Theo thông báo ngày 1/9 của Bộ Nội vụ do Taliban điều hành, trận động đất mạnh 6 độ Richter xảy ra lúc 23h47 đêm 31/8 (giờ địa phương) tại tỉnh Nangarhar, miền Đông Afghanistan, gần biên giới Pakistan, đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 800 người và khiến hơn 2.800 người khác bị thương.
Tâm chấn động đất ở Afghanistan. Ảnh: Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ USGC
Tâm chấn được xác định ở độ sâu khoảng 10km, chủ yếu tàn phá hai tỉnh Kunar và Nangarhar. Riêng Kunar ghi nhận tới 610 người thiệt mạng và 3 ngôi làng bị san phẳng hoàn toàn. Hàng trăm ngôi nhà khác bằng đất và đá bị đổ sập, vùi lấp nhiều người dân trong đống đổ nát.
Trực thăng quân sự liên tục chở người bị thương và thi thể ra khỏi vùng thảm họa, trong khi binh sĩ, bác sĩ và người dân cùng phối hợp khiêng cáng, đưa nạn nhân lên xe cứu thương. Bộ Quốc phòng Afghanistan cho biết 40 chuyến bay đã vận chuyển hơn 420 người chết và bị thương.
Afghanistan vừa trải qua một trong những thảm họa động đất tồi tệ nhất trong nhiều năm.
Các quan chức y tế công cộng cho biết, nhiều khu vực chưa thể báo cáo số thương vong và "con số dự kiến sẽ thay đổi". Theo người phát ngôn chính của chính quyền Taliban, ông Zabihullah Mujahid, "mọi nguồn lực hiện có sẽ được huy động để cứu sống người dân".
Được biết, các tòa nhà ở Afghanistan thường là nhà thấp tầng, chủ yếu bằng bê tông và gạch, còn nhà ở nông thôn và vùng xa xôi hẻo lánh làm bằng gạch bùn và gỗ. Nhiều ngôi nhà được xây dựng kém chất lượng.
Xe cứu thương chở nạn nhân trận động đất tại một bệnh viện ở tỉnh Kunar, Afghanistan, ngày 1/9/2025. Ảnh: Xinhua
Một người dân ở huyện Nurgal, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Kunar, cho biết gần như toàn bộ ngôi làng đã bị sập.
"Trẻ em nằm dưới đống đổ nát. Người già cũng nằm dưới đống đổ nát. Người trẻ cũng nằm dưới đống đổ nát. Chúng tôi cần sự giúp đỡ ở đây", người này khẩn khoản. "Chúng tôi cần mọi người đến đây và tham gia cùng chúng tôi. Hãy để chúng tôi đưa những người bị chôn vùi ra ngoài. Hiện không ai có thể đưa thi thể ra khỏi đống đổ nát".
Miền Đông Afghanistan là vùng núi, với những khu vực hẻo lánh. Trận động đất đã làm gián đoạn thông tin liên lạc.
Sadiqullah, sống tại khu vực Maza Dara, Nurgal, cho biết anh bị đánh thức với tiếng nổ lớn nghe như một cơn bão đang ập đến. Anh chạy đến nơi các con đang ngủ và cứu được ba đứa trẻ. Khi Sadiqullah định quay lại để cứu những người còn lại trong gia đình thì căn phòng đổ sập xuống người anh.
"Ban đầu tôi bị chôn vùi một nửa và không thể thoát ra ngoài", anh nói qua điện thoại từ Bệnh viện Nangarhar. "Vợ và hai con trai tôi đã chết, cha tôi bị thương và đang nằm viện cùng tôi. Chúng tôi bị mắc kẹt trong ba đến bốn giờ cho đến khi người dân từ các khu vực khác đến và kéo tôi ra". Sadiqullah nói rằng anh cảm thấy như cả ngọn núi đang rung chuyển.
Trước đó, tháng 10/2023, Afghanistan từng chứng kiến hơn 2.000 người thiệt mạng trong trận động đất 6,3 độ richter ở miền Tây - một trong những thảm họa thiên tai tồi tệ nhất nhiều năm qua. Nỗi lo sợ lịch sử lặp lại đang bao trùm người dân Nangarhar sau đêm địa chấn trong bối cảnh con số thương vong tiếp tục gia tăng chóng mặt.
Tháng 6/2022, một trận động đất 6,1 độ richter ở nước này cũng khiến ít nhất 1.000 người thiệt mạng.
Afghanistan vốn nằm ở điểm giao nhau của các mảng kiến tạo Ấn Độ và Á-Âu, khiến quốc gia này thường xuyên hứng chịu những trận động đất chết người.
Các chuyên gia cảnh báo, với địa hình núi non hiểm trở, hạ tầng yếu kém và nhà cửa chủ yếu xây bằng đất đá, người dân Afghanistan tiếp tục là nạn nhân dễ bị tổn thương trước thiên tai trong khi nguồn lực ứng phó còn quá hạn chế.
M.H (t/h theo Lao Động, VTC News)
