, gạo, đặc biệt tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), ngày 26/8, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị trực tuyến Giải pháp của ngành Ngân hàng góp phần tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo khu vực ĐBSCL.
Nhiều khó khăn, vướng mắc
Theo phản ánh của NHNN chi nhánh các tỉnh vùng ĐBSCL, do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nên các doanh nghiệp ngành lúa gạo gặp nhiều khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất, chế biến và xuất khẩu gạo.
Cụ thể, các thương lái và phương tiện gặt, đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa Hè Thu đã và đang vào vụ thu hoạch, khiến người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt.
Lưu thông hàng hóa của khách hàng gặp rất nhiều khó khăn. Các hộ nông dân thu hoạch thì không tiêu thụ được do không tiếp xúc được với thương lái mua, thiếu hụt nghiêm trọng tài xế xe tải, container, tài công ghe hoặc sà lan vận chuyển gạo, lúa. Đặc biệt, khó khăn nhất về thu mua lúa cho nông dân lúc này là khâu vận chuyển lúa từ ruộng về nhà máy.
Ngoài ra, các địa phương áp dụng thời gian hiệu lực của xét nghiệm Covid-19 khác nhau cũng gây khó khăn cho các phương tiện vận chuyển. Đại diện NHNN chi nhánh các tỉnh vùng ĐBSCL nêu ví dụng tại 4 tỉnh: Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang và Cần Thơ tình hình dịch gần như nhau, nhưng Đồng Tháp, Kiên Giang và Cần Thơ cho phép hiệu lực trong 72 giờ, trong khi đó An Giang là 24 giờ…
Một điểm khó khăn nữa của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long được các đại biểu nêu ra là, các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ”. Do đó, năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch.
"Do ảnh hưởng dịch COVID-19 nên tình hình xuất khẩu gạo rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng. Chuỗi sản xuất, cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy, hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng.
Đặc biệt là giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch COVID-19. Nhiều trường hợp doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực thu mua và chế biến nông sản dừng hoạt động do tình hình dịch", ông Phan Tấn Luân, Phó Giám đốc Agribank chi nhánh Long An cho biết.
Xem xét áp dụng hình thức cho vay không có tài sản bảo đảm
Trước những khó khăn mà đại diện NHNN chi nhánh các tỉnh vùng ĐBSCL nêu lên, phát biểu tại hội nghị, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực NHNN cho biết, thời gian qua, ngành Ngân hàng đã triển khai thực hiện nhiều chính sách để hỗ trợ ngành lúa gạo, như các chương trình tín dụng ưu tiên, hạ mức trần lãi suất và hỗ trợ giảm chi phí vay vốn đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo…
Theo đó, đại diện NHNN cho biết thêm, trong thời gian tới ngành ngân hàng sẽ tiếp tục tập trung nguồn vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa với thời hạn và lãi suất hợp lý để phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn.
Mở rộng, tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp để đảm bảo đủ nguồn vốn thu mua, tạm trữ thóc, gạo cho người nông dân trong vụ Hè Thu, tới đây là vụ Thu Đông nhằm góp phần ổn định giá thóc gạo, đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa.
Phó Thống đốc NHNN cũng cho hay, ngành ngân hàng sẽ thực hiện nghiêm túc quy định về trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; trong đó, có ngành lúa gạo. Cùng đó, tiết giảm mọi chi phí hoạt động không cần thiết để dành nguồn lực giảm lãi suất vay; thực hiện cam kết đồng thuận giảm lãi suất cho vay lên tới 1%/năm trong các tháng cuối năm như kế hoạch đã đăng ký với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam theo chỉ đạo của NHNN.
Bên cạnh đó, ngân hàng sẽ linh hoạt áp dụng các hình thức bảo đảm tiền vay, xem xét cho vay không có tài sản đảm bảo trên cơ sở quản lý dòng tiền. Tiếp tục cải tiến quy trình, thủ tục cho vay, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay, đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng để tạo thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng.
“Ngành ngân hàng cũng chủ động tiếp cận các doanh nghiệp, thương nhân lúa gạo và thỏa thuận các nội dung liên quan theo nguyên tắc tín dụng thương mại, phù hợp quy định pháp luật về cấp tín dụng. Đồng thời, tuyên truyền mạnh để người dân, doanh nghiệp nắm bắt đầy đủ các chính sách, sản phẩm tín dụng ngân hàng và chủ động tiếp cận với nguồn vốn tín dụng ngân hàng” - Phó thống đốc Đào Minh Tú nói.
Tính đến cuối tháng 7/2021, dư nợ ngành lúa gạo đạt 144.657 tỷ đồng, tăng 11,33% so với cuối năm 2020. Riêng tại Đồng bằng sông Cửu Long, dư nợ ngành lúa gạo đạt 74.139 tỷ đồng, tăng 15,45% và chiếm 51,25% dư nợ lúa gạo toàn quốc.
Từ đầu năm 2021 tới nay, các tổ chức tín dụng tại ĐBSCL đã cấp hạn mức tín dụng khoảng 56.000 tỉ đồng cho các doanh nghiệp, thương nhân thu mua, tạm trữ lúa gạo, đã giải ngân với tổng doanh số lũy kế 93.000 tỉ đồng để thu mua gần 7,3 triệu tấn gạo. Dư nợ thu mua, tiêu thụ đến cuối tháng 8/2021 ước đạt 51.500 tỷ đồng, tăng 22% so với năm 2020, chiếm 92% hạn mức được cấp.
