Các nền dân chủ giàu có nhất thế giới đang xem xét bước đi mạnh tay nhất nhằm vào hoạt động thương mại dầu mỏ của Moscow kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine gần 4 năm trước.
Reuters ngày 5/12 dẫn 6 nguồn thạo tin cho biết, các nước G7 và EU đang thảo luận về việc cấm hoàn toàn các dịch vụ hàng hải phương Tây đối với dầu Nga.
Lệnh cấm được đề xuất sẽ xóa bỏ hệ thống giá trần hiện tại và chặn đứng hoạt động thương mại đường biển siêu lợi nhuận mà Nga đang tiến hành thông qua phần lớn tàu bè và bảo hiểm phương Tây – vốn hiện vẫn đang vận chuyển một lượng lớn nhiên liệu xuất khẩu của gã khổng lồ Á-Âu.
Hiện tại, hơn 1/3 lượng dầu Nga được vận chuyển bằng tàu và dịch vụ của phương Tây, chủ yếu đến Ấn Độ và Trung Quốc. Nhiều tàu trong số này thuộc sở hữu của các quốc gia hàng hải hàng đầu EU như Hy Lạp, Cyprus và Malta, và được bảo hiểm bởi các công ty Anh, châu Âu.
Nếu mạch hậu cần này bị cắt đứt, Nga sẽ buộc phải phụ thuộc nhiều hơn vào "hạm đội bóng tối" – mạng lưới hàng trăm tàu chở dầu cũ kỹ, hoạt động mờ ám, không có bảo hiểm phương Tây và thường vi phạm tiêu chuẩn an toàn, nhằm lách các lệnh trừng phạt.
Đề xuất mới sẽ xóa bỏ hệ thống giá trần hiện tại và chặn đứng hoạt động thương mại đường biển siêu lợi nhuận mà Nga đang tiến hành thông qua phần lớn tàu bè và bảo hiểm phương Tây. Ảnh: Splash247
Biện pháp kể trên đang được xem xét để đưa vào gói trừng phạt tiếp theo của EU, dự kiến vào đầu năm 2026, 3 trong số các nguồn tin của Reuters cho biết. Brussels hy vọng sẽ phối hợp quyết định của mình với một thỏa thuận rộng hơn của G7 trước khi chính thức bổ sung nó vào đề xuất lập pháp.
Các cuộc thảo luận kỹ thuật trong G7 hiện do quan chức Anh và Mỹ dẫn dắt. Tuy nhiên, lập trường cuối cùng của Washington sẽ phụ thuộc vào chiến lược của chính quyền Tổng thống Donald Trump, đặc biệt khi Mỹ đang làm trung gian đàm phán hòa bình Nga-Ukraine, 4 nguồn tin tiết lộ với Reuters.
Nếu được thông qua, lệnh cấm dịch vụ hàng hải này sẽ là đòn phong tỏa gần như tuyệt đối nhất mà G7 và EU từng giáng xuống dầu mỏ Nga kể từ khi xung đột ở Ukraine bùng phát vào năm 2022.
Sức mạnh của đòn trừng phạt này cũng vượt xa cơ chế trần giá hiện hành – hiện ở mức 47,60 USD/thùng, đã bị chính quyền Trump từ chối ủng hộ hạ thêm.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), Nga đã xuất khẩu 44% lượng dầu của mình trên các tàu chở dầu thuộc "hạm đội bóng tối" vào tháng 10, 18% trên các tàu không bị trừng phạt, và 38% trên các tàu chở dầu liên kết với các công ty từ các quốc gia G7, EU và Australia.
Dữ liệu hàng hải từ Lloyd's List Intelligence cho thấy tổng số tàu vận chuyển dầu bị hạn chế từ Nga, Iran và Venezuela hiện đã lên tới 1.423 chiếc.
Chính quyền các nước phương Tây tuyên bố mục tiêu của động thái cứng rắn mới là nhằm bóp nghẹt nguồn thu của Điện Kremlin tài trợ cho chiến dịch quân sự ở Ukraine mà vẫn duy trì ổn định thị trường toàn cầu.
Một lệnh cấm toàn diện dịch vụ hàng hải được kỳ vọng sẽ khiến Nga hoặc phải mở rộng gấp rút "hạm đội bóng tối" vốn đã xuống cấp và rủi ro cao, hoặc chấp nhận giảm mạnh lượng dầu xuất khẩu.
Các chính phủ ở Washington, London, Brussels và Ottawa đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Minh Đức (Theo India Today, PRM)
