Là thủ khoa Đại học Sư phạm Hà Nội, là người từng viết rất nhiều sách Tiếng Anh dành cho học sinh, là chuyên gia luyện thi Tiếng Anh với rất nhiều học học sinh đỗ chuyên, đỗ các trường đại học nổi tiếng trên toàn quốc… là những gì chúng tôi được nghe về thầy giáo Phan Văn Lợi (Đại Lợi). Hôm nay mời quý độc giả cùng chúng tôi trò chuyện với thầy giáo trẻ tài năng này nhé!
Xin chào thầy Đại Lợi! Đã nghe nhiều về thầy với vai trò là một giáo viên ngoại ngữ tài giỏi và tận tâm với học sinh. Vậy thầy chọn nghề giáo có vì một lý do nào không ạ?
Xin chào mọi người, tôi rất vinh dự vì hôm nay có cơ hội được trò chuyện cùng anh chị báo chí. Nghề giáo viên đến với tôi bắt nguồn từ lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ đối với những thầy cô đã dạy mình trong suốt quãng thời gian khi còn là học sinh. Từng bài giảng được chuẩn bị chỉn chu, hình ảnh chiếc bảng đen và mấy viên phấn tuy mộc mạc đơn sơ nhưng tôi cảm nhận được tình cảm của các thầy cô của mình trong từng câu chữ, từng lời khuyên chân thành trong việc học tập cũng như trong cuộc sống … những điều đó khiến tôi cảm thấy việc trở thành giáo viên thật sự là một nghề rất đáng kính.
Đem lòng mến nghề giáo từ những cái đơn sơ mộc mạc ấy, tôi nhủ lòng rằng sau này nhất định sẽ thi tuyển vào trường sư phạm để có cơ hội đứng trên bục giảng. Mang theo nguồn nhiệt huyết đó, đến năm 2008 lúc thi đại học tôi đã chọn đăng ký nguyện vọng 1 vào trường Đại học Sư phạm Hà Nội và đây cũng chính là cái nôi nơi tôi bắt đầu trưởng thành và đặt bước chân đầu tiên trong sự nghiệp.
Vâng, đây có thể được gọi là người chọn nghề mà nghề cũng chọn người rồi thầy nhỉ. Vậy thì trong những năm tháng sinh viên và lúc ra trường thì có bao giờ thầy Lợi cảm thấy hoài nghi về lựa chọn này của mình không - một tình trạng rất hay xảy ra trong giới trẻ về vấn đề nghề nghiệp?
Bản thân tôi cũng nghe nhiều về những trường hợp các bạn trẻ cảm thấy chán nản và không thích chuyên ngành mà các bạn ấy đã lựa chọn, bởi xung quanh bạn bè tôi cũng có những người như thế. Để diễn tả chính xác thì tôi cũng có chậm lại đôi chút để suy nghĩ và nhìn nhận vấn đề, tìm lý do tại sao các bạn ấy lại chán nản và không thích chuyên ngành đang học, nghĩ xem lý do đó có phải là lý do của bản thân mình không. Sau khi phân tích, mổ xẻ vấn đề kĩ càng thì tôi nhận ra bản thân thật may mắn khi không hề gặp phải những cảm xúc như thế về nghề. Tôi nghĩ do mình có một mục tiêu rõ ràng cũng như luôn giữ cho bản thân sự lạc quan nên không rơi vào tình trạng như trên.
Tôi được biết đến là ngoài việc sử dụng tiếng Anh thành thạo, luyện thi đại học, luyện thi vào trường chuyên và biên soạn sách tiếng Anh với rất nhiều đầu sách hay, thầy Lợi còn từng là thủ khoa Đại học ngành Tiếng Pháp và thậm chí có thể sử dụng cả tiếng Trung nữa. Vậy thầy Lợi có thể bật mí một chút về bí kíp học ngoại ngữ sao cho hiệu quả không ạ?
Cảm ơn những lời khen của quý báo dành cho tôi ạ! Những kết quả mà tôi đạt được cũng chỉ là một phần rất nhỏ so với những gì các anh chị em ưu tú trong ngành đã và đang làm thôi ạ. Tuy vậy tôi cũng cảm thấy rất vui vì đã tạo ra được một giá trị nho nhỏ trong cuộc sống, đã mang được các bài giảng hữu ích cho các em cũng như viết được các cuốn sách hay giúp cho việc học tập của các em trở nên dễ dàng hơn và giỏi giang hơn. Về việc bí kíp học ngoại ngữ thì nói thật tôi cũng không có bí kíp gì đặc biệt, chỉ là có một chút kinh nghiệm có thể chia sẻ với các bạn thôi ạ.
