Liên minh châu Âu (EU) vừa chính thức vạch rõ "lằn ranh đỏ": Các quy định kỹ thuật số (đặc biệt là Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số - DMA và Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số - DSA) không nằm trên bàn đàm phán thương mại với Mỹ, bất chấp áp lực mạnh mẽ từ Washington.
Trong cuộc phỏng vấn với Politico hôm 26/11, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách cạnh tranh Teresa Ribera đã công khai cáo buộc Mỹ sử dụng chiến thuật "tống tiền" khi liên kết vấn đề thuế quan thép-nhôm với việc yêu cầu EU sửa đổi quy tắc kỹ thuật số.
"Đó là tống tiền… Việc họ có ý định làm vậy không có nghĩa là chúng tôi chấp nhận kiểu tống tiền đó", bà Ribera nói, nhấn mạnh thêm rằng, "Quy định kỹ thuật số là vấn đề chủ quyền" và "không phải vấn đề để đàm phán" trong các cuộc thảo luận thương mại.
Trước đó, tại một cuộc họp ở Brussels hôm 24/11, các Bộ trưởng EU đã yêu cầu Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer thực hiện thỏa thuận thương mại đã ký hồi tháng 7, bao gồm việc giảm thuế quan của Mỹ đối với thép của EU và xóa bỏ thuế đối với các sản phẩm như rượu mạnh và rượu vang.
Ông Lutnick trả lời rằng trước tiên EU phải làm cho các quy định kỹ thuật số của khối này "cân bằng hơn". Vị Bộ trưởng Mỹ không nêu rõ những thay đổi mà Washington đang tìm kiếm, nhưng cho rằng các quy định cân bằng có thể thu hút hàng nghìn tỷ USD đầu tư cho EU.
Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách cạnh tranh Teresa Ribera trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg, tháng 6/2025. Ảnh: Bloomberg
Các quan chức châu Âu diễn giải phát biểu của ông Lutnick là một cuộc tấn công vào các quy định công nghệ chủ chốt của EU, bao gồm Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA).
Trong khi đó, Washington coi DMA là hành vi phân biệt đối xử vì các nền tảng công nghệ lớn mà quy tắc này điều chỉnh – như Microsoft, Google hay Amazon – hầu hết đều là của Mỹ.
Washington cũng phản đối Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), vốn tìm cách hạn chế phát ngôn trực tuyến bất hợp pháp, vì cho rằng nó được thiết kế để hạn chế các nền tảng mạng xã hội như X của Elon Musk.
Bà Ribera lập luận rằng các quy tắc này là vấn đề chủ quyền và không nên được đưa vào phạm vi đàm phán thương mại.
"Chúng tôi tôn trọng các quy tắc, bất kể họ có quy tắc nào cho thị trường của họ: từ kỹ thuật số đến y tế, thép, ô tô…", vị quan chức EU nói khi đề cập đến Mỹ. "Đó là vấn đề của họ. Đó là quy định và chủ quyền của họ. Vì vậy, họ cũng phải làm như vậy với quy tắc của EU".
Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách công nghệ Henna Virkkunen, người đồng chịu trách nhiệm giám sát DMA cùng bà Ribera, đã lặp lại quan điểm rằng bộ quy tắc kỹ thuật số của châu Âu không phải để đàm phán.
Hồi đầu tuần, bà Virkkunen đã trình bày gói đơn giản hóa của EU, bao gồm cả đề xuất tổng thể về kỹ thuật số, với các đối tác Mỹ. Gói này được trình bày như một nỗ lực tập trung vào EU nhằm giảm bớt thủ tục hành chính rườm rà, nhưng một số tiếng nói lại cho rằng đây là nỗ lực nhằm giải quyết những lo ngại của các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ về quy định.
Dù vậy, nội bộ EU cũng xuất hiện một số tiếng nói mềm dẻo hơn. Phát biểu bên lề cuộc họp ở Brussels hôm 24/11, Bộ trưởng Kinh tế Đức Katherina Reiche bày tỏ Berlin muốn "có cơ hội tham gia thế giới kỹ thuật số" và ngụ ý sẵn sàng điều chỉnh một phần DMA/DSA để thu hút đầu tư Mỹ.
Nỗ lực vận động hành lang của Washington nhằm nới lỏng các quy tắc kỹ thuật số của EU diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang thúc đẩy chiến dịch tương tự tại các khu vực pháp lý nước ngoài.
Đầu tháng này, Hàn Quốc đã nhượng bộ trước các nỗ lực vận động hành lang của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump và rút lại đề xuất về chế độ cạnh tranh kỹ thuật số của chính mình.
Đại diện Thương mại Mỹ đang chuẩn bị báo cáo năm 2026 và khởi động một vòng tham vấn khác trong những tuần tới.
Trong khi đó, Ủy ban châu Âu – cơ quan điều hành EU – đang tiến hành đánh giá các quy tắc trong khuôn khổ "Kiểm tra Tính Công bằng Kỹ thuật số", và quá trình đánh giá DMA cũng đang diễn ra.
Việc Washington liên tục gây sức ép và có những tiếng nói khác ở EU, câu hỏi không chỉ nằm ở nội dung đánh giá mà còn là liệu DMA có thể tồn tại được trong cuộc chiến thương mại hay không.
Minh Đức (Theo Politico, Yahoo!Finance)
