Hoá giải “lời nguyền” nhỏ lẻ, manh mún của nền nông nghiệp

Hoá giải “lời nguyền” nhỏ lẻ, manh mún của nền nông nghiệp

Nguyễn Phương Anh
Thứ 4, 22/03/2023 | 07:00
Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) đã phần nào khắc phục được những tồn tại liên quan đến tích tụ, tập trung đất nông nghiệp, hỗ trợ các tổ chức kinh tế trong nước.

Nhiều hạn chế trong tích tụ đất nông nghiệp

Trong những năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã thể hiện vai trò vô cùng to lớn đối với phát triển kinh tế và ổn định xã hội, đặc biệt trong các giai đoạn khó khăn của nền kinh tế.

Tuy vậy, khu vực nông nghiệp nông thôn bộc lộ còn nhiều tồn tại, hạn chế. Tăng trưởng nông nghiệp chậm lại, chưa bền vững, chủ yếu dựa trên thâm dụng tài nguyên. Cơ giới hóa chậm, thu hút đầu tư vào nông nghiệp chưa được như kỳ vọng, liên kết yếu, chưa hình thành các vùng chuyên canh.

Chia sẻ với Người Đưa Tin, TS. Trần Công Thắng - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn - thừa nhận, hiện đất sản xuất nông nghiệp ở nước ta còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu hiệu quả. Tích tụ ruộng đất hiện diễn ra chậm và phần lớn chỉ có thể xảy ra ở vùng đất trống, đồi trọc, đất mặt nước chưa đưa vào sử dụng, nhưng tại các vùng này giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại không rõ ràng.

Bất động sản - Hoá giải “lời nguyền” nhỏ lẻ, manh mún của nền nông nghiệp

TS. Trần Công Thắng - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn.

Chỉ ra nhiều mặt hạn chế của tích tụ, tập trung đất nông nghiệp sau thời gian thi hành Luật đất đai 2013, ông Thắng nhìn nhận vấn đề liên quan đến hạn mức chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thời gian, cách thức, đối tượng.

Cụ thể, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân không quá 10 lần hạn mức giao đất, không cho phép hộ có diện tích trên lớn hơn hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Một số vướng mắc trong thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp như thủ tục hành chính phức tạp để triển khai dự án đầu tư, các quy định về điều kiện được thụ hưởng chính sách tương đối khắt khe, quy định quy mô dự án lớn nên doanh nghiệp nhỏ khó tiếp cận, nguồn ngân sách đảm bảo thực hiện chính sách thấp và giải ngân chậm.

Đồng thời, chưa có cơ chế pháp lý để doanh nghiệp thuê đất nông nghiệp dài hạn của hộ nông nghiệp sử dụng quyền thuê này làm thế chấp để vay vốn ngân hàng và tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nông nghiệp chuyển đổi một phần diện tích xây dựng cơ sở hạ tầng hỗ trợ phục vụ cho hoạt động trước và sau của sản xuất nông nghiệp.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Trần Mạnh Báo - Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Thái Bình cho rằng, Luật đất đai sửa đổi cần phải có những quy định làm sao giữ được diện tích đất lúa, làm thế nào dù có chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhưng khi cần thì đất vẫn có thể trồng lúa.

“Hạn điền là vấn đề bức xúc nhất trong sản xuất nông nghiệp, do đó cần có cơ chế để tích tụ đất đai với diện tích lớn để doanh nghiệp nhằm đảm bảo hiệu quả sản xuất”, ông Báo nói.

Bên cạnh đó, theo ông Báo, thời hạn thuê đất đối với doanh nghiệp phải dài như trong hợp đồng kinh doanh, tránh việc quy định thời hạn thuê tự do, mỗi địa phương cho thuê một kiểu thời gian khiến doanh nghiệp suốt ngày phải đi xin lại.

Bất động sản - Hoá giải “lời nguyền” nhỏ lẻ, manh mún của nền nông nghiệp (Hình 2).

Cần có cơ chế tích tụ đất đai với diện tích lớn tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất.

Tháo “nút thắt" cho đất nông nghiệp

Đánh giá về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) đang được lấy ý kiến, TS. Nguyễn Đình Bồng - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Đất Việt Nam cho rằng một số vấn đề về tập trung, tích tụ đất đai hiện đã được khơi thông, mang ý tưởng độc đáo.

“Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có nhu cầu sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối thì được Nhà nước xem xét cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư”, ông Bồng chỉ ra.