Vâng, vậy thầy có thể chia sẻ phương pháp làm sao để học từ vựng một cách hiệu quả được không ạ?
Bạn biết đó, não bộ của chúng ta có phản ứng đặc biệt với hình ảnh. Nếu bạn chỉ học tiếng Anh bằng những con chữ khô khan vô hình chúng sẽ tạo áp lực lên cho não bộ. Não sẽ sinh ra phản ứng ức chế ngược. Khả năng tiếp thu từ vựng sẽ kém đi.
Thay vào đó, bạn nên học từ vựng tiếng Anh bằng hình ảnh nhé. Không phải quá đẹp hay cầu kỳ, chỉ cần những hình ảnh có thể tượng trưng được cho từ vựng bạn đang học là được. Với cách học này sẽ giúp cho kho từ vựng của bạn cứ thế tăng lên. Cũng chính vì vậy, trong các sách của tôi, tôi thường dùng hình ảnh để minh họa cho từ vựng, giúp cho việc học của các bạn trở nên dễ dàng hơn và các em có thể tiếp thu một cách hiệu quả.
Ngoài ra các bạn cũng có thể sử dụng flashcard hoặc sơ đồ tư duy để giúp các bạn ghi nhớ tốt hơn. Hoặc một cách thú vị nữa là các bạn có thể học từ vựng thông qua các bài hát, các bộ phim mà các bạn yêu thích. Và đừng bao giờ chỉ học để lấy điểm số hay để tỏ ra hiểu biết, các bạn nên vận dụng những từ vựng đã học được vào những cuộc giao tiếp hoặc tập viết những câu đơn giản nhé. Bạn cũng có thể dùng chúng để đăng những caption trên các trang mạng xã hội nữa. Việc làm này sẽ giúp cho những từ vựng ấy càng được in sâu hơn trong tâm trí bạn.
Vâng. Cảm ơn thầy. Còn việc học ngữ pháp sao cho hiệu quả thì nên học như thế nào ạ? Thầy là một chuyên gia trong việc giảng dạy ngữ pháp, thầy có thể chia sẻ thêm không ạ?
Ngữ pháp là một bộ phận cực kì quan trọng đặc biệt đối với Tiếng Anh. Việc sử dụng đúng ngữ pháp là một việc cực kì quan trọng. Để học tốt ngữ pháp thì các bạn có thể học thông qua các cuốn sách chuyên về ngữ pháp và thực hành làm bài tập để có thể hiểu được hệ thống ngữ pháp một cách toàn diện. Và quan trọng là cần phải tìm những cuốn sách phù hợp với khả năng của mình. Không nên ham học những cuốn quá khó ngoài khả năng của mình. Nên bắt đầu từ đơn giản đến phức tạp. Ngoài ra các bạn cũng nên chủ động hỏi han bạn bè, thầy cô trong quá trình học tập nếu các bạn gặp vấn đề khó hay những vấn đề mình chưa hiểu rõ ràng. Bạn cũng có thể cải thiện và nâng cao trình độ ngữ pháp tiếng Anh của mình bằng cách sử dụng những từ vựng và cấu trúc đã học để viết thành câu. Và các bạn cứ luyện tập, theo thời gian ngữ pháp của bạn sẽ rất chuẩn.
Vâng. Vậy để phát âm tiếng Anh thật chuẩn thì nên làm như thế nào thầy nhỉ?
Để học phát âm chuẩn, trước tiên bạn cần nhận diện chính xác các âm tiếng Anh thông qua bảng phiên âm IPA. Sau đó bạn hãy lắng nghe và thực hành phát âm theo các âm mẫu để mình có thể tạo ra các âm chuẩn nhất.
Khi đã phát âm chuẩn, hãy học phát âm theo ngữ điệu và trọng âm. Bởi ngữ điệu và trọng âm trong tiếng Anh sẽ làm cho lời nói của bạn trở nên luyến láy, tự nhiên hơn và người nghe cũng dễ hiểu bạn hơn. Kế tiếp bạn nên sử dụng tiếng Anh thường xuyên nhất có thể, hãy mạnh dạn nói tiếng Anh. Đừng sợ người khác cười. Ngoài ra với, bạn cũng có thể luyện tập phát âm thật chuẩn thông qua các App. Theo thời gian cùng với sự chăm chỉ luyện tập của bạn, tôi tin âm tiếng Anh của bạn sẽ rất hay và tự nhiên.
