Hôm qua có một việc mà hầu như ai cũng vui, ai cũng phấn khởi và tin tưởng ở sự quyết định sáng suốt của viện Kiểm sát nhân dân khu vực 5, tỉnh Cà Mau, khi đơn vị này đã ra quyết định hủy bỏ quyết định tạm giam thầy Trần Văn Tâm, nguyên hiệu trưởng trường trường THCS Tam Giang Tây (huyện Ngọc Hiển cũ, nay là xã Tân Ân, tỉnh Cà Mau).
Tôi theo dõi, thấy không nhiều quyết định dạng này mà được nhân dân ủng hộ, đồng tình đến thế.
Hôm nọ ở bài viết "một quyết định lay động lòng người" về việc anh "nông dân gà lôi" tên Thành ở Nghệ An được thay đổi biện pháp tạm giam tôi có nhắc tới 2 vụ án nữa là cô Dung ở Nghệ An (đã chấp hành xong án tù) và thầy Tâm này, thì hôm nay thầy cũng đã được về nhà... chờ.
Vụ việc rất đơn giản: Trường nghèo, cần làm một số vật dụng để phục vụ việc dạy và học, thay vì đi thuê ngoài, thầy Tâm, vốn dĩ có "nghề phụ" là thợ hàn, bèn làm lấy. Và để thanh toán, ông phải đi mua chứng từ bên ngoài. Và thế là phạm tội.
Nói thật, tôi cũng từng làm quản lý, cũng từng phải... chỉ đạo kế toán đi mua chứng từ cho những khoản chi hết sức không hợp lý thời ấy. Một anh bạn cũng từng làm quản lý cười ha hả nói với tôi: đố ông nào không phải... hợp thức hóa chứng từ trong tình hình và điều kiện cụ thể.
Thầy Tâm (áo xanh) vui mừng khi nhận được quyết định cho tại ngoại - Ảnh: CTV/Tuổi Trẻ Online.
Và thế là thầy Tâm bị khởi tố, ra tòa, nhận án 7 năm tù giam cho kết luận tham ô hẳn 10,7 triệu đồng.
Quả là, so với các vụ án trăm tỷ, thậm chí nghìn tỷ với mức án chả cao hơn vụ 10,7 triệu này bao nhiêu, dân tình hết sức ngạc nhiên.
Tất nhiên, tôi hiểu, khi tuyên án, các vị quan tòa cũng phải thuộc làu các điều khoản, các mức án để áp vào, để tuyên.
Nhưng lại thế này, là sau đấy, khi thầy Tâm kháng án, kêu oan, khẳng định không có ý chiếm đoạt, chỉ sai nguyên tắc tài chính và đã nộp lại tiền. Và với tư cách ông thầy, đầy lòng tự trọng, ông Tâm nhận ngay là mình sai phạm về mặt thủ tục, nhưng phủ nhận có động cơ tư lợi, thì hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau "nhận định bản án sơ thẩm đã bỏ qua nhiều yếu tố then chốt, như không định giá tài sản ông Tâm làm ra, không mời đại diện nhà trường tham gia tố tụng, chưa xác minh thiệt hại thực tế, chưa đánh giá đúng mục đích sử dụng khoản tiền bị cho là chiếm đoạt"...
Và tòa tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra lại.
Rồi thầy Tâm được tại ngoại sau 3 tháng mở phiên phúc thẩm và sau một năm bị tạm giam.
Tất cả các báo đều đưa tin thầy Tâm được tại ngoại, hàng nghìn bình luận ở các bài báo ấy đều hoan nghênh việc làm rất đúng, hợp lý hợp tình của cơ quan chức năng, và khen thầy Tâm đúng là người thầy có tâm.
Mạng xã hội thì khỏi nói, dậy sóng trước tin này.
Điều này chứng tỏ, mọi người đều yêu mến thầy Tâm dù hầu như chưa ai gặp thầy, chỉ đọc báo và nghe kể, nhưng họ nể một thầy giáo tận tụy ở một trường vùng sâu, vì sơ ý là vướng vòng lao lý.
Nó cũng chứng tỏ, bản án sơ thẩm đã có điều gì đấy vượt qua bản án thông thường.
Và chính vì thế mà mới có bản án phúc thẩm, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, giao hồ sơ về cho viện kiểm sát để điều tra lại.
Và chúng ta có quyền hy vọng, sau cuộc "điều tra lại" và có thể là xử lại, công và tội của thầy Tâm sẽ được đánh giá một cách chính xác nhất, công tâm nhất, thấu tình đạt lý nhất.
Nó không chỉ là sự công bằng cho cá nhân thầy Tâm, gia đình thầy Tâm, mà còn là sự củng cố niềm tin của nhân dân vào công lý, vào các cơ quan công quyền.
Bởi, pháp luật không chỉ là trừng phạt, mà còn là giáo dục, là cảm hóa, là động viên đúng lúc đúng nơi. Sự vận dụng nếu có lợi cho tập thể, vì tập thể, nó khác "vận dụng" để bỏ túi mình. Và 10,7 triệu đồng nó khác xa trăm triệu, trăm tỷ, khác xa va ly tiền, thùng xốp tiền... bỏ quên ở phòng làm việc hay ở hành lang...
Chưa kể, đây là làm cho một ngôi trường vùng xa, sâu, khó khăn mọi bề...
Nhìn bức ảnh thầy Tâm lúc vừa được tại ngoại tươi cười và sáng láng với luật sư của mình, tôi tin ở nhân cách của thầy. Không thấy sự buồn bã, sự thất vọng, sự oán hận..., chỉ niềm vui dào dạt với nụ cười thân thiện và cặp kính như cũng biết cười...
Và tôi hy vọng...
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả
