Lật lại hồ sơ vụ án
Theo điều tra của cơ quan chức năng, Nguyễn Tiến Phương (tức Phương "Ninh Hột") ở Khu 1 phường Ka Long, TP.Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh - Giám đốc Công ty Quang Phát, chủ yếu kinh doanh trong lĩnh vực xuất khẩu hàng qua khu vực bến Lục Chắn (xã Hải Sơn, Móng Cái). Đối thủ của Nguyễn Tiến Phương trong vụ án gây chấn động địa bàn vùng biên Đông Bắc này là Nguyễn Hữu Vinh (tức Vinh "trắng"- Phó Giám đốc Công ty TNHH Hồng Công).
Vào các ngày 27 và 28/5/2009, Vinh đã điện thoại cho Phương, xin đi nhờ qua địa bàn của Phương để xuất hàng sang Trung Quốc, nhưng Phương từ chối vì lý do đang sửa cầu, đường không xe cộ nào qua lại được.
Ngày 30/5/2009, Vinh "trắng" cùng một số nhân viên đến thẳng Trạm Biên phòng thuộc xã Hải Sơn xin xuất hàng qua biên giới tại bến Lục Chắn và được chấp thuận. Các anh Lê Văn Điệp, Nguyễn Minh Trí và Đoàn Quyết Chiến được phân công ở lại bến Lục Chắn chờ xuống hàng còn Vinh và các nhân viên khác quay về Móng Cái.
Trong lúc đó, Phương cùng với Bùi Hải Bài, ở khu 3 phường Ka Long, TP.Móng Cái) và Hà Quốc (người Trung Quốc), trên đường vào xã Hải Sơn để thị sát tình hình thì nhận được điện báo, có mấy thanh niên lạ mặt xuất hiện ở khu vực xuất hàng bến Lục Chắn. Bực tức, Phương lệnh cho Bài gọi người lên giải quyết. Bài điện cho Nguyễn Tiến Chung (tức Chung "Ninh Hột" - em trai Phương) nói: "Có mấy thằng vác đồ chặn xe hàng, em lên giải quyết hộ anh. Lúc này, Chung đang đi xe cùng Vũ Ngọc Tuất (tức Chấn điên).
Biết chuyện, Chấn điên nói với Chung: “Trong cốp xe em có con đồ”. Chung liền mở cốp xe lấy đồ là một khẩu súng ngắn màu trắng giắt vào bụng. Chấn điên cũng điện thoại gọi thêm một số đàn em hỗ trợ.
17h cùng ngày, Chung "Ninh Hột", Chấn "điên", Nông Văn Môn, Vũ Huy Đô, Ty Tuấn Luân và Phạm Văn Kiêm (ở phường Ka Long, TP.Móng Cái) đã đụng độ 2 anh Lê Văn Điệp và Nguyễn Minh Trí (còn gọi là Sỹ) ở ngã ba Lục Chắn. Cả nhóm của Chung, Chấn "điên", Môn, Đô, Luân xông vào đánh, dùng đá đập vào đầu, vào mặt khiến anh Điệp ngã xuống vệ đường.
Thấy vậy, anh Trí xông vào can thiệp thì bị Chấn "điên" rút súng bắn vào đùi trái khiến anh Trí ngã gục xuống đường. Mấy người cùng nhóm Điệp và Trí định lao vào ứng cứu thì bị Chấn "điên" cầm súng ra chặn đầu nên phải bỏ chạy. Chấn "điên" hô đồng bọn khiêng anh Điệp và Trí đang bị thương nặng lên xe ôtô và đưa sang Trung Quốc.
Đêm 30/5/2009, Chung và Chấn "điên" cũng sang Đông Hưng gặp Hà Quốc, cả bọn thuê một chiếc xe ôtô, đi theo xe của Phương do Huyên Hán Miên (người Trung Quốc) lái, cả 2 xe cùng chạy tới vùng núi Thập Vạn Đại Sơn (cách Đông Hưng khoảng 80km). Chấn điên cùng với một số đối tượng người Trung Quốc đã sử dụng chân, tay, gạch, đá và dao nhọn đánh và đâm chết anh Nguyễn Minh Trí, còn anh Lê Văn Điệp thì bị bọn chúng dùng băng dính bịt vào mũi, miệng cho tới khi chết hẳn, sau đó phi tang xác của hai nạn nhân tại hai nơi khác nhau. Ngày 23/10/2009, xác anh Lê Văn Điệp đã được tìm thấy tại huyện Thượng Tư, thành phố cảng Phòng Thành (tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc). Riêng xác anh Nguyễn Minh Trí, các cơ quan chức năng và gia đình đã tổ chức truy tìm nhưng vẫn chưa thấy.
Sơ thẩm: Anh em “ông trùm” bị kêu án tử hình
Tại phiên tòa sơ thẩm từ 23 - 26/8/2010, HĐXX đã tách hai anh em Phương - Chung "Ninh Hột" để thẩm vấn. Nguyễn Tiến Chung phủ nhận việc chỉ đạo đàn em đánh, bắn hai anh Điệp, Trí.
