Từ món ăn dân dã đến đặc sản trứ danh của vùng đất Tổ
Từ món ăn dân dã gắn liền với những năm tháng khó khăn, bánh sắn ngày nay đã trở thành đặc sản trứ danh của vùng đất Tổ Phú Thọ. Giữa muôn vàn thức quà quê dân dã, bánh sắn vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong lòng người dân nơi đây, không chỉ bởi hương vị mộc mạc mà còn vì câu chuyện dài về một thời gian khó, khi củ sắn từng là nguồn lương thực nuôi sống bao người.
Phú Thọ, mảnh đất thiêng nơi cội nguồn dân tộc, không chỉ được biết đến với đền Hùng, hát xoan mà còn hấp dẫn du khách bởi nét ẩm thực dung dị mà tinh tế. Trong số đó, bánh sắn được xem là món ăn chứa đựng tinh thần chịu thương chịu khó của người dân trung du Bắc Bộ. Theo người dân địa phương, món bánh này đã có từ hàng chục năm trước, ra đời trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thiếu thốn. Khi ấy, sắn hay còn gọi là khoai mì trở thành nguồn lương thực chính, là "cứu tinh" trong những ngày giáp hạt.
Thời gian đầu, bánh sắn chỉ đơn giản là thứ bánh làm từ bột sắn khô, không có nhân. Người ta thái mỏng củ sắn, phơi khô rồi nghiền hoặc giã nhỏ, lọc bỏ xơ để lấy bột. Khi nặn bánh, người dân thường dùng đũa chọc một lỗ ở giữa để bánh nhanh chín, và cũng vì thế mà món ăn này còn được gọi vui là "bánh sắn nhân đũa". Dù giản dị, món bánh ấy đã giúp bao người đi qua những năm tháng đói kém, trở thành ký ức ấm áp của một thời.
Vị thơm ngon đặc biệt
Ngày nay, khi đời sống được nâng cao, bánh sắn Phú Thọ cũng được sáng tạo và hoàn thiện hơn, vừa giữ hồn cốt truyền thống vừa mang hương vị hấp dẫn du khách.
Nhân bánh sắn cũng phong phú hơn trước. Với bánh mặn, nhân thường là sự kết hợp giữa thịt lợn băm, đỗ xanh, mộc nhĩ và nấm hương... Còn bánh nhân ngọt sẽ có đỗ xanh, có thể thêm dừa sợi, nhân đậu đen, đậu đỏ để tăng vị bùi và độ ngọt tự nhiên.
Bao bên ngoài bánh là một lớp lá chuối hoặc lá nếp (lá dứa). Lớp lá giúp bánh không dính khi hấp, người ăn cũng tiện cầm khi thưởng thức. Bước cuối cùng đem bánh hấp chín trong khoảng 40 phút. Bánh ngon nhất là ăn ngay khi còn nóng hổi.
Bánh sắn khi chín có màu trắng, lớp vỏ mềm dẻo dai, vị ngọt tự nhiên từ lớp bột sắn non, đậu xanh, giòn sần sần sật của mộc nhĩ, vị ngọt của thịt lợn... Mỗi kiểu nhân sẽ mang lại hương vị khác nhau, nhưng bánh sắn nhân thịt băm mộc nhĩ vẫn phổ biến và được yêu thích hơn cả. Có người ví von bánh sắn có nét giống bánh bột lọc, tuy nhiên lớp bột dẻo dai và hương vị rất khác biệt.
Bánh sắn nhân mộc nhĩ, thịt băm hoặc đậu xanh.
Nếu có dịp ghé thăm Phú Thọ, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm món ăn độc đáo này và khám phá văn hóa ẩm thực của vùng đất Tổ linh thiêng. Bánh sắn Phú Thọ nổi tiếng nhất ở xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Du khách đến đền Mẫu Âu Cơ sẽ bắt gặp hàng quán bán thức quà dân dã này.
Không chỉ phục vụ du khách thập phương, bánh sắn Phú Thọ còn được nhiều người mang đi xa như một món quà quê đặc trưng. Ngày nay, người dân Hà Nội hay các tỉnh lân cận cũng có thể thưởng thức món bánh này mà không cần đi xa, bởi nhiều cửa hàng đặc sản đã bày bán hoặc nhận đặt online.
Bánh sắn được đóng vào hộp gọn gàng trước khi bán tới tay thực khách. Ảnh: Lan Hương Nguyễn.
Một chục bánh sắn Phú Thọ hiện có giá khoảng 55.000 đồng, mức giá vừa phải cho một món ăn dân dã nhưng giàu hương vị. Bánh sắn còn có ưu điểm là dễ bảo quản: bánh sống có thể để ngăn đá trong khoảng một tháng, khi ăn chỉ cần hấp lại là vẫn thơm ngon như mới.
Đi qua thời gian, bánh sắn không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng cho tinh thần bền bỉ của người dân vùng trung du. Từ những củ sắn khô cứu đói năm nào, người dân Phú Thọ đã biến chúng thành món đặc sản mang đậm bản sắc quê hương.
H.Giang (theo baophunuthudo, laodong)