Còn về các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết? Theo thầy thì nên học như thế nào ạ?
Trước tiên về kĩ năng nghe, để luyện nghe hiệu quả, hãy bắt đầu luyện nghe từ những chủ đề đơn giản mà bạn cảm thấy yêu thích. Đó có thể là những đoạn hội thoại ngắn liên quan đến cuộc sống hàng ngày. Hoặc là những bài hát với lời nhạc đơn giản. Khi nghe bạn nên tạo cho mình thói quen nghe chủ động, vừa nghe vừa đoán nghĩa. Trong quá trình nghe, đừng quên ghi chép lại những cụm từ khó nghe khó hiểu. Việc luyện tập kỹ năng nghe tiếng Anh hàng ngày vừa tăng khả năng nghe hiểu lại tăng thêm vốn từ cũng như giúp bạn nói tiếng Anh hay hơn và chuẩn hơn đó.
Về kĩ năng nói, để có thể nói tốt, trước hết hãy tự tạo cho mình thói quen suy nghĩ bằng tiếng Anh. Bạn sẽ tránh được lối mòn là phải dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh mới nói được. Việc làm này rất mất thời gian. Hãy bắt đầu từ những mẫu câu đơn giản, những từ vựng quen thuộc. Quan trọng nhất là bạn phải tập nói thật nhiều. Bạn có thể tham gia câu lạc bộ tiếng Anh để được trò chuyện với người bản xứ. Đó là một cách rất hiệu quả để cải thiện kĩ năng nói. Đừng sợ nói sai bạn nhé. Nếu bạn chưa tự tin thì bạn có thể tập nói trước gương hoặc nói chuyện với bạn bè của mình, dần dần bạn sẽ có thói quen nói. Hãy nhớ là nói tiếng Anh càng nhiều thì kĩ nẵng nói của bạn càng nâng cao.
Đối với kĩ năng đọc, bạn hãy bắt đầu luyện đọc với các bài đọc đơn giản, với các chủ đề bạn ưa thích hoặc các chủ đề quen thuộc hàng ngày. Bạn cũng có thể tập thói quen đọc báo bằng tiếng Anh. Trong quá trình đọc thì có rất nhiều thứ bạn cần chú ý khi đọc. Ví dụ: cách phát âm từ sao cho đúng, cách nối âm, nhấn âm, ngắt nghỉ đúng lúc hay lên giọng, xuống giọng trong câu. Bạn cũng nên chú ý là không cần đọc quá nhiều nhưng cần phải hiểu kĩ bài. Hiểu kỹ một vài bài thì tốt hơn là đọc nhiều mà chỉ hiểu qua loa các bạn nhé.
Đối với kĩ năng viết, ban đầu các bạn nên luyện viết các câu ngắn, các câu thường gặp theo đúng mẫu câu. Sau đó, bạn sử dụng vốn từ vựng đã học được, kết hợp với các cấu trúc ngữ pháp để luyện viết tiếng Anh. Ban đầu bạn hãy viết những câu đơn giản. Sau đó viết thành những đoạn văn ngắn liên quan đến các chủ đề trong đời sống. Khi đã thực sự thành thạo, bạn có thể viết nhật ký, viết blog hay viết các bài có tính lý luận.
Trong trường hợp tôi có con nhỏ, tôi muốn cháu luyện thi để có kết quả tốt nhất nhằm thi vào các trường chuyên hay các trường đại học uy tín, vậy thì tôi nên làm thế nào thưa thầy?
Việc luyện thi là một việc cần nhiều thời gian và công sức. Để có thể trả lời được câu này thì mình cần hiểu về thực trạng của con bạn thì mới có thể tư vấn cho bạn một cách hiệu quả được nhé. Mình cũng trực tiếp giảng dạy một số lớp chuyên luyện thi dành cho các bạn học sinh, nếu bạn cần tìm hiểu thêm thì bạn có thể liên hệ với mình qua số điện thoại hoặc Zalo. Hoặc bạn cũng có thể nhắn tin trực tiếp với mình qua facebook cá nhân của mình nhé.
Quả thực đây là những chia sẻ rất chân thành và dễ hiểu từ thầy Lợi. Nhưng để thông thạo được nhiều ngoại ngữ Pháp, Anh, Trung…. như thầy là một điều rất khó, thầy có thể chia sẻ một số “tip” để bạn đọc có thể áp dụng khi học ngoại ngữ trong khi có nhiều ý kiến cho rằng học được ngoại ngữ cũng là một năng khiếu?
