Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết việc triển khai tiêm kháng thể đơn dòng phòng RSV tại VNVC từ ngày 23/12 góp phần hiện thực hóa Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị, ưu tiên y tế dự phòng, tập trung phòng bệnh sớm, chủ động cho trẻ em.
Trẻ nhỏ mắc bệnh do RSV dễ suy hô hấp, tử vong
RSV là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tiểu phế quản, viêm phế quản và viêm phổi ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thống kê mỗi năm có hơn 3,6 triệu trẻ nhập viện do RSV và hơn 100.000 trẻ tử vong với gần 50% trẻ dưới 6 tháng tuổi. Bệnh lưu hành quanh năm tại Việt Nam và thường gia tăng mạnh vào thời điểm giao mùa và mưa, lạnh, ô nhiễm không khí cuối năm.
Gần đây, các bệnh viện nước ta đều ghi nhận bệnh nhi khám, nhập viện do nhiễm RSV gia tăng. Trong đó, nhiều trẻ chỉ 1-2 tháng tuổi, phải thở oxy, thở máy, có những trẻ ho, sốt, khò khè chuyển biến suy hô hấp nhanh chóng.
Chị Lê Khánh Linh đưa bé Quang Minh đến VNVC Hoàng Văn Thụ (TP HCM) tiêm kháng thể đơn dòng phòng RSV. Ảnh: Diễm Chinh
TS.BS Cam Ngọc Phượng, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, RSV có thể gây tổn thương đường hô hấp từ nhẹ đến nặng như viêm tiểu phế quản và viêm phổi, đe dọa tính mạng trẻ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến suy hô hấp cấp, xẹp phổi, bội nhiễm vi khuẩn, tràn khí màng phổi, mất nước, rối loạn nhịp tim, ngừng thở và tử vong.
Theo thống kê, RSV là nguyên nhân của 50-90% ca viêm tiểu phế quản và 5-40% ca viêm phổi ở trẻ. Có đến 75-90% trẻ nhiễm RSV trong năm đầu đời, trong đó 0,5-2% phải nhập viện tức cứ 100 trẻ nhiễm RSV có khoảng 0,5-2 trẻ nhập viện. Chưa kể, bệnh có thể để lại di chứng lâu dài như xơ phổi, suy giảm chức năng hô hấp, tái nhập viện hoặc hen phế quản mạn tính.
BS Phượng đánh giá, việc mở rộng triển khai kháng thể đơn dòng tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC là bước đi kịp thời, giúp phụ huynh chủ động phòng bệnh từ sớm cho con, đặc biệt ở giai đoạn nguy cơ cao nhiễm và biến chứng nặng do RSV.
"Vũ khí" phòng bệnh hô hấp nặng do RSV
Đưa con trai hơn 7 tháng tuổi đến tiêm kháng thể đơn dòng RSV tại VNVC ICON4 Cầu Giấy, Hà Nội, chị Hoàng Thị Châm (33 tuổi, ngụ xã Sơn Đồng) cho biết bé sinh đủ tháng, khỏe mạnh, song hay bị ho, sốt. Mỗi lần bé ốm, hai vợ chồng phải nghỉ làm, phát sinh nhiều chi phí.
Chị Hoàng Thị Châm đưa con trai hơn 7 tháng tuổi đến VNVC ICON4 Cầu Giấy (Hà Nội) tiêm kháng thể đơn dòng phòng virus hợp bào hô hấp RSV. Ảnh: Lê Anh Tuấn
Chị Châm lo lắng thời tiết Hà Nội hiện vào mùa lạnh, ô nhiễm không khí gia tăng khiến con có nguy cơ nhiễm bệnh hô hấp. Do đó, ngay khi VNVC triển khai tiêm kháng thể đơn dòng phòng viêm phổi, viêm tiểu phế quản do RSV, chị đưa con đi tiêm. "Tôi và người thân nhiều năm qua đều tiêm chủng phòng bệnh tại VNVC và đánh giá cao trải nghiệm khi tiêm ở đây. Tôi mong con sẽ được bảo vệ sớm trước bệnh hô hấp nguy hiểm do RSV gây ra", chị Châm chia sẻ.
Bác sĩ Chính cho biết, kháng thể đơn dòng RSV do VNVC và Sanofi đưa về Việt Nam được sản xuất bằng công nghệ sinh học tái tổ hợp, cung cấp trực tiếp kháng thể đặc hiệu, giúp trẻ được bảo vệ ngay sau tiêm mà không cần thời gian chờ cơ thể tự tạo miễn dịch như vắc xin. Theo các tài liệu công bố quốc tế, kháng thể đơn dòng giúp giảm hơn 82% nguy cơ nhập viện và điều trị tích cực do RSV, hiệu quả bảo vệ kéo dài ít nhất 5-6 tháng. Đặc biệt, kháng thể có thể tiêm ngay sau sinh, phù hợp cho mọi trẻ sơ sinh, bao gồm cả trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc có bệnh nền.
Hơn 250 trung tâm tiêm chủng VNVC ghi nhận nhiều phụ huynh đưa con nhỏ tiêm kháng thể phòng bệnh hô hấp do RSV gây ra khi ra mắt ngày 23/12. Ảnh: Diễm Chinh
Trẻ từ 12 tháng tuổi trở xuống chỉ cần 1 mũi, trẻ trên 12-24 tháng tuổi nguy cơ cao mắc RSV, cũng có thể sử dụng. Liều dùng được bác sĩ chỉ định dựa trên thời điểm tiêm, cân nặng và đánh giá các yếu tố nguy cơ của trẻ.
Đến nay, kháng thể đơn dòng phòng RSV đã được phê duyệt tại gần 60 quốc gia, trong đó có Mỹ, Pháp, Anh, Canada, Nhật Bản và Úc, đồng thời được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia tại hơn 25 nước phát triển.
Kháng thể đơn dòng đang được VNVC bảo quản trong hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế. Ảnh: Mộc Thảo
Trước đó, từ tháng 10/2025, VNVC đã ra mắt và cùng triển khai tiêm kháng thể đơn dòng RSV tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Phòng khám Nutrihome - các đơn vị trong cùng hệ sinh thái y tế và ghi nhận hàng trăm trẻ sơ sinh, có trẻ chỉ vài ngày tuổi được phụ huynh đưa đến tiêm.
Như vậy, chỉ sau 2 tháng kháng thể đơn dòng chính thức được cấp phép sử dụng tại Việt Nam, VNVC đã trở thành hệ thống trung tâm tiêm chủng tiên phong triển khai tiêm loại sinh phẩm quan trọng này.
Hoàng Oanh
