Trong bối cảnh các cuộc không kích của Nga vẫn tiếp diễn, Ukraine gần đây xác nhận rằng họ kỳ vọng sẽ sớm nhận được các máy bay chiến đấu từ các đối tác phương Tây, bao gồm cả tiêm kích JAS 39 Gripen của Thụy Điển, bên cạnh các máy bay Mirage 2000 của Pháp và F-16 của Mỹ.
Thông tin trên được Trung tướng Ivan Havryliuk, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với BBC News Ukraine.
Theo ông Havryliuk, Ukraine đang mong đợi các lô máy bay chiến đấu mới, bao gồm cả Gripen, để tăng cường khả năng phòng thủ trên không. Tuy nhiên, ông từ chối cung cấp chi tiết về thời gian giao hàng hoặc số lượng máy bay.
"Khi các bạn thấy chúng bay trên bầu trời Ukraine, các bạn sẽ hiểu", Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine nói.
Đây là lần đầu tiên một quan chức cấp cao của Ukraine công khai đề cập đến tiêm kích Gripen trong danh sách các máy bay dự kiến nhận được.
Một chiếc tiêm kích JAS 39 Gripen của Thụy Điển bay qua đaolr Gotland ở Biển Baltic. Ảnh: NY Times
Thụy Điển trước đây đã từng đề nghị cung cấp máy bay chiến đấu Gripen cho Ukraine, nhưng Ukraine đã từ chối và chuyển sang F-16. Lý do của Kiev là việc tích hợp những máy bay này cùng với F-16 cùng lúc sẽ là quá tải.
Hiện tại, Ukraine đã vận hành khoảng 50 máy bay F-16 do Hà Lan, Đan Mạch và Na Uy cung cấp. Bỉ cũng cam kết giao thêm một số tiêm kích F-16 trong tháng 9, trong tổng số 30 chiếc mà nước này đã hứa hỗ trợ. Ngoài ra, Na Uy cũng tuyên bố sẽ cung cấp số lượng F-16 gấp đôi so với thông báo ban đầu.
Mặc dù hiện Ukraine đang bày tỏ sự lạc quan về việc nhận được Gripen, phía Thụy Điển lại tỏ ra thận trọng.
Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson gần đây cho biết Stockholm chỉ sẵn sàng thảo luận về việc bán Gripen sau khi cuộc chiến kết thúc, điều này dường như mâu thuẫn với phát biểu của ông Havryliuk.
Ông Johan Hjelmstrand, thư ký báo chí của Bộ trưởng Jonson, cũng nhấn mạnh với tờ Expressen: "Công việc đang được tiến hành và chúng tôi không có thông tin mới để cung cấp về vấn đề này".
Trên tạp chí The Aviationist, các nhà phân tích cho rằng Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine có thể đã ám chỉ đến các thỏa thuận hậu chiến trong tương lai thay vì các đợt giao hàng sắp tới, gây ra sự không chắc chắn đáng kể về thời điểm và phạm vi của bất kỳ vụ chuyển giao Gripen nào.
Việc đưa Gripen vào lực lượng không quân Ukraine có thể mang lại nhiều lợi ích, nhờ khả năng hoạt động phân tán từ các đường băng tạm thời và yêu cầu hậu cần thấp, theo tạp chí hàng không quân sự nổi tiếng.
Gripen được trang bị hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến, radar chống nhiễu và các vũ khí tương thích với NATO, bao gồm tên lửa không đối không tầm xa Meteor.
Tuy nhiên, việc tích hợp một loại máy bay mới vào đội hình vốn đã đa dạng của Ukraine sẽ là một thách thức lớn, The Aviationist cho hay.
Hiện tại, Ukraine đã phải quản lý nhiều loại máy bay khác nhau, đòi hỏi chuỗi cung ứng và hỗ trợ kỹ thuật riêng biệt. Việc thêm Gripen vào danh sách này có thể làm phức tạp hơn vấn đề hậu cần, đặc biệt trong bối cảnh giao tranh đang diễn ra.
Ngoài ra, việc đào tạo phi công và nhân viên mặt đất để vận hành Gripen cũng sẽ mất nhiều tháng, tương tự như chương trình F-16.
Hiện tại, Gripen vẫn chỉ là một khả năng "dự kiến" chứ chưa phải là một khả năng đã được xác nhận.
Các phát biểu của ông Havryliuk nhấn mạnh nỗ lực của Ukraine nhằm đảm bảo thêm các máy bay chiến đấu hiện đại (bao gồm cả các mẫu máy bay phương Tây đã được chuyển giao, như F-16 và Mirage 2000), nhưng khả năng tiêm kích Thụy Điển xuất hiện trên bầu trời Ukraine vẫn còn là một câu hỏi mở.
Minh Đức (Theo Ukrainska Pravda, Aviationist)