Về tích tụ và tập trung đất nông nghiệp, TS. Nguyễn Đình Bồng cho biết, dự thảo Luật quy định cụ thể về nguyên tắc và phương thức tập trung và tích tụ đất nông nghiệp. Với những quy định mới về tích tụ, tập trung đất nông nghiệp như vậy, sẽ góp phần điều chỉnh đất đai theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khắc phục những bất cập hiện tại.

Đồng thời, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cũng được xây dựng theo hướng đáp ứng yêu cầu của các thành phần kinh tế, đặc biệt là các tổ chức kinh tế trong nước (các hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp thuộc các tập đoàn kinh tế), các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, thúc đẩy tích tụ tập trung đất đai theo hướng sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, tập trung, hiệu quả.

Chính vì vậy, theo vị chuyên gia, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi sẽ tạo cơ hội cho hộ gia đình sản xuất nông nghiệp và các nhà đầu tư tiếp cận với đất đai; khuyến khích, thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài vào các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp hàng hóa mà nước ta có lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy tập trung, tích tụ đất đai theo hướng sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn.

Tuy nhiên, ông Bồng nêu quan điểm sản xuất hàng hóa nói chung, nông nghiệp nói riêng phụ thuộc vào các yếu tố, gồm: đất đai - lao động - vốn. Vì vậy tích tụ, tập trung đất nông nghiệp đòi hỏi gắn chuyển dịch cơ cấu đất đai với chuyển đổi cơ cấu lao động khu vực nông thôn, nông nghiệp theo hướng công nghiệp, dịch vụ.

Bất động sản - Hoá giải “lời nguyền” nhỏ lẻ, manh mún của nền nông nghiệp (Hình 3).

TS. Nguyễn Đình Bồng - Phó chủ tịch Hội Khoa học Đất Việt Nam.

Từ đó, TS. Nguyễn Đình Bồng kiến nghị: Tập trung đất nông nghiệp sẽ diễn ra nhiều hình thức linh hoạt, nhưng dù theo hình thức nào cũng phải bảo đảm mục đích để phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn ứng dụng công nghệ cao, bảo đảm tự nguyện, cùng có lợi giữa người giao quyền sử dụng đất, đơn vị nhận quyền sử dụng đất và Nhà nước; xác định quy mô sản xuất và tập trung đất nông nghiệp từ nhu cầu có khả năng thanh toán và dự báo trước những hệ quả có thể xảy ra để có giải pháp thích hợp.

Đồng thời, theo ông Bồng, tích tụ đất nông nghiệp vận động theo cơ chế thị trường, thông qua các hình thức giao dịch dân sự. Một bộ phận hộ nông dân hoặc nhà đầu tư có nguồn vốn, có năng lực tổ chức sản xuất, có nhu cầu nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để mở rộng quy mô và nâng cao giá trị sử dụng đất. Hộ gia đình nông dân thiếu vốn đầu tư sản xuất, để duy trì sản xuất, có thể chọn hình thức khác.

Cuối cùng, vị chuyên gia cho rằng, song song với viện ban hành các văn bản pháp quy hướng dẫn thi hành Luật đất đai, cần rà soát, điều chỉnh cơ chế, chính sách về tài chính đất đai, giá đất, định giá đất, điều kiện và thủ tục thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đối với đất đai nói chung và đất nông nghiệp nói riêng, tạo điều kiện cho các chủ thể sử dụng đất có cơ hội tiếp cận nguồn cung đất nông nghiệp trên thị trường quyền sử dụng đất thứ cấp thông thoáng, tuân thủ pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý loạt vấn đề trong sửa Luật Đất đai

Thứ 6, 17/03/2023 | 08:58
Trường hợp cần thiết, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Tổng Thư ký Quốc hội bố trí một phiên họp riêng của UBTVQH để xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Tổng hợp ý kiến nhân dân về dự Luật Đất đai (sửa đổi) với trách nhiệm cao

Thứ 5, 09/03/2023 | 20:20
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan tiến hành tổng hợp đến đâu nghiên cứu có phương án tiếp thu, giải trình đến đó.

Luật Đất đai (sửa đổi) cần tăng tính khách quan của định giá đất

Thứ 4, 01/03/2023 | 13:56
Ban soạn thảo cần rà soát giảm bớt thành viên Hội đồng thẩm định bảng giá đất, giá đất để tăng tính dân chủ và độc lập tương đối của Hội đồng thẩm định bảng giá đất.
Cùng tác giả

Xử lý triệt để các cơ sở giết mổ động vật không có giấy chứng nhận

Thứ 4, 07/06/2023 | 11:27
Bộ NN&PTNT đề nghị tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là thanh tra, kiểm tra đột xuất về thú y, an toàn thực phẩm đối với cơ sở giết mổ động vật.

