Thanh Hóa đã tạo nên bước chuyển mình toàn diện, góp phần đưa tỉnh trở thành điểm sáng cả nước về xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.
Khi lòng dân đồng thuận
Căn nhà ba gian lợp ngói đỏ au ở thôn 1, xã Dân Quyền (Triệu Sơn, Thanh Hóa) từng là nơi ông Lê Gia Khoa gắn bó gần nửa đời người. Thế nhưng, khi địa phương thực hiện xây dựng nông thôn mới, triển khai mở rộng con ngõ cụt của thôn, ông không ngần ngại phá dỡ cả căn nhà cùng công trình phụ, hiến 135m² đất để làm đường.
"Đường thông, ngõ thoáng, bà con đi lại thuận tiện thì mình cũng vui. Mình hy sinh một chút, nhưng cả làng được lợi," ông Khoa nói, ánh mắt rạng rỡ nhìn con đường mới vừa hoàn thiện.
Nhân dân hiến đất làm đường nông thôn mới ở huyện Triệu Sơn
Năm 2023, ông Nguyễn Hữu Xuân – người con xa quê của xã Xuân Thọ, hiện sinh sống tại TP Biên Hòa (Đồng Nai) – đã tài trợ cho quê nhà xây dựng nông thôn mới với tổng số tiền lên tới 47 tỷ đồng. Tấm lòng của người con xa xứ càng tiếp thêm động lực cho người dân địa phương gắn bó, cống hiến và hành động vì sự phát triển chung.
Tại xã Triệu Thành, thôn Châu Thành là một điển hình tiêu biểu. Khi chính quyền phát động, chỉ trong thời gian ngắn, 90 trong tổng số 120 hộ dân của thôn đã cùng nhau hiến tổng cộng 10.000m² đất. Gia đình ông Đào Công Tạo và bà Lê Thị Ánh Tuyết hiến 176m tường rào cùng khoảng 300m² đất, ông Hà Xuân Mạnh góp 500m², ông Lê Xuân Quang góp 200m²…
Không chỉ hiến đất, người dân thôn Châu Thành còn đồng thuận xây dựng lại tường rào, làm mới 1.500m mương thoát nước, chỉnh trang cảnh quan sạch đẹp. "Thôn mình bây giờ khác xưa nhiều rồi. Đi trên con đường rộng, sạch, có hoa hai bên, ai cũng thấy tự hào," trưởng thôn Hà Xuân Kiên phấn khởi chia sẻ.
Tính đến hết năm 2024, toàn xã Triệu Thành có 777 hộ tham gia hiến đất với tổng diện tích 46.000m² – tương đương 4,6ha. Cả 10/10 thôn đều đã thực hiện Nghị quyết 12, hoàn thành 100% chỉ tiêu đề ra. Các thôn như Sơn Hương, Bình Phương, Minh Thành, Thu Vi… đều có những cách làm riêng sáng tạo: huy động người dân đổ bê tông đường, xây mương rãnh, chỉnh trang đường ngõ…
Năm 2025, huyện Triệu Sơn trở thành huyện Nông thôn mới nâng cao của tỉnh Thanh Hóa. Đây cũng là địa phương đi đầu toàn tỉnh với hơn 8.400 hộ dân tham gia hiến đất, tổng diện tích lên đến hơn 36ha. Gần 230km đường giao thông nông thôn đã được nâng cấp, mở rộng, nhờ vào sự đồng lòng và quyết tâm của người dân.
Không chỉ ở Triệu Sơn – nhân dân khắp các địa phương trong tỉnh Thanh Hóa cũng đã và đang tích cực hưởng ứng, tạo nên một "cuộc cách mạng thầm lặng" làm thay đổi diện mạo của những làng quê.
Theo thống kê, chỉ trong năm 2024, người dân toàn tỉnh đã hiến khoảng 480.000m² đất. Tính riêng giai đoạn 2021–2024, con số này đã vượt 1,9 triệu m², đi kèm là 700 căn nhà ở dân cư được tháo dỡ (trị giá 60 tỷ đồng) và hơn 2.400 công trình phụ như sân, nhà vệ sinh, tường rào (trị giá hơn 90 tỷ đồng). Cùng với đất đai, người dân còn đóng góp hơn 900 tỷ đồng tiền mặt, hơn 870.000 ngày công lao động – tạo nguồn lực khổng lồ để các địa phương triển khai các công trình hạ tầng thiết yếu.
Tỉnh dẫn đầu Bắc Trung Bộ trong xây dựng nông thôn mới
Từ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân cùng những cách làm cụ thể, linh hoạt, sáng tạo. Thanh Hóa đã "ghi tên" vào danh sách những địa phương dẫn đầu cả nước về số xã, đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, và là tỉnh có 4 huyện NTM nâng cao đầu tiên của Khu vực Bắc Trung Bộ.
2. Diện mạo những con đường nông thôn mới sau khi hoàn thành
Đến nay, toàn tỉnh đã có:
15 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ NTM, 374/449 xã, 831 thôn, bản đạt chuẩn NTM, 4 huyện, 125 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 33 xã, 629 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Cùng với đó, các mô hình kiểu mẫu như "con đường bích họa", "khu dân cư sáng – xanh – sạch – đẹp", "nhà sạch, vườn mẫu", "tuyến đường thanh niên kiểu mẫu"… đã và đang được nhân rộng.
Cùng với đó, các chương trình chuyên đề hỗ trợ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM cũng được triển khai hiệu quả như: Chương trình OCOP; Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh; Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn; Chương trình phát triển du lịch nông thôn; Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng NTM; Chương trình nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh - trật tự trong xây dựng NTM. Riêng Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025 toàn tỉnh có 582 sản phẩm OCOP được công nhận. Trong đó có 2 sản phẩm 5 sao là Nước mắm và Mắm tôm Lê Gia.
Theo đánh giá của BCĐ thực hiện các Chương trình MTQG tỉnh, kết quả thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 tiếp tục góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống đại bộ phận người dân nông thôn.
Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021–2025 trên địa bàn tỉnh.
Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách phù hợp; tháo gỡ các "nút thắt", "điểm nghẽn" trong sản xuất, thu hút nguồn lực, giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm và đảm bảo an sinh xã hội. Quá trình xây dựng NTM phải được đẩy mạnh theo hướng toàn diện, nâng cao và bền vững, với phương châm: "Xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc."
Đồng chí lưu ý, sau khi sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính, các địa phương cần khẩn trương lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng xã phù hợp với quy hoạch tỉnh và điều kiện thực tế; xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội sát với tình hình mới; đồng thời rà soát, đánh giá lại mức độ đạt chuẩn các tiêu chí theo quy mô xã mới để xây dựng lộ trình nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM.
THU HÀ
