Khi ngày diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Nga tại Alaska càng đến gần, càng xuất hiện thêm một số chi tiết xoay quanh cuộc họp có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc xung đột ở Ukraine.
Cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, dự kiến diễn ra vào thứ Sáu (ngày 15/8) giờ địa phương, sẽ được tổ chức tại Căn cứ Hỗn hợp Elmendorf-Richardson, một căn cứ chung của Không quân và Lục quân Mỹ tại Anchorage, Alaska, đài CNN đưa tin, dẫn lời các quan chức Nhà Trắng.
Theo kênh truyền hình này, Mỹ đang gặp phải những thách thức nghiêm trọng trong việc đảm bảo địa điểm tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh. Mùa du lịch cao điểm ở Alaska khiến các cơ sở công cộng phù hợp hầu như không còn. Sau khi cân nhắc các địa điểm ở Juneau, Anchorage và Fairbanks, cuối cùng ban tổ chức quyết định chọn Anchorage.
Các nguồn tin của CNN cho biết Nhà Trắng rất muốn tránh tổ chức cuộc họp tại một cơ sở quân sự của Mỹ, nhưng họ nhận ra rằng chỉ Căn cứ Hỗn hợp Elmendorf-Richardson là địa điểm duy nhất đáp ứng mọi yêu cầu.
Hội nghị Thượng đỉnh này thu hút sự chú ý toàn cầu vì đây là cuộc gặp trực tiếp giữa lãnh đạo của hai cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, và chủ đề của hội nghị là xoay quanh cuộc xung đột ở Ukraine, vốn đã kéo dài nhiều năm và có tác động lan tỏa mạnh mẽ.
Ông Yury Ushakov, trợ lý của Tổng thống Nga, nói với TASS rằng trọng tâm của cuộc gặp sẽ là thảo luận các phương án để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài cho cuộc khủng hoảng Ukraine.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ hạ thấp kỳ vọng, nhấn mạnh rằng cuộc gặp không nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình cụ thể mà để "xem điều gì là khả thi".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Telegraph
Nhà Trắng hôm 12/8 mô tả cuộc gặp là một "bài tập lắng nghe" cho Tổng thống Trump, nhằm tìm hiểu cách chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.
Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt nhấn mạnh rằng ông Trump đồng ý gặp mặt trực tiếp với ông Putin để có cái nhìn rõ ràng hơn về cách giải quyết xung đột, thay vì chỉ trao đổi qua điện thoại.
"Việc Tổng thống (Mỹ) ngồi cùng phòng với Tổng thống Nga – ngồi đối diện nhau thay vì nói chuyện qua điện thoại – sẽ giúp Tổng thống (Mỹ) hiểu rõ nhất cách thức chấm dứt cuộc chiến này", bà Leavitt nói với các phóng viên.
Vị phát ngôn viên khẳng định quyết tâm của ông Trump trong việc chấm dứt cuộc chiến, nhấn mạnh tính nghiêm túc của Hội nghị Thượng đỉnh, đồng thời bày tỏ sự tôn trọng đối với tất cả các bên liên quan đến cuộc xung đột.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 12/8 đã mạnh mẽ bác bỏ một đề xuất, trong đó yêu cầu Kiev nhượng phần lãnh thổ còn lại mà Ukraine kiểm soát tại khu vực Donetsk để đổi lấy lệnh ngừng bắn, cho rằng điều này chỉ mở đường cho một cuộc chiến trong tương lai.
Phát biểu trong cuộc họp báo cùng ngày, nhà lãnh đạo Ukraine cảnh báo rằng việc từ bỏ Donbass (bao gồm Donetsk và Lugansk) sẽ tạo "bước đệm" cho các cuộc tấn công tương lai của Nga vào các khu vực như Zaporizhzhia, Dnipropetrovsk và Kharkiv.
Ông Zelensky so sánh tình hình với việc Nga sáp nhập Crimea năm 2014, nhấn mạnh rằng Donbass là "trái tim công nghiệp" của Ukraine và việc mất nó sẽ gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông cũng nêu rõ 2 yêu cầu chính của Ukraine bị bỏ qua trong các cuộc thảo luận hiện tại: Đảm bảo an ninh ràng buộc để ngăn chặn xung đột trong tương lai và sự tham gia của các quốc gia châu Âu vào đàm phán.
Ông nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào không có sự tham gia của Ukraine sẽ không được Kiev chấp nhận.
Hiện vẫn chưa rõ liệu ông Zelensky có tham dự hội nghị ở Alaska hay không, đặc biệt sau khi ông Trump dường như đã bác bỏ ý tưởng này. "Tôi cho rằng ông ấy có thể tham dự, nhưng ông ấy đã tham dự rất nhiều cuộc họp, ông ấy đã ở đó ba năm rưỡi rồi mà chẳng có gì xảy ra", Tổng thống Mỹ nói hôm 11/8.
Cuộc gặp sắp tới của ông Trump với ông Putin sẽ là cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa hai bên kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. Việc lựa chọn Alaska, với vị trí chiến lược giữa Mỹ và Nga, làm nổi bật tầm quan trọng mang tính biểu tượng của cuộc đàm phán.
Chuyến đi của ông Putin sẽ là chuyến thăm đầu tiên của nhà lãnh đạo Nga tới Mỹ sau 10 năm. Chuyến thăm gần đây nhất của ông là vào tháng 9/2015, khi ông gặp Tổng thống Mỹ lúc đó là ông Barack Obama tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Putin lần đầu tiên đến thăm Mỹ với tư cách Tổng thống Nga vào năm 2000, gặp Tổng thống Mỹ lúc đó là ông Bill Clinton tại Hội nghị Thượng đỉnh Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc.
Chuyến thăm năm 2015 là chuyến thăm thứ 7 của ông Putin trên cương vị Tổng thống Nga, và cuộc gặp ở Alaska với ông Trump vào ngày 15/8 tới sẽ là chuyến thăm thứ 8 của người đứng đầu Điện Kremlin.
Minh Đức (Theo TASS, India Today, Kyiv Post)