Thông đường cho nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc

Thứ 3, 06/06/2023 | 19:37
Thống nhất tổ chức hội chợ xúc tiến thương mại thường niên tại các tỉnh có chung biên giới nhằm tạo thêm cơ hội gặp gỡ giao thương, xuất khẩu nông sản.

Thao túng cổ phiếu APG, một cá nhân bị cấm giao dịch 2 năm

Thứ 3, 06/06/2023 | 12:07
Với hành vi thao túng giá cổ phiếu APG, bà Lê Thị Hải Bình bị xử phạt hành chính 1,5 tỷ đồng và bị cấm giao dịch chứng khoán 2 năm kể từ ngày 1/6.

Khởi động chương trình nghệ thuật “Mẹ là tình yêu”

Thứ 3, 06/06/2023 | 11:23
Tiếp nối thành công của năm 2022, chương trình nghệ thuật “Mẹ là Tình Yêu” năm 2023 với chủ đề “Về với Mẹ”

Tinh gọn hệ thống cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành thuỷ sản

Thứ 3, 06/06/2023 | 09:32
Mục tiêu đến năm 2025, hệ thống cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành thủy sản từ trung ương đến địa phương được sắp xếp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Cùng chuyên mục

Hàng trăm biệt thự bị bỏ hoang tại khu đô thị hơn 7.000 tỷ đồng ở Hà Nội

Thứ 4, 07/06/2023 | 13:00
Dù đã triển khai 15 năm song hàng trăm căn biệt thự tại KĐT Dương Nội (Hà Nội) hiện vẫn không có người đến ở. Mỗi căn vẫn đang được rao bán hàng chục tỷ đồng.

Hà Nội: Toàn cảnh nhà xã hội chuẩn bị rao bán lần thứ 27

Thứ 4, 07/06/2023 | 07:00
Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long nằm trên huyện Hoài Đức, Tp.Hà Nội đang thông báo tiếp nhận hồ sơ mua nhà đợt thứ 27.

Lâm Đồng: Thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen

Thứ 3, 06/06/2023 | 20:30
Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng vừa có ý kiến về hồ sơ đất đai, ranh giới và những nội dung thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen tại huyện Đạ Huoai.

Bị điều tra nhiều sai phạm, chủ đầu tư vẫn xin thi công dự án

Thứ 3, 06/06/2023 | 11:00
Công ty STO gửi đơn xin UBND tỉnh Quảng Nam cho phép tiếp tục thực hiện dự án Khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp tại KCN Điện Nam - Điện Ngọc…

Lâm Đồng thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Thứ 2, 05/06/2023 | 15:00
Sở Tài nguyên và Môi trường Lâm Đồng sẽ thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giai đoạn 2020 - 2022.
     
Nổi bật trong ngày

Bị điều tra nhiều sai phạm, chủ đầu tư vẫn xin thi công dự án

Thứ 3, 06/06/2023 | 11:00
Công ty STO gửi đơn xin UBND tỉnh Quảng Nam cho phép tiếp tục thực hiện dự án Khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp tại KCN Điện Nam - Điện Ngọc…

Lâm Đồng: Thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen

Thứ 3, 06/06/2023 | 20:30
Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng vừa có ý kiến về hồ sơ đất đai, ranh giới và những nội dung thẩm định điều chỉnh dự án Đại Tùng Lâm Hoa Sen tại huyện Đạ Huoai.

Giá vàng 6/6: Giá vàng thế giới tăng mạnh

Thứ 3, 06/06/2023 | 10:40
Giá vàng thế giới ngày 6/6 tăng mạnh 15 USD/ounce, lên 1.960 USD/ounce.

Hà Nội: Toàn cảnh nhà xã hội chuẩn bị rao bán lần thứ 27

Thứ 4, 07/06/2023 | 07:00
Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long nằm trên huyện Hoài Đức, Tp.Hà Nội đang thông báo tiếp nhận hồ sơ mua nhà đợt thứ 27.

Thị trường nội địa: "Điểm tựa" vững chắc khi xuất khẩu gặp khó

Thứ 3, 06/06/2023 | 07:00
Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gặp khó thì đầu tư trở lại để khai thác sức mua từ thị trường trong nước với 100 triệu dân là đường tiến cho nhiều doanh nghiệp.