Ba Lan vừa kết thúc cuộc bầu cử được cho là quan trọng nhất đối với đất nước kể từ khi Bức tường Berlin sụp đổ. Kết quả chính thức dự kiến sẽ được công bố vào ngày 17/10. Nhưng ngay từ sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa, kết quả sơ bộ đã có thể hình dung được thông qua các cuộc thăm dò hậu bầu cử.
Theo Đại sứ Nga tại Ba Lan Sergey Andreyev, dù thế nào sau cuộc bầu cử, quan điểm của Warsaw về vấn đề Ukraine khó có thể thay đổi.
Phát biểu trên kênh truyền hình Rossiya-24, ông Andreyev nói, “Điều đó khó có thể xảy ra”, khi được hỏi liệu cuộc tổng tuyển cử ở Ba Lan có khả năng ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Kiev và Warsaw hay sự hỗ trợ của Ba Lan cho Ukraine hay không.
Ông Donald Tusk, lãnh đạo Liên minh Công dân (KO) trung dung, phát biểu trước những người ủng hộ ở Warsaw sau khi có kết quả thăm dò hậu bầu cử, ngày 15/10/2023. Ảnh: Globe and Mail
Ba Lan là nước cổ vũ hàng đầu cho Ukraine trong EU và NATO và đã tiếp nhận 1 triệu người tị nạn Ukraine kể từ khi cuộc chiến toàn diện với Nga bắt đầu, nhưng nhiều người Ba Lan đang ngày càng mệt mỏi vì xung đột kéo dài.
Chính phủ do Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) dẫn dắt cũng bất đồng với Kiev về lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraine nhằm bảo vệ nông dân Ba Lan.
Sau cuộc bầu cử lập pháp hôm 15/10, hành trình 8 năm lãnh đạo theo đường lối bảo thủ cứng rắn ở Ba Lan của Đảng PiS có thể đang đi đến hồi kết. Mặc dù PiS vẫn về nhất trong cuộc tổng tuyển cử, nhưng nó cũng đã mang lại cho Liên minh Công dân (KO) trung dung, thân EU, đa số thoải mái trong Quốc hội Ba Lan khóa mới.
Theo kết quả từ hơn 95% khu vực bầu cử do Ủy ban Bầu cử Quốc gia Ba Lan (PKW) công bố hôm 17/10, với 20,4 triệu phiếu bầu được kiểm, Đảng PiS cầm quyền theo chủ nghĩa dân tộc dẫn đầu với 35,90% phiếu bầu, trong khi Liên minh KO đối lập bám sát với 30,23% phiếu bầu.
Các đảng và liên minh khác giành được ít hơn: Liên minh Con đường Thứ Ba (Third Way) trung hữu với 14,44% phiếu bầu, Đảng Cánh Tả Mới (New Left) với 8,5% phiếu bầu, và Liên minh Liên đoàn (Confederation) cực hữu với 7,16%.
Với kết quả hiện tại, Đảng PiS sẽ không thể thành lập chính phủ, trong khi kịch bản chính phủ liên minh bao gồm KO, Third Way và New Left, là khả thi. Cùng với nhau, liên minh trung dung có thể giành được ít nhất 248 ghế trong Hạ viện 460 ghế của Ba Lan, trong khi PiS chỉ có 200 ghế và Confederation có 12 ghế.
Các binh sĩ Ba Lan và Ukraine trên xe tăng Leopard 2 A4 trong quá trình huấn luyện tại Căn cứ quân sự Świętoszów, miền Tây Ba Lan, ngày 13/2/2023. Ảnh: Getty Images
Phát biểu hôm 15/10 sau khi có kết quả thăm dò hậu bầu cử, lãnh đạo KO Donald Tusk cho biết: “Trong đời tôi chưa bao giờ hạnh phúc như ngày hôm nay với vị trí thứ hai này. Ba Lan đã thắng. Dân chủ đã thắng”.
Vị chính trị gia, người từng giữ chức Thủ tướng Ba Lan và Chủ tịch Hội đồng châu Âu, chủ yếu tập trung vào việc tăng cường mối quan hệ rắc rối lâu dài của Ba Lan với EU. Đồng thời, ông cũng đã gọi Ukraine là đối tác quan trọng của Warsaw.
Ông Tusk đã hứa sẽ ổn định quan hệ và duy trì viện trợ cho Ukraine. Các nhà phân tích cho rằng “dòng máu mới” trong chính phủ thậm chí có thể thổi luồng sinh khí mới vào quan hệ Ba Lan-Ukraine sau nhiều tuần căng thẳng về chi phí kinh tế trong bối cảnh xung đột.
“Có thể phe đối lập sẽ mang lại cơ hội mới cho Ukraine và hồi sinh mối quan hệ với Kiev”, ông Wojciech Przybylski, nhà phân tích chính trị tại Visegrad Insight, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Warsaw tập trung vào Trung Âu, cho biết.
Minh Đức (Theo TASS, WSJ, Warsaw Business Journal)
