Lính Ukraine trong cuộc tập trận gần Donbass.
Tàu chiến và máy bay chiến đấu của Nga đã tiến hành các cuộc tập trận rầm rộ trên biển trong tuần này, mang đến những lo ngại về việc Nga đang muốn tiến hành một cuộc tấn công sau khi điều động hàng chục nghìn quân đến sát biên giới với Ukraine.
Đã có nhiều câu hỏi về tính toán của Tổng thống Vladimir Putin. Ông đang chuẩn bị một cuộc đối đầu quân sự với Ukraine? Hay nhà lãnh đạo Nga chỉ đơn thuần là chuẩn bị cho một tình huống nguy hiểm, phô trương lực lượng để cảnh báo đối thủ?
Sau sự kiện sáp nhập Crimea vào năm 2014 và khủng hoảng Donbass, quan hệ Ukraine và Nga đã trở nên căng thẳng dọc theo biên giới suốt 6 năm qua. Tuy nhiên, kịch bản về một cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Ukraine sẽ là một sự leo thang nghiêm trọng ở sườn phía Đông của châu Âu.
Nga muốn đối thủ sống trong lo sợ
“Sẽ không có ý nghĩa gì nếu Tổng thống Putin quyết định tấn công Ukraine ngay bây giờ nhưng rõ ràng ông ấy có ý định khiến mọi người tin rằng Nga đang sẵn sàng xuyên phá Ukraine”, một quan chức tình báo Baltic, người theo dõi sát sao hành động của Nga gần đây, nói với tờ Insider.
"Các đơn vị tham gia tập trận dường như được lựa chọn kỹ lưỡng cho khả năng tấn công, thêm vào số lượng hậu cần và hỗ trợ hậu tuyến là điều đáng lưu ý khác”.
Nga đã liên tục công kích các động thái gần đây của chính phủ Ukraine khi trừng phạt các nhà tài phiệt và đóng cửa kênh truyền thông được coi là có sự ủng hộ đối với Nga, cho rằng các bước đi này là một phần trong kế hoạch của Ukraine và người Mỹ, nhằm phá tan sự phản kháng của phe ly khai.
Hồi đầu tuần, Nga tuyên bố sẽ hạn chế quyền tự do đi lại của các tàu quân sự nước ngoài ở Biển Đen và Biển Azov, một tuyên bố thu hút sự phản đối ngay lập tức từ bộ Ngoại giao Mỹ, cơ quan cảnh báo động thái này tương đương với việc đe dọa phong tỏa lực lượng hải quân đồng minh của mình.
Một quan chức tình báo quân sự của NATO ở Brussels đã cảnh báo về sự không thấu hiểu giữa phương Tây và Nga, cho rằng liên minh đã đánh giá thấp sự táo bạo của ông chủ Điện Kremlin.
“Tổng thống Putin luôn tin rằng có một âm mưu nhằm phá vỡ ảnh hưởng của Nga ở những nơi như Ukraine, Georgia, Ba Lan, v.v..”, quan chức này nhấn mạnh.
“Thật đáng ngại khi nhiều người nói rằng họ không tin ông Putin sắp tấn công Ukraine. Trên thực tế, nếu tin rằng có một mối đe dọa, ông ấy luôn có khả năng sẽ hành động".
Chỉ cần một tia lửa, chiến tranh sẽ kích hoạt
Ukraine đang kêu gọi sự hỗ trợ bằng tên lửa Patriot từ Mỹ.
Đồng tình với quan điểm trên, tờ AntiWar cho rằng, lời cảnh báo nghiêm khắc của Tổng thống Putin về việc không được vượt qua "lằn ranh đỏ" của Nga cần phải được xem xét một cách nghiêm túc.
Không phải ngẫu nhiên khi Nga tăng cường khả năng quân sự để sẵn sàng đáp trả bất kỳ hành động khiêu khích nào từ phía Ukraine và Mỹ.
Trong bài phát biểu hôm 22/4, Tổng thống Putin mở đầu một cách nhẹ nhàng khi nói Nga muốn có "mối quan hệ tốt đẹp ... bao gồm cả với những quốc gia mà hai bên vốn không hòa thuận với nhau gần đây”.
“Chúng tôi thực sự không muốn đốt cháy cây cầu”, nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh.
Trong một nỗ lực rõ ràng nhằm cảnh giác những kẻ khiêu khích không chỉ ở Kiev, mà còn ở Washington và các thủ đô NATO khác, ông Putin đã cảnh báo thêm:
“Nhưng nếu ai đó nhầm về mục đích tốt của chúng tôi là lãnh cảm hoặc yếu đuối, và có ý định đốt cháy hay cho nổ tung những cây cầu này, họ nên biết rằng phản ứng của Nga sẽ tương xứng, thần tốc và cứng rắn”.
“Những kẻ đứng sau những hành động khiêu khích đe dọa lợi ích cốt lõi của nền an ninh chúng tôi sẽ phải hối hận… Đồng thời, tôi muốn nói rõ rằng, chúng tôi có đủ kiên nhẫn, trách nhiệm, chuyên nghiệp, tự tin và chắc chắn về mục tiêu của mình, cũng như ý thức chung, khi đưa ra quyết định dưới bất kỳ hình thức nào. Nhưng tôi hy vọng rằng sẽ không ai nghĩ đến việc vượt qua lằn ranh đỏ của Nga. Điều mà chúng tôi sẽ xác định trong các trường hợp cụ thể”.
Nhận định về động thái tập trung quân sự của Nga gần đây, người đứng đầu về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell hồi đầu tuần cảnh báo, chỉ cần "một tia lửa" để khiến cuộc đối đầu nổ ra và "tia lửa này có thể bùng lên ở bất cứ đâu".
Người Mỹ và Ukraine nên nhớ rằng, chỉ cần một tia lửa từ khẩu súng lục do Gavrilo Princip sử dụng để ám sát Thái tử Ferdinand của Áo vào ngày 28/6/1914, Thế chiến 1 và sau đó là Thế chiến 2 đã bùng nổ.
