Liverpool vs Man City; Real vs Barca: Hai kinh điển, một ánh xạ

El Clasico là trận cầu kinh điển vĩ đại nhất lịch sử bóng đá. Cuộc chạm trán này đã vượt ra khỏi khuôn khổ sân bóng, khi chứng kiến sự xung đột từ lịch sử, văn hóa cho đến ý thức hệ. Ví von một cách hình ảnh, Barcelona và Real Madrid, hai nhân vật chính của El Clasico, không đơn thuần chỉ là hai gã khổng lồ đổ bóng từ quá khứ đến hiện tại và trải dài trăm năm tranh đua, Barca và Real là đội quân của xứ Catalonia khao khát ly khai và chính quyền trung ương Madrid trên trận địa túc cầu.

Trong khi đó, cuộc thư hùng giữa Man City và Liverpool thuần chuyên môn hơn. Có ít lý do phi chuyên môn, cũng chẳng nhiều tiếng vọng từ quá khứ để đẩy thù hận giữa hai đội lên cao trào. Có chăng là chút xung đột từ thời cách mạng công nghiệp giữa một bên là thành phố cảng chuyên nhập hàng hóa và một bên là thành phố công nghiệp dệt may. Hoặc đẩy cao vấn đề hơn chút nữa là sự xung đột giữa hai biểu mẫu quyền lực. Một bên là quyền lực truyền thống, được xây đắp suốt hàng thập niên với hằng hà sa số chiến công hiển hách nhưng lại chật vật chuyển mình trong thời đại mới. Và một bên là quyền lực mới, phát triển nhanh chóng nhờ dòng tiền đầu tư mạnh mẽ từ Trung Đông, hay nói cách khác là petrodollar.

Trên sân cỏ, Man City là thế lực thống trị Premier League và Liverpool là thách thức lớn nhất đối với thầy trò Pep Guardiola tại xứ sở sương mù. Thật vậy, hãy nhìn vào những số liệu thống kê theo trình tự thời gian. Triều đại của Man City và Pep Guardiola bắt đầu từ mùa 2017/18 với chức vô địch và điểm số kỷ lục 100. "Man xanh" áp đảo tới nỗi bỏ xa đội á quân Man Utd tới tận 19 điểm, cũng là cách biệt kỷ lục giữa đội vô địch và á quân tại Premier League. Sau 38 vòng đấu, các học trò của Pep có tới 106 lần làm tung lưới đối phương và chỉ nhận 27 bàn thua, đạt hiệu số +79, đều là những thành tích ấn tượng bậc nhất lịch sử giải vô địch quốc gia khốc liệt nhất hành tinh.

Thời điểm này, Liverpool của Juergen Klopp đang ở giai đoạn "tích lũy binh lương, rèn quân chờ thời", để rồi mùa giải tiếp theo, mùa giải 2018/19, thế cục Premier League định hình. Man City đăng quang với 98 điểm, nhưng điều đáng nói, Liverpool trở thành kẻ về nhì vĩ đại nhất lịch sử với số điểm 97.

Đến mùa 2019/20, cục diện đảo chiều, Liverpool đăng quang sau 30 năm chờ đợi với điểm số 99, trong khi Man City của Pep Guardiola hụt hơi sau 2 mùa căng sức với ngôi á quân và chỉ giành được 81 điểm. Mùa giải trước, tới lượt thầy trò Klopp kiệt sức khi chỉ về thứ ba với 69 điểm. Man City đòi lại ngôi vương cùng điểm số 86.

Tổng kết lại, 4 mùa giải gần nhất, điểm số Man City giành được là 365 điểm còn Liverpool là 340, tức ngay cả trên quãng đường dài gấp 4 lần một mùa giải, chênh lệch giữa đôi bên chỉ nhỉnh hơn khoảng cách giữa nhà vô địch Man City và á quân Man United ở mùa 2017/18 chút đỉnh. Những con số ấy cho thấy sự ganh đua giữa hai đội bóng khốc liệt tới dường nào.

Ngoài ra, lối chơi của hai đội cũng đối nghịch rõ ràng. Man City là triết lý kiểm soát bóng và định hướng vị trí uyển chuyển như dòng nước, còn Liverpool thực thi mô thức bóng đá bão tố với lối chơi gegen-pressing rực lửa. Có chăng, thiếu sót của cuộc thư hùng kinh điển này là ánh hào quang của lịch sử, xung đột văn hóa và chính trị tương tự El Clasico.

Vì vậy, nếu gọi Barca đụng độ Real là Siêu kinh điển thì Liverpool thư hùng Man City là Siêu kinh điển kiểu mới. Và không hẹn mà gặp như sự xếp đặt tài tình của con tạo, đêm qua cả Siêu kinh điển lẫn Siêu kinh điển kiểu mới đều diễn ra và thu hút mọi sự quan tâm của người hâm mộ. Tại Santiago Bernabeu, Real Madrid đã giành chiến thắng áp đảo 3-1 trước Barcelona, trong khi ở Anfield, một thánh địa khác, Liverpool hạ gục Man City với tỷ số tối thiểu 1-0.

Nhìn vào hai cuộc thư hùng và hai kết quả hầu như chẳng có mối liên hệ nào quá lớn. Liverpool đang bị hoài nghi lại đánh bại Man City thống trị Premier League trong khi Real vượt qua Barca cả trên sân lẫn bảng xếp hạng ở La Liga. Song, thực tế kết quả hai trận cầu kinh điển lại đưa ra ánh xạ độc đáo đến đấu trường Champions League.

