Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố một loạt mức thuế quan nặng nề mới, đánh dấu bước leo thang mạnh mẽ nhất trong cuộc chiến thương mại toàn cầu kể từ thông báo thuế quan "Ngày giải phóng" của ông hồi tháng 4.
Các biện pháp mới này, dự kiến có hiệu lực từ tuần tới, nhắm vào dược phẩm, xe tải hạng nặng, đồ nội thất và các sản phẩm cải tạo nhà cửa, với mức thuế lên đến 100%, nhằm buộc các công ty nước ngoài phải xây dựng nhà máy tại Mỹ.
"Chúng tôi sẽ áp dụng thuế quan 100% đối với bất kỳ sản phẩm dược phẩm có thương hiệu hoặc được cấp bằng sáng chế nào, trừ khi công ty đó đang xây dựng nhà máy sản xuất dược phẩm tại Mỹ", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social vào cuối ngày 25/9.
"Vừa khởi công, đang thi công – đó là thỏa thuận. Không có ngoại lệ", ông nhấn mạnh, ám chỉ đến các giai đoạn xây dựng một nhà máy sản xuất mới.
Thông báo trên là hành động thương mại cứng rắn nhất của ông Trump kể từ loạt thuế quan "có đi có lại" mà nhà lãnh đạo Mỹ công bố vào ngày 2/4 – ngày ông gọi là "Ngày giải phóng", áp đặt các mức thuế quan nặng nề đối với hầu hết các đối tác thương mại của Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Getty Images
Đợt áp thuế mới nhất của ông Trump, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/10, cũng bao gồm mức thuế 50% đối với tủ bếp và bàn trang điểm phòng tắm, 30% đối với đồ nội thất bọc nệm và 25% đối với xe tải hạng nặng.
Trong một bài đăng riêng, Tổng thống Trump nói về mức thuế 25% đối với "tất cả xe tải hạng nặng được sản xuất tại các nơi khác trên thế giới" nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất Mỹ như Peterbilt, Kenworth, Freightliner, Mack Trucks và các hãng khác.
Các công ty nước ngoài cạnh tranh với các nhà sản xuất này tại thị trường Mỹ bao gồm Volvo của Thụy Điển và Daimler của Đức, bao gồm các thương hiệu Freightliner và Western Star.
Tổng thống Mỹ cho biết mức thuế xe tải được áp dụng "vì nhiều lý do, nhưng trên hết, là vì mục đích an ninh quốc gia".
Đầu năm nay, chính quyền Trump đã khởi động một cuộc điều tra theo Điều 232 đối với việc nhập khẩu xe tải để "xác định ảnh hưởng đối với an ninh quốc gia", tạo tiền đề cho thông báo hôm 25/9.
Ở Mỹ, Điều 232 là một điều khoản của Luật Thương mại trao cho Tổng thống quyền hạn rộng rãi trong việc áp đặt thuế quan hoặc các hạn chế khác đối với hàng nhập khẩu khi chúng bị coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.
Ông Trump đã sử dụng rộng rãi Mục 232 để khởi xướng các cuộc điều tra và áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu, một phần trong nỗ lực thúc đẩy sản xuất tại Mỹ và trừng phạt các quốc gia mà ông cho là đang lợi dụng Mỹ.
"Đồ nội thất và tủ bếp đang tràn ngập nước Mỹ. Xe tải hạng nặng và phụ tùng đang gây tổn hại cho chính các nhà sản xuất của chúng ta. Thuế quan là cần thiết – vì an ninh quốc gia và các lý do khác", ông Trump viết trên Truth Social.
Theo Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ, trong năm 2022, hàng nhập khẩu, chủ yếu từ châu Á, chiếm 60% tổng lượng đồ nội thất được bán ra, bao gồm 86% tổng lượng đồ nội thất gỗ và 42% tổng lượng đồ nội thất bọc nệm.
Nhưng "đòn" thuế quan mới nhất cũng làm dấy lên lo ngại về lạm phát trong nền kinh tế Mỹ – nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tổng thống Trump đang thực hiện lời hứa tái thiết ngành sản xuất nội địa thông qua các chính sách bảo hộ, đánh dấu sự đảo ngược hoàn toàn chính sách hiện đại của Mỹ nhằm duy trì một nền kinh tế mở và phụ thuộc vào nhập khẩu.
Chính quyền của ông đã áp đặt mức thuế quan cơ bản 10% đối với hầu hết các quốc gia, trong khi mức thuế suất cao hơn được áp dụng riêng cho từng quốc gia có kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ vượt xa kim ngạch nhập khẩu.
Tổng thống Mỹ cũng đã sử dụng quyền hạn khẩn cấp để áp đặt thêm thuế quan đối với các đối tác thương mại như Canada và Mexico, cũng như đối với Trung Quốc, với lý do lo ngại về nạn buôn bán fentanyl và nhập cư bất hợp pháp.
Hiện vẫn chưa rõ các mức thuế quan mới có hiệu lực vào tuần tới sẽ ảnh hưởng như thế nào đến các biện pháp hiện hành.
Minh Đức (Theo France24, India Today)