Học được ngoại ngữ cũng là một năng khiếu, tôi ghi nhận đánh giá này nhưng không hoàn toàn đồng ý vì nó có thể gây nên sự nhầm lẫn tiêu cực cho mọi người. Bởi vì sẽ có những trường hợp cho đây là lí do bản thân họ không thể học ngoại ngữ được và có thể họ sẽ từ bỏ luôn. Nếu bản thân tôi cho rằng mình có khiếu mà bỏ bê học hành, không luyện tập thì liệu rằng tôi có thể chạm đến những thành tựu kia không? Vậy nên để học được ngoại ngữ hay bất kỳ thứ gì mới mẻ khác thì điều tiên quyết chính là bỏ ngoài tai những ý kiến, những đánh giá của mọi người và của chính bản thân bạn rằng: tôi không làm được, tôi không có năng khiếu. Thay vào đó hãy nhủ là: tôi có thể, tôi sẽ làm được.
Khi tâm trí mình đã nhắm thẳng đến mục đích, việc tiếp theo cần làm là: chịu khó, chăm chỉ và luôn luôn trau dồi. Để học tốt ngoại ngữ, bạn cần phải luyện tập thường xuyên, vì thế không chỉ học theo sách vở của thầy cô mà bạn còn cần phải tự mình ôn tập. Nếu có thể hãy luyện tập với người bản xứ để tăng khả năng nghe và nói. Văn ôn võ luyện mà, kiên trì luyện tập thì sẽ trở thành bậc thầy trong chính chuyên môn của mình.
Tôi cũng thấy thầy thường xuyên chia sẻ miễn phí các tài liệu học tập cho cộng đồng học sinh và giáo viên. Thậm chí cả giảng dạy miễn phí một số khóa học nữa. Tại sao thầy lại làm một cách miễn phí như vậy, thầy không cảm thấy mệt mỏi và thiệt thòi ư?
Đối với mình, chia sẻ kiến thức thì kiến thức sẽ còn mãi. Mình càng tặng được kiến thức cho nhiều người thì chính bản thân mình cũng học được rất nhiều điều hay từ cộng đồng. Đó là việc mang lại lợi ích không chỉ cho cộng đồng mà cũng mang lại lợi ích cho chính mình. Theo mình việc đó rất là nên làm. Do vậy dù mình thường xuyên bận rộn, mình vẫn muốn được chia sẻ những tài liệu hay, những bài giảng hay và những điều hữu ích đến với mọi người.
Thầy là một tác giả đồng thời cũng là một chuyên gia luyện thi, nếu các bạn học sinh, các quý phụ huynh muốn liên hệ với thầy để nhờ thầy tư vấn về việc học tập hay học hỏi kinh nghiệm từ thầy, thầy có sẵn lòng không ạ?
Quan điểm của tôi là luôn mong muốn những điều tốt đẹp nhất đến với các em học sinh, do vậy chắc chắn là tôi sẽ sẵn lòng chia sẻ và tư vấn cho các em học sinh cũng như các quý phụ huynh những kiến thức và kinh nghiệm mà tôi may mắn có được trong quá trình học tập cũng như làm việc của mình. Quý phụ huynh và các em học sinh hoàn toàn có thể liên hệ với tôi theo kênh Zalo hoặc Facebook cá nhân của tôi ạ.
Thật sự cảm ơn thầy với những chia sẻ này. Vậy trong thời gian tới, thầy có dự định gì trong công việc không ạ?
Sắp tới mình vẫn tiếp tục công việc dạy học tại trung tâm song song với việc viết sách và hỗ trợ các học sinh của mình để các em có được thành tích tốt nhất trong học tập và thi cử. Hi vọng những kiến thức được mình tổng hợp và truyền tải sẽ giúp ích thật nhiều cho các em học sinh trên con đường học tập cũng như trong cuộc sống.
Xin cảm ơn thầy Đại Lợi đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn, cảm ơn những chia sẻ hữu ích của thầy và chúc thầy sẽ luôn thành công, luôn nhiệt huyết trên con đường trồng người của mình ạ!
Thông tin liên hệ:
Facebook: Đại Lợi (English Teacher in Hanoi)
Link: https://www.facebook.com/phanvan.loi.79
ĐT/ Zalo: 038.309.1708
Facebook Group: Tiếng Anh thầy Đại Lợi
Add: 18 Đường Đồng Bùi, Hữu Bằng, Thạch Thất, Hà Nội
Thu Hà