Chỉ cách đây 1 tuần, khi Erling Haaland cán mốc 20 bàn cùng 10 trận nổ súng liên tiếp cho Man City, niềm tin thầy trò Pep Guardiola sẽ phá dớp không thể vô địch Champions League cùng tiền đạo người Na Uy càng trở nên mạnh mẽ. Kết quả như thế nào hạ hồi phân giải, nhưng cuộc thư hùng tại Anfield vừa đưa ra cho tiền đạo người Na Uy nói riêng và The Citizens nói chung một lời cảnh báo.

Tuy là cuộc chạm trán tại giải vô địch quốc gia nhưng trận đấu tại Anfield mang rất nhiều nét Champions League, ít nhất là về chất lượng của hai đội bóng. Bên cạnh đó, áp lực danh dự và kiêu hãnh đã khiến thầy trò Klopp nói chung, người hùng Mohamed Salah nói riêng tỉnh thức. Kết quả là Liverpool đã chơi một trận đấu hay nhất từ đầu mùa. Rũ bỏ màn trình diễn ủ rũ từ đầu mùa, các cầu thủ áo đỏ trở lại là chính mình, ra sân với tinh thần chiến binh và sự tập trung cao độ để hóa giải cỗ máy hủy diệt Man City.

Cần nhấn mạnh, The Citizens chơi không tệ, thầy trò Pep Guardiola vẫn thể hiện đẳng cấp hàng đầu. Tuy nhiên, căn bệnh trầm kha của gã trọc phú thành Manchester là thiếu “bản năng” sinh tồn. Chính vì vấn đề này khiến Man City chưa thể vô địch Champions League chứ không phải do thiếu Haaland. Pha phòng ngự sơ sểnh của Joao Cancelo và để cho Salah qua mặt có thể ít thấy ở Ngoại hạng Anh nhưng xuất hiện rất nhiều trước thời điểm cáo chung của Man City ở đấu trường danh giá nhất châu Âu. Tương tự là sự mờ nhạt của các ngôi sao tấn công, từ De Bruyne đến Phil Foden. Và sau trận thua tại Anfield, Haaland cũng có thể chẳng phải ngoại lệ.

Ở những đội bóng giàu “bản năng”, chẳng hạn như Liverpool, có thể phong độ trồi sụt ở cả mùa giải, nhưng cứ đến điểm sống còn hoặc khi bị chạm đến niềm sự tự tôn, Phượng hoàng lửa lại kiêu hãnh vỗ cánh mặt trời. Bản năng hơn cả Liverpool là Real Madrid. Đội bóng Hoàng gia thậm chí nhiều thời điểm không cần đến triết lý hay đấu pháp cụ thể, chất lượng nhân sự cũng chỉ ở mức tương đối còn phong độ thì trồi sụt vô cùng, nhưng bằng cách nào đó cứ vượt qua hết đối thủ này đến đối thủ khác, thoát chết trong đường tơ kẽ tóc hết lần này đến lẫn khác, và cuối cùng là vô địch Champions League theo cách không thể lý giải, hoặc lý giải một cách chung chung là đầy “bản năng”.

Sau màn hủy diệt đại kình địch Barcelona đêm qua, HLV Carlo Ancelotti của Real Madrid cũng nói rằng đội bóng của ông xứng đáng với chiến thắng và trận đấu tại Bernabeu gợi cho vị chiến lược gia về những chiều vàng dắt nhau lên đồi xa ở Champions League. Đơn giản, tuy là giải vô địch quốc gia nhưng tính chất trận đấu sống còn như Champions League. Bởi ngoài vấn đề danh dự luôn được đề cao, trận cầu còn xác quyết ngôi đầu La Liga. Thế nên, các bàn thắng của đội bóng Hoàng gia, được ghi do công Benzema, Valverde và Rodrygo, cũng đến một cách bản năng.

Mở rộng vấn đề, thất bại của Man City hay Barca là thất bại chung của các đội bóng đi theo trường phái kiểm soát bóng. Tại Bernabeu, gã khổng lồ xứ Catalonia cầm bóng 57%. Tại Anfield, The Citizens thậm chí cầm bóng 63%. Tuy nhiên, cầm bóng mới chỉ là công cụ để hướng đến mục đích của triết lý này là trao túng thế trận, thao túng không gian. Cả Barca lẫn Man City đều thất bại trong mục tiêu này, khi không thể tạo ra nhiều cơ hội ngon ăn, ngược lại hàng thủ thường trực rơi vào tình trạng báo động trước những đợt tấn hoặc phản công chớp nhoáng của Real và Liverpool, những đội bóng đã thắng ở trận chiến quan trọng nhất trong mọi cuộc đối đầu. Đó là thao túng tâm lý.

Real hay Liverpool hay những đội bóng giàu bản năng thường đạt kết quả tốt tại Champions League hay những trận cầu sống còn bởi họ luôn có động lực đặc biệt ở những dạng trận đấu như vậy và đôi khi thi đấu với trên 100% năng lực. Ngược lại, Barca hay Man City thường chuốc lấy thất bại bởi tâm lý bị căng cứng, hệ lụy chỉ thể hiện được 78-80% khả năng. Đó là sự khác biệt lớn.