Mặt khác, Chung cho rằng, việc hắn đưa số tiền 20 vạn NDT cho Chấn "điên" tại bến đò bên Trung Quốc là để làm chi phí cứu chữa cho 2 nạn nhân(?!). Sau khi đưa tiền xong, Chung quay về Việt Nam luôn và hoàn toàn không biết nhóm đàn em cấu kết với một số người Trung Quốc để "xử" 2 nạn nhân này như bản cáo trạng số 45/KSĐT ngày 25/3/2010 của VKSND tỉnh Quảng Ninh nêu.
Nguyễn Tiến Phương thì một mực kêu oan, cho rằng phần lớn nội dung truy tố trong cáo trạng của VKSND tỉnh Quảng Ninh khác với những nội dung mà Phương đã khai tại CQĐT. Phương nói không có ý định giết hai anh Trí và Điệp, cũng không trao đổi, chỉ đạo ai làm hại các nạn nhân và thậm chí còn chủ động đưa tiền để đưa các nạn nhân đi cứu chữa bên Trung Quốc.
Tại phiên tòa, HĐXX cũng xem xét các tình tiết giảm nhẹ của các bị cáo như việc bồi thường một phần thiệt hại cho phía gia đình của các nạn nhân, bản thân hai bị cáo Phương - Chung và một số bị cáo khác là gia đình có công với cách mạng, có anh em là liệt sỹ. Song xét thấy hành vi phạm tội của Phương - Chung vô cùng nguy hiểm, phải có hình thức xử lý để loại bỏ khỏi đời sống xã hội. HĐXX đã tuyên phạt hai bị cáo Nguyễn Tiến Phương, Nguyễn Tiến Chung mức án cao nhất: Tử hình; bị cáo Bùi Hải Bài bị phạt tù chung thân đều về tội Giết người. Tuyên phạt bị cáo Nhâm Đức Thông và Phạm Văn Kiêm mức án 4 năm tù giam về tội Che giấu tội phạm; tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thế Cường 18 tháng tù giam về tội Không tố giác tội phạm.
Phúc thẩm: Được giảm án vì thiếu nhân chứng trực tiếp
Sau gần 3 tuần báo hoãn, đến 18/1/2011, một ngày cận kề tết Tân Mão 2011, Tòa phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội tiến hành xử lưu động ở Quảng Ninh vụ án Nguyễn Tiến Phương và đồng bọn bị truy tố về tội danh giết người theo trình tự phúc thẩm. HĐXX cho rằng, lần xét xử này, do có sự tham gia của các nhân chứng đã làm rõ một số tình tiết quan trọng trong vụ án. Các tài liệu chưa đủ chứng cứ để khẳng định anh em Phương - Chung chủ mưu giết người. Phải bắt được Vũ Ngọc Tuất, nghi can trực tiếp cùng nhóm người Trung Quốc đưa 2 nạn nhân qua biên giới đánh đến chết thì mới có căn cứ xem xét tiếp tội danh trên với anh em Phương - Chung.
Vì thế, trong phần đề nghị của VKSND Tối cao cũng đã nhận định đúng mức về tội danh cũng như hành vi các bị cáo phải chịu tội trước pháp luật. Về phía gia đình của hai bị hại, họ đều khẳng định đã nhận được những khoản tiền bồi thường và thái độ tích cực từ phía gia đình của các bị cáo. Trong đó, đại diện gia đình nạn nhân Lê Văn Điệp đã xin HĐXX xét khoan hồng cho các bị cáo, bởi lẽ người chết thì cũng đã chết rồi, oán thù nên được hóa giải.
Khác với phiên sơ thẩm kéo dài tới 4 ngày, chỉ sau gần một ngày xét xử, HĐXX Tòa phúc thẩm TAND TC tại Hà Nội đã chấp nhận kháng cáo, tuyên giảm nhẹ hình phạt dành cho ba bị cáo kháng án phiên sơ thẩm.
Theo đó, hai bị cáo Nguyễn Tiến Phương và Nguyễn Tiến Chung đã thoát án phạt tử hình. Phương "Ninh Hột" được giảm xuống 20 năm tù, Nguyễn Tiến Chung (em trai Phương) được giảm xuống tù chung thân. Cùng tội này, một đàn em của Phương là Bùi Hải Bài cũng được giảm án từ chung thân xuống 15 năm tù. Các bị cáo Thông, Kiêm giữ nguyên mức án 4 năm tù, Cường giữ nguyên mức án 18 tháng tù. Liên quan đến vụ án này còn có Tuất, Nông Văn Môn, Vũ Huy Đô, Ty Tuấn Luân và Khổng Thanh Thu, hiện đang bỏ trốn, cơ quan điều tra đã ra lệnh truy nã đặc biệt.
Nhóm phóng viên
