Hoá đơn tiền điện “đến hẹn lại tăng”, vì sao kế hoạch điều chỉnh giá điện vẫn phải... chờ?

Hoá đơn tiền điện "nóng" theo thời tiết

Vào mùa nắng nóng, câu chuyện hóa đơn tiền điện tăng cao lại nóng theo. Theo chia sẻ của nhiều hộ gia đình, hoá đơn tiền điện tháng 5 và tháng 6 vừa qua đều tăng cao, gấp 2 - 4 lần so với tháng trước đó.

Chị Hà An sống cùng em gái trong một căn hộ tại quận Đống Đa, Hà Nội. Trung bình mỗi tháng, hai chị em thường sử dụng hết 60 kWh, với cách tính giá điện từ bậc 2 (51-100 kWh), chị An phải chi trả hơn 100.000 đồng/tháng tiền điện sinh hoạt.

Tuy nhiên, từ khi dịch Covid-19 bùng phát trở lại, chị An cùng em gái đều phải làm việc online từ xa, điều này khiến việc tiêu thụ điện tăng cao. Tháng 5, chỉ số điện gia đình chị An tăng gấp 3 lần, lên tới 207 kWh, số tiền chị phải trả lên 525.000 đồng/tháng.

Tương tự, chị Nguyễn Nhung (Gia Lâm, Hà Nội) cho biết, gia đình chị có 4 người, thời điểm tháng 5, tháng 6, hai vợ chồng đều phải làm việc ở nhà, hai người con đều được nghỉ hè, điều này khiến nhu cầu sử dụng các thiết bị điện như ti vi, điều hoà, máy lạnh… cũng tăng, kèm theo tiết trời nắng nóng khiến hoá đơn tiền điện tăng cao.

Theo chị Nhung, trung bình mỗi tháng, gia đình chị sử dụng khoảng 200 kWh, tiền điện rơi vào khoảng 450.000 đồng. Đến tháng 5, tiền điện tăng lên gần 600.000 đồng; đến tháng 6, gia đình chị dùng gần 700 kWh, hoá đơn tiền điện tăng vọt lên gần 1,9 triệu đồng.

“Vì các con không phải đi học, hai vợ chồng lại phải làm việc ở nhà nên hầu hết mọi sinh hoạt đều dùng đến thiết bị điện. Thời tiết nắng 40 độ C thì chuyện dùng điều hoà cả ngày khi ở nhà là bắt buộc, dẫu vậy, khi nhận hoá đơn tiền điện tôi thấy sốc. Thu nhập của hai vợ chồng đều giảm do công ty cắt giảm năng suất, trong khi các chi phí như điện, ăn uống, tiền thuê nhà lại không giảm”, chị Nhung thở dài.

Không chỉ gia đình chị An hay chị Nhung, mà hầu hết các hộ gia đình tại Hà Nội đều có hoá đơn tiền địện tăng vọt trong tháng 5, tháng 6. Nguyên nhân khiến tiền điện tăng cao hầu hết đến từ nhu cầu sử dụng các thiết bị làm mát như điều hoà, máy lạnh chiếm từ 28 - 64%, có khi đến 80% chi phí điện của cả gia đình vào thời điểm nắng nóng kéo dài.

Cùng với tiết trời nắng nóng, cách giá điện tính theo bậc thang hiện hành cũng là nguyên nhân khiến cho tiền điện của người dân càng tăng cao.

Trao đổi với Người Đưa Tin Pháp Luật, đại điện tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, mỗi năm, vào cao điểm mùa nắng nóng sẽ khiến mức độ tiêu thụ điện tăng cao. Cùng với đó, chỉ số điện nhảy bậc sang các bậc thang giá cao hơn cũng dẫn đến hóa đơn tiền điện tăng.

Vị này cho biết, việc xây dựng và ban hành biểu giá điện bán lẻ thuộc thẩm quyền của bộ Công Thương. Bộ đã xây dựng các phương án điều chỉnh, lấy ý kiến rộng rãi từ 2020, song do dịch Covid-19 nên tạm lùi thời gian báo cáo phương án sửa đổi biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt. Trước mắt, việc tính giá điện vẫn phải duy trì biểu giá điện bán lẻ điện sinh hoạt theo 6 bậc hiện hành.

Theo thống kế của EVN, số lượng khách hàng dùng dưới 200kWh/tháng (từ bậc 1 đến bậc 3) chiếm đến 67%, còn số lượng người dân dùng trên 200kWh/tháng (bậc 3 đến bậc 6) chỉ chiếm 33%, tức chỉ bằng 1/3 trên tổng số 28 triệu khách hàng của tập đoàn này.

Phải nhanh chóng giảm số bậc thang lũy tiến

Hồi tháng 8/2020, bộ Công Thương đã đề xuất điều chỉnh biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng giảm số bậc hoặc áp dụng còn 5 bậc (thay vì 6 bậc như hiện hành, song đến nay các đề xuất này vẫn chưa có tiến triển.

Cụ thể, điện bậc 1 (cho 0 - 100 kWh) giữ như mức giá bậc 1 theo biểu giá hiện hành; bậc 2 mới từ 101- 200 kWh; bậc 3 mới từ 201- 400 kWh; bậc 4 mới từ 401-700 kWh; bậc 5 từ 701 kWh trở lên.

Tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 5 của bộ Công Thương mới đây, khi được hỏi về lý do vì sao chậm sửa đổi biểu giá bán lẻ điện dù đã được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi từ tháng 8/2020 và dự kiến áp dụng từ năm 2021 để thay thế cho biểu giá điện 6 bậc hiện nay, Thứ trưởng bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, việc sửa đổi biểu giá bán lẻ điện cho các cơ sở lưu trú du lịch từ giá bán lẻ trong kinh doanh sang sản xuất sẽ làm tăng giá bán cho ngành sản xuất.

Bên cạnh đó, việc cải tiến điều chỉnh số bậc thang của khách hàng sinh hoạt sẽ làm tăng giá của một nhóm khách hàng sinh hoạt để đảm bảo cân đối giá bán lẻ điện bình quân chung.

Thủ tướng Chính phủ đã có yêu cầu bộ Công Thương chủ trì phối hợp với bộ Tài chính và các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu sửa đổi Quyết định 28. Sau đó, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định tại thời điểm phù hợp trong năm 2021, khi tình hình dịch Covid-19 đã được kiểm soát và nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi.

“Bộ Công Thương đã chỉ đạo tập đoàn Điện lực hoàn thiện đề án, đồng thời đề xuất phương án phân bổ chi phí cho các nhóm khách hàng, đánh giá tác động của phương án đến các nhóm khách hàng tiêu thụ điện so với biểu giá bán lẻ điện hiện hành”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.

Cũng liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Người Đưa Tin Pháp Luật, ông Trần Đình Long – Phó Chủ tịch hội Điện lực Việt Nam nhìn nhận, việc điều chỉnh giá bán lẻ điện từ trước đền giờ đã nói nhiều nhưng chưa điều chỉnh được.

Theo ông Long, biểu giá bán lẻ điện hiện tại đã quá lỗi thời khi mức sử dụng điện của các hộ dân ngày càng tăng lên. Nếu tính như hiện tại, chỉ cần mức sử dụng tăng lên 1-2 bậc, thì mức tiền điện phải trả tăng cao hơn. Việc giảm bậc thang giá điện sinh hoạt là thực sự cần thiết, nhất là vào thời điểm mọi người đều gặp khó khăn về kinh tế do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Với đề xuất điện 5 bậc của bộ Công Thương, ông Long cho rằng đề xuất không thay đổi gì nhiều. Do đó, ông Long đề xuất chỉ duy trì 3 bậc với tiêu chí tổng doanh thu của EVN về điện thương phẩm không thay đổi.

Ông Long cũng chia sẻ thêm, các chuyên gia tâm huyết rất nhiều lần đề xuất cần định kỳ 6 tháng xem xét lại giá điện để điều chỉnh và rất mong bộ Công Thương “lắng nghe” để giá điện “có tăng, có giảm”.