Bước vào quý II/2025, ngành thủy sản được kỳ vọng sẽ tăng tốc nhờ những tín hiệu tích cực từ thị trường xuất khẩu, đồng thời cũng là thời cơ tranh thủ xuất khẩu trước thời gian điều chỉnh thuế quan của Mỹ.
Tuy nhiên, bức tranh kinh doanh thực tế của các doanh nghiệp lại phản ánh một sự phân hóa sâu sắc. Trong khi nhóm dẫn đầu ghi nhận kết quả ấn tượng cả về doanh thu và lợi nhuận, không ít doanh nghiệp khác vẫn đang trên hành trình phục hồi với nhiều thách thức phía trước.
Nhóm kinh doanh bứt phá
Dẫn đầu đà tăng trưởng trong quý II/2025 phải kể đến Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (HoSE: VHC). Dù doanh thu thuần chỉ đi ngang, đạt 3.193 tỷ đồng, nhưng nhờ tiết giảm giá vốn và chi phí tài chính, lợi nhuận sau thuế của công ty tăng mạnh 53%, lên 522 tỷ đồng, mức cao nhất trong 7 quý trở lại đây. Lũy kế 6 tháng, Vĩnh Hoàn lãi sau thuế 733 tỷ đồng, tăng 38% so với cùng kỳ.
Một trường hợp bứt phá ngoạn mục khác là Công ty Cổ phần Nam Việt (HoSE: ANV). Nhờ sản lượng và giá bán tăng đồng thời, Nam Việt ghi nhận doanh thu quý II tăng 45%, đạt 1.726 tỷ đồng. Đặc biệt, công ty đã đảo chiều mạnh mẽ từ khoản lỗ hơn 2 tỷ đồng cùng kỳ năm trước sang mức lãi sau thuế 332 tỷ đồng, cao nhất kể từ năm 2019. Sau nửa đầu năm, Nam Việt đã vượt kế hoạch lợi nhuận cả năm.
Năm 2025, công ty lên kế hoạch kinh doanh với doanh thu đạt 6.200 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 500 triệu đồng. Như vậy, chỉ sau 6 tháng đầu năm, công ty đã vượt chỉ tiêu lợi nhuận và hoàn thành 46% kế hoạch doanh thu.
Tương tự, Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (UPCoM: MPC) cũng cho thấy sự hồi phục ấn tượng. Dù doanh thu quý II/2025 giảm nhẹ 3% còn 3.620 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế tăng gấp 4,3 lần so với cùng kỳ, đạt 165 tỷ đồng. Nhờ tập trung sản xuất các mặt hàng giá trị gia tăng và tiết giảm chi phí bán hàng, Minh Phú đã đạt mức lợi nhuận cao nhất từ quý I/2023.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, Minh Phú ghi nhận doanh thu thuần đạt 6.468 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ, song lợi nhuận sau thuế tăng gấp 4 lần, lên mức 182 tỷ đồng. So với kế hoạch lợi nhuận sau thuế cả năm 997 tỷ đồng, công ty đã hoàn thành 18% mục tiêu.
Không kém phần tích cực là Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển I.D.I (HoSE: IDI), doanh nghiệp có mức tăng trưởng lợi nhuận quý II/2025 lên tới 83%, đạt 33 tỷ đồng. Trong bối cảnh doanh thu đi ngang, công ty vẫn cải thiện biên lợi nhuận nhờ giá bán và tỉ giá ngoại tệ thuận lợi. Sau 6 tháng đầu năm 2025, IDI lãi ròng 62 tỷ đồng và hoàn thành hơn 42% kế hoạch năm.
Năm 2025, IDI lên kế hoạch kinh doanh với mục tiêu doanh thu đạt 8.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 170 tỷ đồng. Như vậy, kết thúc nửa đầu năm, công ty đã thực hiện được lần lượt 43% kế hoạch doanh thu và 42% mục tiêu lợi nhuận.
Lợi nhuận bị bào mòn trước gánh nặng chi phí
Trái ngược với nhóm dẫn đầu, một số doanh nghiệp dù ghi nhận doanh thu tăng mạnh nhưng lợi nhuận lại tăng chậm hoặc vẫn ở mức thấp do gặp áp lực lớn về chi phí.
Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta (HoSE: FMC) là ví dụ điển hình. Quý II/2025, doanh thu của công ty tăng 50%, đạt 1.876 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ tăng 22% lên 102 tỷ đồng. Nguyên nhân chính đến từ chi phí bán hàng và thuế phòng vệ thương mại tăng mạnh. Đặc biệt, riêng thuế chống bán phá giá và thuế đối ứng tại Mỹ đã khiến chi phí tăng thêm gần 84 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, dù doanh thu tăng 43%, lợi nhuận của Sao Ta lại giảm nhẹ còn 139 tỷ đồng.
Trong khi đó, Công ty Cổ phần Thủy sản Mekong (HoSE: AAM) có bước tiến đáng ghi nhận, nhưng quy mô và hiệu quả vẫn còn hạn chế. Doanh thu quý II/2025 tăng tới 88%, đạt 64 tỷ đồng, giúp công ty chuyển từ lỗ sang lãi nhẹ 1,1 tỷ đồng. Lũy kế nửa đầu năm, Thủy sản Mekong lãi ròng 2,3 tỷ đồng, cải thiện rõ rệt so với khoản lỗ 3,6 tỷ đồng cùng kỳ năm trước, song vẫn là con số khá khiêm tốn so với mặt bằng ngành.
Có thể thấy, kết quả kinh doanh quý II/2025 cho thấy bức tranh đa màu rõ rệt trong ngành thủy sản. Nhóm doanh nghiệp lớn với chiến lược tập trung vào sản phẩm giá trị gia tăng, kiểm soát chi phí và tận dụng tốt cơ hội từ thị trường xuất khẩu đã vươn lên mạnh mẽ. Trong khi đó, những doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như chi phí logistics, thuế phòng vệ thương mại… vẫn đang đối mặt với áp lực lớn về lợi nhuận.
Nhiều ẩn số phía trước ngành thủy sản
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ. Tôm và cá tra là hai sản phẩm chủ lực, lần lượt mang về 2,07 tỷ USD và 1 tỷ USD.
Trong khi đó, cá ngừ giảm gần 2% do ảnh hưởng của thuế quan và chiến sự tại Trung Đông. Thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, ASEAN tiếp tục tăng trưởng tốt. Riêng thị trường Mỹ giảm mạnh trong tháng 6 do lo ngại thuế đối ứng, nhưng nhờ đợt đẩy hàng sớm trước ngày 9/7, xuất khẩu 6 tháng sang Mỹ vẫn tăng 15,7%, đạt gần 900 triệu USD.
Nửa đầu năm 2025, ngành thủy sản khởi sắc với nhiều doanh nghiệp tăng trưởng mạnh, nhưng thuế quan từ Mỹ vẫn là rào cản lớn, tạo ra nhiều rào cản cho xuất khẩu nửa cuối năm 2025.
Tuy vậy, bức tranh xuất khẩu những tháng cuối năm vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo VASEP, việc Mỹ áp thuế 20% với hàng xuất khẩu Việt Nam khiến doanh nghiệp chịu sức ép lớn hơn về chi phí đầu vào, thương lượng giá bán, cũng như tiến độ giao hàng.
Tuy nhiên, với năng lực chế biến được đầu tư bài bản và xu hướng chuyển dịch từ xuất khẩu thô sang chế biến sâu ngày càng rõ nét, Việt Nam đang sở hữu nhiều dư địa để điều chỉnh chiến lược và thích ứng nhanh hơn với biến động thương mại.
Cùng đó, thủy sản Việt Nam vẫn có lợi thế ở một số mặt hàng do một số nước đối thủ cũng bị áp thuế tương tự như Việt Nam. Riêng các sản phẩm cá tra chế biến sâu thuộc mã HS16 đạt 26 triệu USD, tăng tới 48% nhờ nhiều doanh nghiệp đã chủ động "gom hàng" trước thời điểm áp thuế.
Tuy nhiên, hiệp hội này cũng cho rằng, các doanh nghiệp cũng cần tính toán kỹ lưỡng về tỷ suất lợi nhuận, chi phí logistics và điều kiện hợp đồng khi xuất khẩu sang Mỹ do việc chính thức áp dụng mức thuế mới sẽ trực tiếp ảnh hưởng tới khả năng duy trì đơn hàng dài hạn. Việc đa dạng hóa thị trường, mở rộng hệ thống phân phối tại châu Âu, Trung Đông hoặc Mỹ Latinh nên tiếp tục được xem là chiến lược dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng.
